Кіраўнікі Люксембурга цяпер носяць тытул вялікіх герцагаў. Замак Люксембург быў пабудаваны ў 963 годзе графам Зігфрыдам, але тытул граф Люксембурга ўпершыню з'явіўся ў крыніцах толькі ў актах Вільгельма I на мяжы XI і XII стагоддзяў.
Графы Люксембурга
- Ардэнскі дом
- 963 — 998: Зігфрыд (922—988), сын Вігерыка, граф Бідгау, пфальцграф Латарынгіі
- 998 — 1026: Генрых I (пам. 1026), сын папярэдняга, таксама герцаг Баварыі (Генрых V) з 1017
- 1026 — 1047: Генрых II (пам. 1047), пляменнік папярэдняга, сын Фрыдрыха (пам. 1019), графа Мозельгау, таксама герцаг Баварыі (Генрых VII) з 1042
- 1047 — 1057: Гілберт (Гізельберт) (1007—1059), брат папярэдняга
- 1057 — 1086: Конрад I (1040—1086), сын папярэдняга
- 1086 — 1096: Генрых III (пам. 1096), сын папярэдняга
- 1096 — 1128: Вільгельм I (1081—1131), брат папярэдняга
- 1128 — 1136: Конрад II (пам. 1136), сын папярэдняга
Пасля смерці Конрада II, які не пакінуў сыноў, графства, у якім права на спадчыну перадавалася толькі па мужчынскай лініі, вярнулася ў склад Свяшчэннай Рымскай імперыі. Імператар тады ж перадаў графства графу Намюра Генрыху, маці якога была дачкой Конрада I Люксембургскага.
- Намюрскі дом
- 1136 — 1196: Генрых IV Сляпы (1112—1196), таксама граф Намюра, унук Конрада I, сын Готфрыда (Жафруа) I, графа Намюра, і Эрмезінды Люксембургскай
Паколькі ў Генрыха не было сыноў, імператар перадаў графства Атону I, пфальцграфу Бургундыі.
- 1196—1197: Атон I (1170—1200), таксама пфальцграф Бургундыі з 1189
У 1197 годзе Атон адмовіўся ад Люксембурга на карысць дачкі Генрыха, Эрмезінды.
- Намюрскі дом
- 1197—1247: Эрмезінда (1186—1247), дачка Генрыха V
- 1-ы муж: з 1196 Цібо I (1158—1214), граф Бара і Люксембурга
- 2-гі муж: з 1214 Валеран III (пам. 1226), герцаг Лімбурга і граф Люксембурга
- Лімбургскі дом
- 1247 — 1281: Генрых V Бялявы (1216—1281), сын Валерана III і Эрмезінды
- 1281 — 1288: Генрых VI (1250—1288), сын папярэдняга
- 1288 — 1313: Генрых VII (1274—1313), сын папярэдняга, таксама кароль Германіі з 1308, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі з 1312
- 1313 — 1346: Іаан (Ян) Сляпы (1296—1346), сын папярэдняга, таксама кароль Чэхіі з 1311
- 1346 — 1353: Карл I (1316—1378), сын папярэдняга, таксама кароль Чэхіі з 1346, кароль Германіі (Карл IV) з 1346, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі з 1355
Герцагі Люксембурга
У 1353 годзе Карл перадаў Люксембург свайму брату Венцэславу (Венцэлю), а ў 1354 годзе зрабіў Люксембург герцагствам.
- Люксембургі
- 1353 — 1383: Венцэль I (1337—1383), брат папярэдняга, таксама герцаг Брабанта і Лімбурга з 1364
- 1383 — 1388: Венцэль II (1361—1419), пляменнік папярэдняга, сын імператара Карла IV, таксама кароль Чэхіі (1378—1419), рымскі кароль (1376—1400)
Пачынаючы з Венцэля II, герцагі Люксембурга перыядычна аддавалі яго пад заклад замежным прынцам. У выніку Люксембург перайшоў да герцагаў Бургундыі.
