Другая бітва за Эз-Завію

Другая бітва за Эз-Завію — бітва за горад Эз-Завія падчас грамадзянскай вайны ў Лівіі.

Другая бітва за Эз-Завію
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Лівіі (2011), Баі за горы Нафуса
Дата	13 жніўня — 20 жніўня 2011
Месца	Эз-Завія, Лівія
Вынік	перамога ПНС
Праціўнікі
ПНС Лівіі  НАТА Прыхільнікі М. Кадафі Брыгада Мунавабы
Камандуючыя
невядома Махдзі аль-Арабі[1]
Сілы бакоў
каля 600 чалавек звыш 1000 чалавек
Страты
41 забіта, 1 танк знішчаны 93 забіта, 150 паранена, 15 палонена; 9 танкаў, 1 браняваная тэхнічка, 5 звычайных тэхнічак, 1 ваенная лодка знішчаны

Сітуацыя

13 жніўня паўстанцы пасля начнога штурму авалодалі горадам Гар’ян — найбуйнейшым горадам у гарах Нафуса, што знаходзіцца на найважнейшай дарозе з Трыпалі на поўдзень. Пра гэта паведаміў прадстаўнік Зінтанскага ваеннага камандавання Фатх-эль-Айіб. Сілы апазіцыянераў зайшлі ў горад з паўночнага боку. Па словах Фатх-эль-Аіба, штурм горада і сутыкненні «з рэшткамі войскаў рэжыму» працягваліся 4 гадзіны, затым ўрадавымі сілы адступілі^[2].

Пасля Гар’яна паўстанцы працягнулі развіваць наступленне на Эз-Завію^[3]. Стратэгічнае значэнне горада было абумоўлена магчымасцю блакаваць пастаўкі забеспячэння войскаў Кадафі з Туніса^[4].

Бітва

Увечары 13 жніўня з’явіліся першыя паведамленні аб тым, што перадавыя часці паўстанцаў увайшлі ў горад. Хоць прадстаўнік урада Лівіі ў Трыпалі заявіў, што «вельмі малая група паўстанцаў увайшла ў Эз-Завію^[5], але была спынена нашымі ўзброенымі сіламі», шэраг інфармагенцтваў пацвердзіў развіццё наступленне рэвалюцыянераў у самім горадзе. Карэспандэнт інфармацыйнага агенцтва Associated Press, які ўвайшоў у горад з атрадам мяцежнікаў, паведамляў, што «сотні жыхароў выйшлі на вуліцу, сустракаючы паўстанцаў»^[6]. Затым, па словах карэспандэнта, пачаўся бой з контратакуючымі часцямі ўрадавых войскаў^[7].

14 жніўня Ваенны Савет Зінтана абвясціў аб узяцці горада Сарман на ўзбярэжжы Міжземнага мора, за 10 км на захад ад Эз-Завіі^[8][9]. Адначасова ў самой Эз-Завіі вяліся баі паміж рэвалюцыянерамі і войскамі Кадафі, якія атрымалі падмацаванні з Трыпалі. Паведамлялася пра мінамётны агонь і вялікую колькасць снайпераў на дахах вышынных дамоў^[10].

15 жніўня з’явіліся першыя паведамленні паўстанцаў аб баях у Сабраце^[11] і Эль-Аджэйлаце^[12], размешчаных на захад ад горада Сарман^[13]. У гэты ж дзень паўстанцы заявілі, што ім удалося адбіць ва ўрадавых войскаў горад Тыджы — апошні аплот лаялістаў у раёне гор Нафуса^[14] і пачаць баі за Бадр — горад, які адкрывае шлях да прыбярэжнага горада Зувара, населенаму, як і горы Нафуса, пераважна амазігамі.

16 жніўня прадстаўнік паўстанцаў пацвердзіў інфармацыю аб узяцці горада Тыджы і заявіў, што цяпер баі вядуцца за суседні (17 км ад Тыджы) горад Бадр, з якога напярэдадні вёўся абстрэл пазіцый паўстанцаў. Ён таксама пацвердзіў, што ідуць баі за нафтаперапрацоўчыя прадпрыемствы Завіі, а ўрадавыя войскі кантралююць прыблізна 30% горада, у асноўным — усходнія і паўночна-ўсходнія ўскраіны^[15].

