Аляксандр Ягоравіч Штаўберт

Аляксандр Ягоравіч Штаўберт (1780 — 1843, г. Санкт-Пецярбург) — рускі архітэктар, прадстаўнік класіцызму, у асноўным працаваў у Санкт-Пецярбургу.

Аляксандр Ягоравіч Штаўберт
Дата нараджэння	1780
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Дата смерці	1843
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Грамадзянства	Расійская імперыя
Альма-матар	Імператарская Акадэмія мастацтваў (1801)
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Пецярбург, Бабруйск, Гатчына
Архітэктурны стыль	Класіцызм
Горадабудаўнічыя праекты	Бабруйск
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў 1780 годзе ў обер-афіцэрскай сям’і. У 1788—1801 гг. вучыўся ў Імператарскай Акадэміі мастацтваў у А. Д. Захарава. Пасля заканчэння выкладаў у 2-м шляхецкі кадэцкі корпус і служыў у Інжынерным дэпартаменце Ваеннага міністэрства. У 1827 — абраны Акадэміяй мастацтваў ганаровым вольным супольнікам.

Памёр у 1843 годзе. Пахаваны на Смаленскіх праваслаўных могілках  (руск.) у Санкт-Пецярбургу.

Творчасць

У Пецярбургу

Ваенна-сіроцкі дом  (руск.)

• па праекце А. Н. Вараніхіна — Царква прападобнага Макарыя Егіпецкага ў Горным інстытуце^[1]
• Ваенна-сіроцкі дом  (руск.) (Маскоўскі праспект  (руск.), 17) — першы буйны праект А. Я. Штаўберта, 1806—1809 гг.^[2]
• Дом дырэктара Канстанцінаўскага ваеннага вучылішча (Фантанкі наб., 112) — 1806—1809 гг.^[3]
• шпіталь лейб-гвардыі Фінляндскага палка  (руск.) (Вялікі пр. В. В.  (руск.), 65) — 1818-20 гг.^[4]
• будынак Жаночай гімназіі Петрышуле  (руск.) (Малая Канюшанная  (руск.), 5) — 1819—1820 гг.
• будынак Мікалаеўскага кавалерыйскага вучылішча  (руск.) (Лермантаўскі пр.  (руск.), 54) — 1822-25 гг.
• Каравульны дом у Галернай гавані  (руск.) (Шкіперская пратока  (руск.), 21) — 1825—1826 гг.^[5]
• Манеж Школы гвардзейскіх падпрапаршчыкаў (Казанская вул.  (руск.), 37) — 1828 г.^[6]
• будынак Марской турмы на в. Новая Галандыя  (руск.) (наб. р. Мойкі, 103) — 1828-29 гг.
• Жаночае Елізавецінскае вучылішча  (руск.) (13-я Лінія Васільеўскага вострава  (руск.), 14) — 1827—1828 гг.^[7]
• Міхайлаўскае артылерыйскае вучылішча  (руск.) (Арсенальная набярэжная  (руск.), 15) — 1829 г.
• в 1829—1834 гг. па праекце К. І. Росі будаваў будынак Сената і Сінода
• Казармы лейб-гвардыі егерскага палка (Рузоўская вуліца  (руск.), 14,16,18) — 1830-е гг^[8].
• будынак Петрапаўлаўскай бальніцы (вул. Льва Талстога  (руск.), 4) — 1832-35 гг.
• комплекс казармаў лейб-гвардыі Маскоўскага палка  (руск.) (Вялікі Сампсоніеўскі праспект  (руск.), 59, 61-а, 63) — пабудаваны ў 1833-36 гг. сумесна з архітэктарам В. І. Берэцці  (руск.).
• казармы Дваранскага палка (вул. Чырвонага курсанта, 21 — Піянерская вул.  (руск.), 28) — 1833-37 гг.^[9]
• Мікалаеўскі ваенны шпіталь (Сувораўскі пр.  (руск.), 63) — 1835-40 гг.^[10]

і інш.

