Акцыя

Акцыя (пай^[1][2]; франц. action) — каштоўная папера, што выпускаецца акцыянэрным таварыствам і ўвасабляе сабою ўдзел ейнага трымальніку (акцыянэру) у капітале таварыства. Уладальніку акцыі даюцца асаблівыя маёмасныя і асабістыя правы:

• права на атрыманьне дывідэндаў, у залежнасьці ад прыбытку АТ
• права на ўдзел у кіраваньні акцыянэрным таварыствам, галасуючы на агульных сходах акцыянэраў
• права на атрыманьне часткі маёмасьці пасьля ліквідацыі.

Правы рэалізуюцца прапарцыйна колькасьці акцыяў ва ўладаньні акцыянэра.

Клясыфікацыя

• Простая акцыя: дае асноўныя правы на ўласнасьць карпарацыі. Трымальнікі простых акцыяў маюць права:
  • абіраць раду дырэктараў
  • уплываць на ключавыя пытаньні
  • на рэштавых правох удзельнічаць у актывах пры ліквідацыі таварыства (пасьля таго, як будуць уплочаныя ўсе пазыкі і сваю долю атрымаюць прывілеяваныя акцыянэры)

• Прывілеяваная акцыя: дае ўладальніку пэўныя прывілеі ў параўнаньні з трымальнікамі простых акцыяў. Прывілеі могуць заключацца ў:
  • атрыманьне дывідэндаў сталага, фіксаванага памеру
  • у пераважным атрыманьні рэштаў маёмасьці пры ліквідацыі
  • права выкупу акцыяў эмітэнта на ільготных умовах.

Пры гэтым прывілеяваныя акцыі звычайна ня маюць права голасу на сходах акцыянэраў, за выключэньнем некаторых пытаньняў (ліквідацыя, рэарґанізацыя і інш.)

Крыніцы

1. Мікола Гуткоўскі. акция — пай, акцыя // Тэрмінолёгія права / рэд. Іван Луцэвіч, Канстанцін Міцкевіч, Язэп Лёсік, Сьцяпан Некрашэвіч і Ўладзіслаў Чаржынскі. — Менск: Інбелкульт, 1926. — (Беларуская навуковая тэрміналёгія).
2. Сьцяпан Некрашэвіч, Мікола Байкоў. акция — акцыя, пай (ю. т.) // Расейска-беларускі слоўнік. — Менск: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, 1928.