Смаленская вобласць

Смале́нская во́бласць — суб’ект Расійскай Федэрацыі на захадзе еўрапейскай часткі краіны. Адміністрацыйны цэнтр Смаленск (адлегласць ад Масквы — 419 км). Мяжуе з Маскоўскай, Калужскай, Бранскай, Пскоўскай і Цвярской абласцямі Расіі, а таксама з Магілёўскай і Віцебскай абласцямі Беларусі. Уваходзіць у склад Цэнтральнай федэральнай акругі і Цэнтральнага эканамічнага раёна.

Смаленская вобласць
Герб Сцяг
Краіна	Расія
Уваходзіць у	Расія (1991—?)[1]
Адміністрацыйны цэнтр	Смаленск
Дата ўтварэння	27 верасня 1937
Кіраўнік	Vasily Anokhin[d]
Насельніцтва	▼863 987 чал. (2024)
Плошча	49 779 км²
Часавы пояс	MSD, Еўропа/Масква[d][2] і UTC+03:00
Код ISO 3166-2	RU-SMO
Код аўтам. нумароў	67
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Плошча 49 800 км². Насельніцтва — 1005,9 тыс. чалавек (2006).

Прырода

Смаленская вобласць знаходзіцца ў цэнтральнай частцы Усходне-Еўрапейскай платформы, на захадзе Еўрапейскай часткі Расіі на мяжы з Беларуссю. Вобласць працягнулася на 255 км з поўначы на поўдзень і на 285 км з захаду на ўсход.

У цэлым паверхня хвалістая, з узгорыстымі ўчасткамі і параўнальна глыбока ўрэзанымі рачнымі далінамі. Пераважная частка тэрыторыі знаходзіцца ў межах Смаленскага, Духаўшчынскага (да 282 м) і Вяземскага ўзвышшаў. Самы высокі пункт рэгіёна — 321 м каля вёскі Мар’іна Вяземскага раёна. На паўночным захадзе — марэнныя грады (Слабадскога (да 241 м) і іншыя), участкі Віцебскага (да 232 м.) і Валдайскага ўзвышшаў. На ўсходзе ўчастак Маскоўскага ўзвышша (вышыні да 255 м).

Нізіны — Вазуская, Верхнедняпроўская, Бярэзінская; Прыдняпроўская нізіна на крайнім поўдні вобласці з абсалютнымі адзнакамі ад 175 да 180 м і Прыбалтыйская ў поўнача-заходняй частцы, дзе знаходзіцца самая нізкая адзнака — 141 м па беразе ракі Заходняя Дзвіна на мяжы з Беларуссю.

Асноўная рака вобласці — Дняпро з прытокамі Сож, Дзясна, Вопь, Вязьма.

Насельніцтва

Шчыльнасць насельніцтва: 20,2 чал./км² (2006), удзельная вага гарадскога насельніцтва: 71,0 % (2006).

Нацыянальны склад насельніцтва: рускія 97,4 %, украінцы 1,7 %, беларусы 1,6 %. Вобласць падзяляецца на 25 раёнаў, буйнейшый гарады — Смаленск, Вязьма, Рослаўль, Ярцава.

Эканоміка

Асноўны артыкул: Эканоміка Смаленскай вобласці

Адукацыя

Асноўны артыкул: Адукацыя ў Смаленскай вобласці

Вядомыя асобы

• Айзэк Азімаў
• Аляксандр Трыфанавіч Твардоўскі
• Надзея Румянцава
• Герасім Васілевіч Багамолаў
• Вячаслаў Аляксеевіч Шаршуноў
• Уладзімір Мікалаевіч Дабравольскі
• Анатоль Іванавіч Кудраўцаў
• Іван Андрэевіч Булыгін
• Міхаіл Антонавіч Ваўчак
• Юрый Гагарын

Зноскі

1. АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203'></a>
2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe

Літаратура

• Корсак А. Беларусы на Смаленшчыне // Беларусь паміж Усходам і Захадам: Праблемы міжнацыян., міжрэлігійн. і міжкультур. ўзаемадзеяння, дыялогу і сінтэзу. Ч. 1. Мн., 1997.
• Ярослав Бутаков. Смоленская земля — островок Беларуси в России (руск.)
• Раюк, А.Р. Мяжа паміж беларускай і рускай этнічнымі тэрыторыямі ў канцы XVIII — пачатку XX ст. / А.Р. Раюк // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі ; навук. рэд. А.І. Лакотка. — Мінск : Права і эканоміка, 2022. — Вып. 32. — С. 411—418.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Смаленская вобласць
• Афіцыйны сайт