Нафтавая індустрыя Сэрбіі

«На́фтавая індустры́я Сэ́рбіі» («НІС») — нафтагазавае прадпрыемства Сэрбіі, заснаванае ў лютым 1949 году ў Зрэняніне (Сярэдне-Банацкая акруга, край Ваяводзіна) пад назвай «Нафтагаз».

«Нафтавая індустрыя Сэрбіі»
сэрб. Нафтна индустрија Србије
Тып	адкрытае акцыянэрнае таварыства
Лістынг на біржы	ББ: NIIS
Дэвіз	Будучыня ў дзеяньні
Заснаваная	10 лютага 1949 (75 гадоў таму)
Заснавальнікі	урад Сэрбіі
Уласьнікі	«Газпрам нафта» (56%), урад Сэрбіі (30%)
Краіна	Сэрбія
Разьмяшчэньне	край Ваяводзіна
Адрас	Новы Сад, квартал Ліман, вул. Народнага фронту, д. 12[1]
Ключавыя фігуры	Вадзім Якаўлеў, Кірыл Цюрдзенеў[2]
Галіна	нафтаздабыча
Прадукцыя	аліва, авіягаза, аўтагаз, бітум, бэнзін, дызэльнае паліва, ЗПГ, мазута
Абарачэньне	▼245,288 млрд дынараў (2019 год; 2,337 млрд $)
Апэрацыйны прыбытак	▼22,7 млрд дынараў (2019 год; 216,367 млн $)
Чысты прыбытак	▼17,7 млрд дынараў (2019 год; 168,702 млн $)[3]
Лік супрацоўнікаў	11 731 (2020 год)
Матчына кампанія	«Газпрам нафта» (Расея)
Даччыныя кампаніі	«НІС Пэтрол» (Бялград), «Ядран-Нафтагаз» (Рэспубліка Сэрбская)
Аўдытар	ТАА «Прайсўотэрхаўс-Купэры» (Бялград)
nis.eu
«Нафтавая індустрыя Сэрбіі» у Вікісховішчы

На 2021 год было найбольшым падаткаплатнікам Сэрбіі. Ажыцьцяўляла выведку, здабычу і перапрацоўку нафты і прыроднага газу. Мела ўласныя газавыя і нафтавыя радовішчы ў Босьніі і Герцагавіне, Румыніі і Сэрбіі, нафтаперапрацоўчы завод у Панчаве (Паўднёва-Банацкая акруга, край Ваяводзіна), а таксама нафтабазы і сетку са звыш 400 аўтазаправак «НІС Пэтрол» у Баўгарыі, Босьніі і Герцагавіне, Румыніі і Сэрбіі. Сярод іншага, «НІС» гандлявала электраэнэргіяй у 6 краінах — Босьніі і Герцагавіне, Вугоршчыне, Румыніі, Славеніі, Сэрбіі і Чарнагорыі^[4].

Замежная дзейнасьць

• Ангола. У 1980 годзе пачалі выведку нафтарадовішча, дзе ў 1985 годзе сталі здабываць нафту.
• Баўгарыя. У ліпені 2013 году стварылі дачыннае ТАА «НІС Пэтрол», якое набыло нафтабазу ў Косьцінбродзе (Сафійская вобласьць). Да 2021 годзе адчынілі 34 аўтазаправачныя станцыі (АЗС).
• Босьнія і Герцагавіна. Дачынны «Ядран-Нафтагаз» ажыцьцяўляў выведку газу і нафты ў Рэспубліцы Сэрбскай. У 2012 году ў Баня Луцы адчынілі адчынілі ТАА «НІС Пэтрол», якое стварыла тамсама сетку АЗС. У 2013 годзе ў Сараеве набылі сетку АЗС «ОМВ», якую перайменавалі ў «Г Пэтрол». На 2021 год агульная сетка збыту налічвала 38 аўтазаправак.
• Расея. Прадстаўніцтва ў Санкт-Пецярбургу займалася дастаўкай нафтапрадуктаў.
• Румынія. ТАА «НІС Пэтрол» займалася выведкай і здабычай газу і нафты на захадзе краіны, збытам паліва праз 19 АЗС і гандлем электраэнэргіяй у Эўразьвязе. У 2019 годзе пачалі здабычу нафты і газу на нафтарадовішчы Тэрэмія, а таксама вытворчасьць электраэнэргіі з газу на радовішчы Джымбалія^[5].

Вырабы

На 2021 год «Нафтавая індустрыя Сэрбіі» вырабляла:

• аўтамабільнае паліва — аўтагаз, бэнзін, дызэльнае паліва і звадкаваны прыродны газ^[6];
• змазачныя алівы і тэхнавадкасьці «НІСаТэх» — маторная, прамысловая, прыладная (гідраўлічная і кампрэсарная), трасьмісійная, а таксама ахаладжальная аліва, супрацьзамярзальная, тармазная і шыбавая вадкасьць^[7];
• авіяпаліва — рэактыўнае А1 і авіягазу 100ЛЛ^[8];
• марское дызэльнае паліва^[9];
• дарожны бітум — акісьлены і ачышчаны 35/50, 50/70, 70/100 і 160/220, а таксама з дадаткам палімэру ПМБ 25/55-55 і 45/80-65^[10];
• мазуту — газавую (звышлёгкую для энэргетыкі), нізкасеркавую (для мэталюргіі) і сярэднюю (для прамысловасьці і сельскай гаспадаркі)^[11];
• сьціснуты прыродны газ звыш 220 бараў^[12];
• газ у балёнах — прапан-бутан у суадносінах 35 на 65 % і балёнах па 35 кг для прамысловасьці, а таксама па 2, 3, 5 і 10 кг для побытавых патрэбаў^[13];
• пітную ваду «Язак»^[14].

