Краснапёрка

Краснапёрка, чырванапёрка (Scardinius erythrophthalmus) — від прэснаводных рыб сямейства карпавыя. Народныя назвы: краснавочка, чарноха, чэрмнуха, чарналюга і інш.^[1][2]

Краснапёрка
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Клада:  Рыбы Надклас:  Касцявыя рыбы Клас:  Прамянёвапёрыя рыбы Падклас:  Навапёрыя рыбы Інфраклас:  Касцістыя рыбы Надатрад:  Ostariophysi Серыя:  Otophysi Атрад:  Карпападобныя Надсямейства:  Карпападобныя Сямейства:  Карпавыя Род:  Краснапёркі Від:  Краснапёрка
Міжнародная навуковая назва
Scardinius erythrophthalmus (Linnaeus, 1758)
Ахоўны статус
Выклікаюць найменшыя асцярогі IUCN 3.1 Least Concern : / 19946
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   163613 NCBI   58319 EOL   222141

Апісанне

Цела (даўжыня да 20—35 см, маса да 300—1000 г) даволі высокае, галава невялікая, рот касы, павернуты ўверх. Афарбоўка цела звычайна даволі яркая: спінка цёмна-карычневая або цёмна-зялёная, бакі жаўтавата-залацістыя з інтэнсіўна афарбаванай аблямоўкай па краях лускі. Вочы аранжавыя, з ярка-чырвонай плямай у верхняй частцы. Брушка за брушнымі плаўнікамі пляскатае, мае выразны кіль, укрыты луской. Спінны і грудныя плаўнікі ля асновы цёмныя, астатнія — ярка-чырвоныя (адсюль назва). Дарослыя рыбы афарбаваныя ярчэй за маладых.

Пашырэнне

Шырока распаўсюджаны ў вадаёмах Еўропы і Сярэдняй Азіі. Жыве ў рэках, азёрах, вадасховішчах. Трымаецца ў прыбярэжнай зоне азёр, залівах рэк і іншых месцах багатай воднай расліннасцю з павольным цячэннем. У большай колькасці сустракаецца ў паўднёвых рэгіёнах, у вадасховішчах, у вадаёмах-ахаладжальніках электрастанцый. Ва ўсіх вадаёмах краснапёрка пазбягае адкрытых месцаў і хуткага цячэння^[2]. Зімуе ў ямах.

Асаблівасці біялогіі

Вядзе аселы спосаб жыцця. Актыўная толькі ўдзень. Корміцца воднымі раслінамі і беспазваночнымі жывёламі, ікрою малюскаў, лічынкамі насякомых, моладзь — зоапланктонам. Пастаянна трымаецца ў густых зарасніках травы, багавіння, пазбягае адкрытай вады і цячэння. У цёплыя сонечныя дні падымаецца да паверхні або выходзіць у ціхія завадзі, затоны. Да канца восені збіраюцца ў чароды і залягаюць на глыбіні на ўсю зіму.

Расце павольна. Полавая спеласць настае на 3—4-м годзе пры даўжыні каля 10 см. Нераст парцыённы (красавік—чэрвень) пры тэмпературы вады 15—18°С, найчасцей на застойных і заглееных мясцінах. Плоднасць больш як 200 тыс. ікрынак.

Промысел

Прамысловае значэнне невялікае.

Зноскі

1. Краснапёрка, таксама народныя назвы ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.8. Мн., 1999, С.458
2. Рыбы: Попул. энцикл. справочник / Белорус. Сов. Энцикл., Ин-т зоологии АН БССР; Под ред. П. И. Жукова. — М.: БелСЭ, 1989. — С. 109—112. — 311 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85700-016-5.

Літаратура

• Гладкі Г. В. Краснапёрка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — С. 67. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
• Краснапёрка // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Галоўная рэдакцыя Беларус. Сав. Энцыклапедыі, 1978. — Т. 2: Г — К / [рэдактар А. Я. Баханькоў]. — С. 725. — 765 с.
• Краснапёрка // Жывёльны свет: Тэматычны слоўнік / Склад. В. Дз. Астрэйка і інш.; Рэд. Л. П. Кунцэвіч, А. А. Крывіцкі. — Мн.: Беларуская навука, 1999. — С. 71, 75. — 239 с. — 700 экз. — ISBN 985-08-0185-9.
• Рыбы: Попул. энцикл. справочник / Белорус. Сов. Энцикл., Ин-т зоологии АН БССР; Под ред. П. И. Жукова. — М.: БелСЭ, 1989. — С. 109—112. — 311 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85700-016-5.
• Краснопёрка // Т. 13. Конда — Кун. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — С. 340. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі