Вышаград (Вугоршчына)

	Вышаград
	вуг. Visegrád
Герб Вышаграду	Сьцяг Вышаграду
Першыя згадкі:	1009
Краіна:	Вугоршчына
Мэд’е:	Пэшт
Мэр:	Андраш Фэледзьхазі
Плошча:	33,27 км²
Вышыня:	110 м н. у. м.
Насельніцтва (2014)
колькасьць:	1783 чал.
шчыльнасьць:	53,59 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	26
Паштовы індэкс:	2025
Геаграфічныя каардынаты:	47°47′8.815″ пн. ш. 18°58′12.882″ у. д.
	Вышаград на мапе Вугоршчыны Вышаград
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	Сайт (вуг.)

Вышаград, таксама Вішэград (па-вугорску: Visegrád) — горад у цэнтральнай частцы Вугоршчыны, у мэд’е Пэшце. Насельніцтва — 1 783 чалавекі^[1] (2014 год).

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Вышаград (неадназначнасьць).

Хуткія факты

Закрыць

Remove ads

Назва Вышэград мае славянскае паходжаньне, азначае высокі град, або «верхні замак». У сучасным славацкім і чэскім правапісе Vyšehrad.

З такой жа назвай існуюць: горад Вішаград у Босьніі і Герцагавіне; горад ва Ўкраіне побач з Кіевам з назвай Вышгарад; мястэчка ў Польшчы з назвай Вышогруд і замак Вышаград у Празе.

Замак Вышаград называецца па-вугорску Fellegvár, што літаральна азначае «хмарныя вежы»^[2]. Па-нямецку горад называецца Plintenburg.

Вышаград упершыню згадваецца ў 1009 годзе як камітацкі горад, у якім знаходзіўся архібіскуп. Пасьля спусташальнага мангольскага ўварваньня ў Эўропу ў 1242 годзе горад быў адноўлены ў трохі іншым месцы на поўдні. У XIII стагодзьдзі ў Вышаградзе была пабудавана Вышаградзкая фартэцыя. Кароль Карл I Робэрт зрабіў Вышаград сваёй каралеўскай рэзыдэнцыяй, з 1325 году ён стаў сталіцай Вугоршчыны.

У 1335 годзе Карл правёў у Вышаградзе двухмесячны сход з чэскім каралём Янам Люксэмбургам і польскім каралём Казімерам III. Гэта падзея мела вырашальнае значэньне ва ўсталяваньні міру паміж трыма каралеўствамі і стварэньні зьвязу паміж Польшчай і Вугоршчынай супраць Габсбургаў у Аўстрыі. Другі сход адбыўся ў 1338 годзе.

Жыгімонт, імпэратар Сьвятой Рымскай імпэрыі і кароль Вугоршчыны і Харватыі, перанёс каралеўскую рэзыдэнцыю ў Буду паміж 1405 і 1408 гадамі. Вугорскі кароль Мацей Корвін, выкарыстоўваў Вышаград як загарадную рэзыдэнцыю.

Вышаград страціў значэньне пасьля падзелу Вугорскага каралеўства, якое адбылося пасьля бітвы пры Мохачы ў 1526 годзе.

У XVIII стагодзьдзі Вышаградзкая фартэцыя і палац былі разбураны войскамі Габсбургаў падчас вайны за Вугоршчыну. Да нашага часу цалкам захавалася толькі адна вежа фартэцыі — Вежа Саламона. Паводле легенды, менавіта ў гэтай вежы ў свой час сядзеў Улад Цэпеш.

У 1991 годзе вядучыя палітычныя дзеячы Вугоршчыны, Чэхаславаччыны і Польшчы сустрэліся тут, каб сфармаваць пэрыядычныя форумы, Вышаградзкую групу з наўмысным намёкам на сустрэчы, што праходзілі тут шмат стагодзьдзяў таму.

У 2000 годзе Вышаграду былі вернуты гарадзкія прывілеі.

Remove ads