Асаўцы (Бярозаўскі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Асаўцы.

Асаўцы́^[1] (трансліт.: Asaŭcy, руск.: Осовцы) — вёска ў Бярозаўскім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Сялецкага сельсавета. Размешчана за 9 км ад Бярозы, за 6 км ад чыгуначнай станцыі Бяроза-Картузская.

Вёска Асаўцы Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Бярозаўскі Сельсавет Сялецкі Каардынаты 52°32′44″ пн. ш. 24°51′01″ у. д.HGЯO Насельніцтва ▼119 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1643 Аўтамабільны код 1 СААТА 1208854047 Асаўцы на карце Беларусі ±

Гісторыя

У 1864 годзе вёска вядома ў Сашыцкай воласці Пружанскага павета Гродзенскай губерні. 17 чэрвеня 1880 года пажар ад маланкі знішчыў у вёсцы 57 сялянскіх дамоў з гаспадарчымі пабудовамі, страты склалі 26100 руб. У 1886 годзе дзейнічаў піцейны дом. Паводле перапісу 1897 года ў Сялецкай воласці, дезйнічалі народнае міністэрскае вучылішча, драўляны хлебазапасны магазін, піцейны дом. Побач з вёскай знаходзіліся сядзібы Казіміра Макоўскага, Міхаіла і Івана Яльцовых.

З 1915 года акупіравана нямецкімі войскамі, з 1919 года да ліпеня 1920 года і з жніўня 1920 года — войскамі Польшчы. У ліпені 1920 устаноўлена савецкая ўлада. З 1921 года — ў складзе Польшчы, у 1924 годзе аколіца Осаўскія ў Сялецкай гміне Пружанскага павета Палескага ваяводства.

У 1924 годзе быў створаны Блудзенскі падрайком КПЗБ у складзе Осаўскай, Ціхнаўскай, Бораўскай і Блудзенскай арганізацый (сакратар В. С. Васілеўскі). У сярэдзіне 1920-х гг. у вёсцы ўзнікла камсамольская арганізацыя.

З 1939 года ў БССР. З 1940 года вёска ў Блудзенскім сельсавеце, створаны першы ў раёне калгас «Світанне», які аб'яднаў 126 гаспадарак (кіраўнік В. Н. Скробат). Напярэдадні вайны тут была раскватаравана вайсковая часць.

У 1941—1944 гг. акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Восенню 1942 года ў вёску ўварваліся карнікі. Яны схапілі 73 мірных жыхароў, у тым ліку членаў 14 сямей савецкіх актывістаў — арганізатараў калгаса, адвезлі ў Бярозу і расстралялі на тэрыторыі колішняга картэзіянскага кляштара^[2]. У 1963 годзе на ўшанаванне памяці ахвяр фашысцкага тэрору ў вёсцы пастаўлены абеліск. 12 ліпеня 1944 года ў баях супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў загінулі разведчыкі яфрэйтар І. К. Колчан і П. У. Мамаенка (па іншых звестках — І. К. Калган і П. У. Маменка), у 1948 годзе на іх магіле пастаўлены абеліск. Ад рук акупантаў загінулі 63 жыхары вёскі.

Паводле перапісу 1959 года дзейнічаў дом калгасніка. З 1964 года ў Асавецкім сельсавеце^[3]. З 7 лютага 1972 года была выключана з рэестра населеных пунктаў в. Асаўскія, насельніцтва якой пераселена ў в. Асаўцы. 21 лістапада 1977 года Асавецкі сельсавет перайменаваны ў Нарутавіцкі, цэнтр сельсавета перанесены ў вёску Нарутавічы^[4].

Да 17 верасня 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Нарутавіцкага сельсавета^[5].

Планіроўка

Планіровачна сучасная вёска складаецца з просталінейнай вуліцы, арыентаванай з поўдня на паўночны ўсход, да яе з усходняга боку прымыкаюць 2 паралельныя вуліцы, арыентаваныя з захаду на ўсход.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе:
  • 1886 — 49 двароў, 574 жыхары.
  • 1897 — 108 двароў, 745 жыхароў; у выселку — 7 двароў, 38 жыхароў.
• XX стагоддзе:
  • 1905 — 846 жыхароў.
  • 1924 — 8 будынкаў, 38 жыхароў.
  • 1940 — 126 двароў, 602 жыхары.
  • 1959 — 36 гаспадарак, 137 жыхароў.
  • 1970 — 461 жыхар.
• XXI стагоддзе:
  • 2005 — 79 двароў, 167 жыхароў.

Вядомыя асобы

• Міхаіл Уладзіміравіч Гулы (нар. 1980) — беларускі дзяржаўны функцыянер.
• Вячаслаў Паўлавіч Панюціч (нар. 1932) — беларускі гісторык.

Зноскі

1. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Во́саўцы, О́саўцы
2. Память: историко-документальная хроника Березовского района / Белорусская Советская Энциклопедия; Редкол.: И. П. Шамякин (главный редактор) и др. — Минск: Издательство «Белорусская Советская Энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1987. — 438, [1] с.: ил., цв. ил., портр., карты. — С. 115.
3. Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 14 красавіка 1964 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР — 1964. — вып. 21 (1061).

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q114885827'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q114885760'></a>
4. Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 21 лістапада 1977 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1978, № 3 (1557).
5. Об изменениях в административно-территориальном устройстве Берёзовского, Ивацевичского, Малоритского, Пинского районов Брестской области — 2013.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q114886117'></a>

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2006. — 528 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0373-X.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх