Інстытут фізіялогіі НАН Беларусі

Інстытут фізіялогіі (руск.: Институт физиологии НАН Беларуси) — даследчая ўстанова Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, створаная ў 1940 годзе ў якасці Інстытута тэарэтычнай і клінічнай медыцыны.

Будынак інстытута

Інстытут фізіялогіі НАН Беларусі
руск.: Институт физиологии НАН Беларуси
Абрэвіятура	ІФЛ
Краіна	Беларусь
Адрас	Мінск, Першамайскі раён, вул. Акадэмічная, д. 28
Юрыдычны статус	дзяржаўная ўстанова
Мэта	распрацоўка новых спосабаў і прылад фізіятэрапіі
Тып арганізацыі	навуковая
Кіраўнікі
Дырэктар	Дзмітрый Тапальскі
Намеснік па навуковай і інавацыйнай працы	Святлана Манькоўская
Вучоны сакратар	Таццяна Хрусталёва
Заснаванне
Дата заснавання	1940
Колішняя назва	Інстытут тэарэтычнай і клінічнай медыцыны (да 1947 г.), Інстытут тэарэтычнай медыцыны (да 1953 г.)
Матчыная арганізацыя	Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Член у	Рэспубліканскі цэнтр трансферу тэхналогій
physiology.by

На 2018 год Інстытут знаходзіўся ў складзе Аддзялення медыцынскіх навук НАНБ. Інстытут фізіялогіі ажыццяўляў набор у аспірантуру па 4 спецыяльнасцях: 1) фізіялогія, 2) біяхімія, 3) паталагічная фізіялогія, 4) аднаўленчая медыцына, спартыўная медыцына, лекавая фізкультура, курорталогія і фізіятэрапія. У дактарантуру набіралі па 2 спецыяльнасцях: 1) фізіялогія, 2) паталагічная фізіялогія. Інстытут ажыццяўляў: 1) распрацоўку і выпрабаванне фізіятэрапэўтычнага абсталявання, 2) доследы ў галіне функцыянальных асаблівасцей біялагічна актыўных дадаткаў і харчовых вырабаў, 3) даследаванне значэння будовы і хімічнага стану клетак у парушэннях сардэчна-ссасудзістай сістэмы; 4) ацэнку курортаўтваральных прычын і абгрунтаванне магутнасці і напрамку здраўніцы, 5) біяхімічнае даследаванне крыві і імунітэту ў лабараторыі^[1].

Структура

На 2018 год Інстытут фізіялогіі ўключаў цэнтр электроннай і светлавой мікраскапіі і 6 лабараторый: 1) мадуляцыі функцый арганізма, 2) клеткавых тэхналогій, 3) нейрафізіялогіі, 4) навукова-тэхнічнага суправаджэння, 5) фізіялогіі харчавання і спорту, 6) шматпрофільную дыягнастычную^[1].

У 2023 годзе у Інстытуце 4 лабараторыі — 1) біялагічнага мадэлявання; 2) медыка-біялагічных тэхналогій і медыцынскай рэабілітацыі; 3) фізіялогіі харчавання і спорту; 4) нейрафізіялогіі; і 2 Цэнтры — 1) электроннай і светлавой мікраскапіі^[2]; 2) мозгу^[3]

Гісторыя

Уваход у Інстытут фізіялогіі (2019 г.)

У 1940 годзе Акадэмія навук БССР утварыла Інстытут тэарэтычнай і клінічнай медыцыны, які ў 1947 годзе перайменавалі ў Інстытут тэарэтычнай медыцыны. У 1953 годзе яго пераўтварылі ў Інстытут фізіялогіі і стварылі аспірантуру. Асноўнымі кірункамі даследаванняў былі: цэнтральныя і перыферыйныя спосабы тэрмарэгуляцыі, тэмпературная ўстойлівасць арганізма; прызначэнне аферэнтных сістэм твару і іх сувязі з нервовымі асяродкамі; спосабы і будова жыццяздольнасці арганізмаў у залежнасці ад фізіка-хімічных прычын асяроддзя. У выніку ў Інстытуце распрацавалі ўзор нейроннай сеткі (дзейнасці нервовых асяродкаў) на аснове растарможвання нейронаў. Таксама вывучылі хваравітыя станы пры парушэнні спалучэнні тэрмарэгуляцыі і абмену складаных ліпідаў у арганізме. Даследчыкі Інстытута выявілі ахоўныя ўласцівасці чынніка росту нерваў і эпідэрмісу пры цеплавым і акісляльным стрэсе, уздзеянні іанізуючай радыяцыі. У Інстытуце працавалі акадэмікі Іван Булыгін, Андрэй Дзмітрыеў, Васіль Лявонаў і Даніл Маркаў, а таксама член-карэспандэнт Аляксандр Бранавіцкі^[4].

Таблічка Інстытута фізіялогіі (2019 г.)

На 1998 год у Інстытуце фізіялогіі дзейнічала 5 лабараторый: 1) фізіялогіі функцыянальных сістэм, 2) рэгуляратных бялкоў і пептыдаў, 3) фізіялогіі аферэнтных сістэм, 4) прыкладной фізіялогіі, 5) фізіялогіі ствала галаўнага мозгу. Таксама працавала 3 групы: 1) функцыянальнай нейрамарфалогіі, 2) экстракардыяльных механізмаў рэгуляцыі кровазвароту, 3) эколага-фізіялагічных праблем. На 1998 год у Інстытуце працавалі акадэмікі Давыд Голуб, Валерый Гурын і Уладзімір Мацюхін, члены-карэспандэнты Мікалай Арынчын і Уладзімір Салтанаў, 9 дактароў навук^[4].

Кіраўнікі

• Іван Булыгін (1953—1984)
• Валерый Гурын (1984—2005)
• Уладзімір Улашчык (люты 2005 — жнівень 2010)
• Іосіф Залуцкі (2010 — 13 чэрвеня 2018)
• Сяргей Губкін (2018—2023)
• Дзмітрый Тапальскі (з 2023)^[5]

Зноскі

1. Арганізацыі Аддзялення медыцынскіх навук (Інстытут фізіялогіі) (нявызн.). Нацыянальная акадэмія навук Беларусі (30 жніўня 2018). Праверана 29 верасня 2018.
2. Институт физиологии — Лаборатории
3. Институт физиологии — Центр мозга (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2023. Праверана 27 верасня 2023.
4. Людміла Сурганава. Інстытут фізіялогіі // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1998. — Т. 7: Застаўка—Кантата. — С. 274. — 608 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0130-3.
5. Навука. — 2023. — 19 верасня. — С. 6

Спасылкі

• Кантакты (нявызн.). Інстытут фізіялогіі (22 кастрычніка 2018). Праверана 29 верасня 2018.
• Манаграфіі і артыкулы (руск.)
• Часопіс «Навіны медыка-біялагічных навук» (руск.)
• Бягучыя цэны лабараторыі (руск.)