Мураўёўкі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Мураўёўкі — цэрквы Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы[lower-alpha 1]) на тэрыторыі анэксаванага Вялікага Княства Літоўскага, масавае будаваньне якіх разгарнулася па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў. Назва паходзіць ад імя расейскага генэрал-губэрнатара Міхаіла Мураўёва[3][4] зь мянушкамі «вешальнік» і «людаед»[5], які распрацаваў праграму «захадаў дзеля ўвядзеньня і перавагі ў Паўночна-Заходнім краі расейскай народнасьці» (рас. «мероприятий, имевших в виду водворение и преобладание в Северо-Западном крае русской народности») і з гэтай мэтай запрасіў у маскоўскага гаспадара Аляксандра II 500 тысячаў рублёў на аднаўленьне старых і будаваньне новых цэркваў у Віленскай і Гарадзенскай губэрнях. Яшчэ раней такія ж сродкі вылучылі Віцебскай, Магілеўскай і Менскай губэрням[6].
Сотні цэркваў-«мураўёвак» узводзіліся паводле тыповых праектаў[7][8] і мусілі ўвасобіць праваслаўна-расейскія і царкоўна-традыцыйныя рысы архітэктуры[9] Маскоўскай дзяржавы. Іхнае будаваньне мела вызначальную ідэйна-палітычную ролю[10] ў справе русіфікацыі беларусаў[11] (згодна з абвешчанай маскоўскім гаспадаром Мікалаем I тэзай «самадзяржаўе, праваслаўе, народнасьць»[12]).