Саковічы (род)

Саковічы, Саковічы Насілоўскія — літоўскі шляхецкі род гербу «Памян»

Саковічы лац. Sakovič
Герб «Памян»
Краіна паходжаньня:	Вялікае Княства Літоўскае
Першы з роду:	Станіслаў Сак

Прозьвішча

Асноўны артыкул: Сак

Сака, пазьней Зак (Sacco, Sack) — імя германскага паходжаньня^[1][2]. Іменная аснова сак- (саг-, зак-) (імёны ліцьвінаў Сакель, Сакень, Жагель; германскія імёны Sackel, Sacken, Sagel) паходзіць ад гоцкага sakjo 'спрэчка'^[2][3].

Гісторыя

Альжбета Радзівіл з Саковічаў

Пачынальнік роду — літоўскі баярын Станіслаў Сак, які на Гарадзельскай уніі атрымаў герб «Памян». У 1433 годзе быў старостам дубініцкім. Меў шэсьць сыноў.

• Андрэй (Андрушка) (?—1465) — намесьнік полацкі (1444—1458) і смаленскі (1440), ваявода троцкі (1459—1465)
  • Багдан (?—1491), намесьнік браслаўскі (1463—1474), маршалак гаспадарскі (1463—1477), намесьнік полацкі (1477—1484), маршалак земскі (з 1480) і ваявода троцкі (з 1484)^[4]
    • Альжбета, муж — Мікалай Радзівіл
  • Юры
    • Ян
    • Альбэрт
      • Ганна
  • Міхал
  • Ганна, муж — Вайдыла з Ушакова
• Васіль (Васька) (? — каля 1473), жонка — Мілохна
  • Сьцечка — памёр да сьмерці бацькі
  • Кацярына — памерла да сьмерці бацькі
• Алехна — староста бельскі (1477—1481), кухмістар двара вялікага князя (1481—1485), староста Віленскага замка (1485)
• Ян (Івашка) — староста вількійскі (1451), маршалак гаспадарскі (1472)
  • Альбэрт
• Станіслаў (Станька), жонка — Васіліса (Васька)
• Пётар — староста ковенскі (1447)
• Фёдар (Федзька) — упамінаецца толькі адзін раз паміж 1441/1443 гадоў, калі атрымаў людзей ад вялікага князя Казімера^[5]

Крыніцы

1. Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1287.
2. Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
3. Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 193.
4. Вяроўкін-Шэлюта У. Саковічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 537.
5. Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 295.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак А — Я. — 690 с. — ISBN 978-985-11-0487-7
• Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
• Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4