Беларусь

Аляксандра-Неўскі сабор

Мінская брама з боку горада

Захаваўся праектны план Бабруйска 1818 года за аўтарствам А. Штаўберта^[11][12].

Асобныя пабудовы: казармы, жылыя дамы, 2 шпіталі, сабор А. Неўскага^[13], Свята-Георгіеўская царква^[14] і інш. пабудовы (1827) на яе тэрыторыі, Мінская і Слуцкая брамы, казармы, гасціны двор на Кобрынскім фарштаце (1836) і інш. пабудовы ў Брэсцкай крэпасці^[13].

Іншыя працы

• Сабор Іаана Прадцечы Раства ў Шлісельбургскай крэпасці  (руск.)
• Будынак Гарадавога шпіталя  (руск.) у г. Гатчыне (вул. Кіргетава, 1) — 1820—1822 гг.^[15]
• Манеж Царыцынскага палка ў Ямбургу (г. Кінгісеп, пр. Карла Маркса, 3б) — 1830-38 гг., будаўнік-архітэктар Трэндленбург^[16].
• праект цагляных колцавых казармаў у Брэсце — 1835 г.
• праект гасцінага двара на Кобрынскім фарштаце — 1836 г^[11][17].
• праект сабора на параднай плошчы Брэст-Літоўскай крэпасці — 1836 г^[11][18].
• праект арыштанцкіх казармаў у Омску^[19] — 1830-31 гг.
• Будынкі прысутных месцаў і гімназіі ў Дынабургу (цяпер Даўгаўпілс)

і інш.

Зноскі

1. Горное училище — Горный институт (руск.)
2. Императорский военно-сиротский дом — Константиновское артиллерийское училище — Высшее артиллерийское училище (руск.)
3. Дом директора Константиновского военного училища (руск.)
4. Госпиталь лейб-гвардии Финляндского полка (руск.)
5. Караульный дом в Галерной гавани (руск.)
6. Манеж Школы гвардейских подпрапорщиков (руск.)
7. Женское Елизаветинское училище — Елизаветинский женский институт (руск.)
8. Новые Егерские казармы (руск.)
9. Казармы Дворянского полка — Военно-космическая академия (руск.)
10. Николаевский военно-сухопутный госпиталь (руск.)
11. Чантурия, Ю. В. Классицистическая реконструкция городов Витебской и Могилевской губерний // Белорусское градостроительное искусство: средневековое наследие, ренессанс, барокко, классицизм в системе европейского зодчества. — Мн: Беларуская навука,, 2017. — С. 302. — 503 с. — 500 экз. — ISBN 978-985-08-2145-4.
12. РДВГА  (руск.), ф. 349, воп. 3. спр. 5979.
13. Штаўберт Аляксандр Ягоравіч // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
14. Царква ў імя Святога велікамучаніка Георгія Перамоганосца (Бабруйск, горад; Магілёўская вобласць)
15. «При деревне Гатчине госпиталь» (руск.)
16. Манеж Архівавана 6 жніўня 2010. (руск.)
17. РДВГА  (руск.), ф. 349, воп. 4. спр. 8001.
18. РДВГА  (руск.), ф. 349, воп. 4. спр. 8011 і 8012.
19. Артиллеристский цейхгауз (руск.)

Літаратура

• Штаўберт Аляксандр Ягоравіч // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
• Антонов В. В. Петербург. Новое о старом. — М.: Центрполиграф, 2010 г.
• Зодчие Санкт-Петербурга: XIX — начало XX века / Сост. В. Г. Исаченко. — СПб., 1998 г.
• Кириков Б. М., Штиглиц М. С. Петербург немецких архитекторов: От барокко до авангарда. — СПб., 2002 г.

Спасылкі

• ШТАУБЕРТ Александр Егорович Архівавана 10 лістапада 2012. (руск.)
• ИСТОРИКО-АРХИТЕКТУРНЫЙ КОМПЛЕКС СЕВЕРО-ЗАПАДНОГО СЕКТОРА ОМСКОЙ КРЕПОСТИ Архівавана 26 чэрвеня 2008. (руск.)