18 жніўня паўстанцы захапілі нафтаперапрацоўчы завод Эз-Завіі, адначасова журналісты пацвердзілі, што Гар’ян таксама знаходзіцца пад кантролем іх сіл^[16].

19 жніўня прадоўжыліся баі ў цэнтры Эз-Завіі. Пазіцыі паўстанцаў, а таксама бальніцы і іншыя будынкі абстрэльваліся мінамётамі, артылерыяй і цяжкімі кулямётамі, аднак з надыходам цемры паўстанцам атрымалася выцесніць урадавыя войскі з шматпавярховай гасцініцы і цэнтральнай плошчы горада. Авіяцыя НАТА працягнула наносіць ўдары па падмацаванні праціўніка, якое рухалася да Эз-Завіі з боку Трыпалі^[17].

20 жніўня паўстанцы цалкам авалодалі Эз-Завіяй^[18], разгарнуўшы наступленне на Трыпалі (50 км ад Эз-Завіі)^[19]. Неўзабаве пачаўся штурм сталіцы.

Зноскі

1. Capture of Gaddafi's General - Mahdi al-Arabi
2. Revolutionaries claim capture of gateway to Tripoli(недаступная спасылка)//Libya TV, 13 August 2011
3. Tarek Amara, Missy Ryan,Robert Birsel, Joseph Nasr, Douglas Hamilton, Angus MacSwan Libyan rebels advance on Zawiyah, battle in Brega Архівавана 18 жніўня 2011. //Reuters, 13 August 2011
4. Libyan rebels 'take Az-Zawiyah'//Youtube
5. Libya conflict: Rebels battle Gaddafi troops in Zawiya //BBC News Africa,14 August 2011
6. Scènes de liesse des libyens à Ennasr Tunis //Youtube
7. Karin Laub Heavy clashes as Libyan rebels enter Zawiya(недаступная спасылка) //Forbes, 13 August 2011
8. Rebels say capture another town west of Tripoli Архівавана 7 студзеня 2014.
9. معركة تحرير صرمان 14 8 11//Youtube
10. Libyan rebels make western gains//Youtube
11. Michael Georgy Libyan rebels fly flag over key town near Tripoli(недаступная спасылка)//The Vancouver Sun, 14 August 2011
12. Colonel Jomaa Ibrahim has told Al Jazeera that «opposition fighters are in control of Az Zawiyah, surman, Agilette and Gharyan. There are clashes in Az-Zawiyah and Gharyan as opposition forces are pushing pro-Gaddafi forces out». Архівавана 25 жніўня 2011.//Al Jazeera Blogs, 14 August 2011
13. Libya shows signs of slipping from Muammar Gaddafi’s grasp(недаступная спасылка)//War & Peace in the Middle East, 15 August 2011
14. Video: Revolutionaries prepare for Tiji Архівавана 24 жніўня 2011. //Libya February 17th, 15 August 2011 Архівавана 24 жніўня 2011.

    • LIVE Libyan Unrest(недаступная спасылка) //Feb 17 Libya News, 15 August 2011
    • ثوار ليبيا يحتفلون بالسيطرة على بلدة تيجي في الجبل الغربي Архівавана 19 жніўня 2011.//Akhbar Al Aan, 16 August 2011
15. Karin Laub Gadhafi’s troops use hospital as base, doctors say //Associated Press, (via Yahoo! News) 16 August 2011 Архівавана 28 красавіка 2014.
16. Ulf Laessing, Yvonne Bell «Libyan Rebels Seize Refinery, Eye Tripoli» Архівавана 24 верасня 2015. // Reuters, 18 August 2011.
17. • Karin Laub «Libya Rebels Close in on Gadhafi, Seizing Key Town»// Associated Press (via Yahoo! News), 19 August 2011
    • Alex Crawford. «Libya: Rebels Take Martyr Square in Zawiyah»// Sky News, 19 August 2011
    • «Libyan rebels capture city near Tripoli». Al Jazeera, 19 August 2011
18. Battle for Libya: Latest from Az Zawiyah and Zlitan // Youtube
19. Libya rebels take Zawiyah // Reuters, 20 August 2011