Тэарэтычная фізыка

Тэарэты́чная фі́зыка — галіна фізыкі, для тлумачэньня і прадказаньня прыродных зьяваў якая выкарыстоўвае матэматычныя мадэлі і абстракцыі. У гэтым яна проціпастаўляецца другой галіне фізыкі — экспэрымэнтальнай, якая выкарыстоўвае практычныя сродкі для дасьледваньня прыродных зьяваў. Вобласьць інтарэсаў тэарэтычнай фізыкі ўтвараецца з улікам вынікаў экспэрымэнтаў і назіраньняў за прыродай. Блізкім аналягам тэарэтычнай фізыкі зьяўляецца матэматычная фізыка, якая дасьледуе ўласьцівасьці матэматычных мадэляў на матэматычным узроўні фізыкі, але не вызначае іх адпаведнась з уласьцівасьцямі рэальнага сьвету.

Візуальнае прадстаўленьне шварцшыльдаўскай чарвяточыны. Чарвяточыны ў прыродзе ніколі не назіраліся, але матэматычныя мадэлі і навуковая тэорыя прадказваюць іх існаваньне.

Найчасьцей, разьвіцьцё тэарэтычнай фізыкі залежыць ад узаемадзеяньня тэорыі і экспэрымэнтаў, але раз-пораз у галіне прытрымліваюцца прынцыпаў матэматычнай строгасьці, надаючы меншую ўвагу вынікам назіраньняў і экспэрымэнтаў. Так, пры распрацоўцы спэцыяльнай тэорыі рэлятыўнасьці Альбэрт Айнштайн сур’ёзна разглядаў пераўтварэньні Лёрэнца, з-за якіх раўнаньні Максўэла набывалі інварыянтную форму, не зацікавіўшыся ідэяй этэру, празь які рухаецца Зямля паводле экспэрымэнту Майкельсана-Морлі. Зь іншага боку, Айнштайн атрымаў Нобэлеўскую прэмію па фізыцы за тлумачэньне фотаэфэкту, які раней ня меў нічога акрамя экспэрымэнтальных назіраньняў.

Глядзіце таксама

• Уяўны экспэрымэнт
• Экспэрымэнтальная фізыка

Вонкавыя спасылкі

• Хроніка тэарэтычнай фізыкі (анг.)