From Wikipedia, the free encyclopedia
Чага[1] — стэрыльная (бясплодная) форма грыба, які адносіцца да віду Inonotus obliquus аддзела Базідыямікота. Часта сустракаецца на бярозах. Радзей насяляе некаторыя іншыя жывыя дрэвы — алешыну, рабіну, бук, вяз, клён. Выкарыстоўваецца ў медыцыне як супрацьпухлевы і супрацьгастрытны сродак.
Чага | |||||||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||
Inonotus obliquus L. | |||||||||||||||||||||
|
Чага утвораецца ў выніку заражэння дрэва паразітным грыбам Inonotus obliquus. Яго споры прарастаюць толькі ў тым выпадку, калі трапляюць на пашкоджаныя ўчасткі кары дрэў. Утвараецца нараст няправільнай формы, які дасягае ад 5 да 40 см у дыяметры і таўшчынёй 10-15 см.
Паверхня нараста чорная, пакрыта шматлікімі трэшчынкамі. Знутры афарбоўка цёмна-карычневая (з прычыны пігментацыі гіф), бліжэй да драўніны пераходзіць у руда-бурую. Нараст працяты белымі прожылкамі, якія складаюцца з бескаляровых гіф. Рост часам можа працягвацца да 10-20 гадоў, але немінуча вядзе да гібелі дрэва-гаспадара.
Пасля адмірання дрэва на супрацьлеглым баку ствала з'яўляецца ўласна пладовае цела грыба. Яно развіваецца пад карой, прычым гіфы распаўсюджваюцца на 0,5-1 м па даўжыні ствала. Па меры паспявання спор утворацца грэбняпадобныя вырасты — так званыя «упартыя кружэлкі». Яны прарываюць кару дрэва, агаляючы свідра-карычневы гіменафор. Споры спачатку бясколерныя, затым набываюць бледна-рудаватую афарбоўку; таўстасценныя, з адной або некалькімі кроплямі алею ўнутры.
Чага сустракаецца ў бярозавых лясах Расіі, усходняй Еўропы, Карэі, на поўначы ЗША, у гарах Паўночнай Караліны[2]. Арэал яе, аднак, не выходзіць за межы арэала бярозы, абрываючыся ў зоне пераходу ад тайгі да лесастэпу.
У Беларусі сустракаецца па ўсёй тэрыторыі, але даволі рэдка[1].
Чага шырока выкарыстоўваецца ў народнай медыцыне розных народаў. Яе шануюць за проціпухлінныя і імунамадулюючыя ўласцівасці.
Выкарыстоўваюць для лячэння хвароб органаў стрававання (страўніка, печані) і селязёнкі[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.