Тытулярныя герцагі |
Фактычныя кіраўнікі | |
|
|
Люксембург у складзе Бургундскай дзяржавы
- 1444—1467: Філіп I Добры (1396—1467), герцаг Бургундыі (Філіп III), граф Бургундыі і Артуа з 1419, маркграф Намюра з 1429, герцаг Брабанта і Лімбурга з 1430, граф Генегау, Галандыі і Зеландыі з 1432, герцаг Люксембурга з 1443, сын Жана I
- 1467—1477: Карл Смелы (1433—1477), герцаг Бургундыі, Брабанта, Лімбурга, Люксембурга, граф Бургундыі, Артуа, Генегау, Галандыі, Зеландыі, маркграф Намюра з 1467, герцаг Гелдэрна c 1473, сын Філіпа III
- 1477—1482: Марыя (1457—1482), герцагіня Бургундыі, Брабанта, Лімбурга, Люксембурга, Гелдэрна, графіня Бургундыі, Артуа, Генегау, Галандыі, Зеландыі, маркграфіня Намюра, дачка Карла I
- муж: імператар Максіміліян I
Люксембург у складзе Іспанскіх Нідэрландаў
- 1477—1482: Максіміліян I (1459—1519), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі з 1486, эрцгерцаг Аўстрыі, герцаг Штырыі, Карынтыі і Крайны (1493—1519), муж Марыі Бургундскай
- 1482—1506: Філіп II Прыгожы (1478—1506), кароль Кастыліі з 1504 (Філіп I), герцаг Бургундыі і інш. з 1482, сын Максіміліяна I і Марыі Бургундскай
- 1506—1555: Карл II (1500—1558), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (Карл V) 1519—1555, кароль Іспаніі (Карл I) 1516—1556, эрцгерцаг Аўстрыі, герцаг Штырыі, Карынтыі і Крайны, граф Ціроля 1519—1521, герцаг Бургундыі і інш. 1506—1555, сын Філіпа I
- 1555—1598: Філіп III (1527—1598), кароль Іспаніі (Філіп II) з 1556, кароль Партугаліі, герцаг Бургундыі і інш. з 1555, сын імператара Карла V
- 1598—1621: Ізабела Клара Яўгенія (1566—1633), герцагіня Брабанта, Лімбурга, Гелдэрна і Люксембурга, графіня Бургундыі, Артуа, Генегау, маркграфіня Намюра з 1598, дачка караля Філіпа II
- 1598—1621: Альбрэхт Аўстрыйскі (1559—1621), муж Ізабелы;
- 1621—1665: Філіп IV (1605—1598), кароль Іспаніі (Філіп IV), герцаг Брабанта і інш. з 1621, кароль Партугаліі 1621—1640, унук караля Філіпа II
- 1665—1700: Карл III (1661—1700), кароль Іспаніі (Карл II), герцаг Брабанта і інш., сын караля Філіпа IV
Падчас Вайны за іспанскую спадчыну 1701—1714 года за Люксембург у шэрагу іншых нідэрландскіх уладанняў Габсбургаў спрачаліся Філіп Анжуйскі (будучы Філіп V Іспанскі) і Карл Аўстрыйскі (будучы імператар Карл VI). У выніку ў 1713 годзе герцагства апынулася ў руках Карла.
- 1713—1740: Карл IV (1685—1740), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (Карл VI)
- 1740—1780: Марыя-Тэрэзія (1717—1780), імператрыца Свяшчэннай Рымскай імперыі, дачка папярэдняга
- муж: Франц I Стэфан Латарынгскі (1708—1765), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі
- Габсбургска-Латарынгскі дом
- 1780—1790: Іосіф (1741—1790), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (Іосіф II), сын Марыі Тэрэзіі і Франца I
- 1780—1790: Леапольд (1747—1792), вялікі герцаг Тасканскі, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (Леапольд II), брат папярэдняга
- 1792—1794: Франц (1768—1835), апошні імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі і першы аўстрыйскі імператар, сын папярэдняга
Асабістая унія з Нідэрландскім каралеўствам
Па выніках Венскага кангрэса у 1815 годзе Люксембург атрымаў статус Вялікага герцагства і быў перададзены каралю Нідэрландаў Вілему I.
- 1815—1840: Вільгельм I (1772—1843), кароль Нідэрландаў (Вілем I)
- 1840—1849: Вільгельм II (1792—1849), кароль Нідэрландаў (Вілем II), сын папярэдняга
- 1849—1890: Вільгельм III (1817—1890), кароль Нідэрландаў (Вілем III), сын папярэдняга
Вялікія герцагі Люксембурга
Вілем III пакінуў толькі дачку, якая атрымала ў спадчыну каралеўства Нідэрланды. Але, паколькі ў Люксембургу права на спадчыну перадавалася толькі па мужчынскай лініі, то герцагам стаў бліжэйшы сваяк па мужчынскай лініі, якім быў герцаг Насау Адольф.
- Дом Насау-Вейльбург
- 1890—1905: Адольф (1817—1905), герцаг Насау
- 1905—1912: Вільгельм IV (1852—1912), сын папярэдняга
- 1912—1919: Марыя Адэлаіда (1894—1924), дачка папярэдняга
- 1919—1964: Шарлота (1896—1985), сястра папярэдняй
- Пармскія Бурбоны
Гл. таксама
- Замак Берг
- Спіс прэм'ер-міністраў Люксембурга
Літаратура
- Alfred Lefort. La Maison souveraine de Luxembourg. — Reims: F. Michaud, 1902. — 262 p.
Спасылкі
- LUXEMBOURG (англ.). Foundation for Medieval. Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2012. Праверана 7 лютага 2009.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