Мінуўшчына

10 лютага 1949 году ў Зрэняніне (Сярэдне-Банацкая акруга, край Ваяводзіна) заснавалі прадпрыемства «Нафтагаз» для выведкі і здабычы нафты на ўсходзе Сярэднедунайскай нізіны. Празь 5 месяцаў у Сэрбіі адкрылі газарадовішча прыроднага газу. У 1952 годзе ў Банаце, што на поўначы краіны, адкрылі 1-е нафтавае радовішча побач з газарадовішчам. У 1963 годзе дабудавалі 1-ы магістральны газаправод, які злучыў нафтарадовішчы з горадам Панчава (Паўднёва-Банацкая акруга, край Ваяводзіна), дзе пачалі будаваць 1-ы нафтаперапрацоўчы завод (НПЗ). У 1968 годзе адкрылі найбольшае ў краіне нафтарадовішча Велебіт. Сярод іншага, з нафты гэтага радовішча сталі вырабляць нафтэнавыя базавыя алівы. Таксама ў 1968 годзе запрацавалі НПЗ у Новым Садзе і Панчаве, дзе цягам 1970-х гадоў пабудавалі першасныя ўстаноўкі. У 1979 годзе газаздабыча дасягнула 1,14 кубамэтраў. У 1982 годзе нафтаздабыча перавысіла 1,3 млн тонаў. У 1985 годзе пачалі нафтаздабычу ў Анголе. У 1991 годзе дзяржаўнае прадпрыемства перайменавалі ў «Нафтавую індустрыю Сэрбіі», далучыўшы да яго сетку аўтазаправак і нафтасховішчаў, заснаваную ў 1945 годзе^[15].

Да 1992 году на НПЗ у Новым Садзе і Панчаве ўзьвялі другасныя ўстаноўкі для глыбокай нафтаперапрацоўкі. У 2005 годзе прадпрыемства пераўтварылі ў акцыянэрнае таварыства. У 2009 годзе «Газпрам нафта» (Расея) набыла 51 % паёў «Нафтавай індустрыі Сэрбіі» («НІС»). У 2010 годзе «НІС» пераўтварылі ў адкрытае акцыянэрнае таварыства, чые паі разьмясьцілі на «Бялградзкай біржы». Агульны лік пайшчыкаў склаў каля 5 млн асобаў, што было найбольшым паказьнікам на біржы. У выніку прадпрыемства патрапіла ў асноўны індэкс «Бялградзкай біржы». У 2011 годзе «НІС» стварыла даччыныя прадпрыемствы ў 4 суседніх краінах — Баўгарыі, Босьніі і Герцагавіне, Вугоршчыне і Румыніі. У 2012 годзе дабудавалі ўстаноўкі гідракрэкінгу і водаачысткі на НПЗ у Панчаве. Таксама ў 2012 годзе адчынілі 2 бункерныя запраўкі для рачных караблёў на Дунаі. У 2013 годзе ў Сіракаве (Бранічэўская акруга) запусьцілі 1-ю кагенэрацыйную цеплаэлектрастанцыю на прыродным газе з даціскальнай помпавай станцыі. У 2014 годзе НПЗ у Панчаве выпусьціў дызэльнае паліва з прысадкамі, якое атрымала разрад Эўра-5. У 2015 годзе на аўтазаправачных станцыях (АЗС) сталі прадаваць 100-актанавы бэнзін. У 2016 годзе ў амінавую ачыстку прыроднага газу ў Элеміры (Сярэдне-Банацкая акруга) ўклалі звыш 30 млн эўра. У 2017 годзе на НПЗ у Панчаве пусьцілі ўстаноўку адкладзенага каксаваньня. У 2019 годзе пачалі будаваць Панчаўскую ЦЭС^[15]. За 2019 год здабылі 1,286 млн тонаў нафты і газу. Перапрацавалі 3,373 млн тонаў нафты і прамежкавых вырабаў. Прадалі 3,702 млн тонаў нафтапрадуктаў^[3].

Крыніцы

1. Кантактныя зьвесткі (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
2. Карпаратыўнае кіраваньне (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
3. Соня Раленац. Справаздача за 2019 год (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 3 красавіка 2020 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
4. Зьвесткі пра кампанію (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
5. Прадпрымальніцтва па краінах (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
6. Маторнае паліва (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
7. Змазачныя алівы (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
8. Авіяпаліва (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
9. Вырабы (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
10. Бітум (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
11. Мазута (анг.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
12. Сьціснуты газ (анг.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
13. Газ у балёнах (анг.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
14. Вада «Язак» (анг.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
15. Гісторыя (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.

Вонкавыя спасылкі

• Укладальнікам (сэрб.) // «Нафтавая індустрыя Сэрбіі», 3 красавіка 2020 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.
• Гісторыя (сэрб.) // «НІС Пэтрол», 2021 г. Праверана 6 красавіка 2021 г.