Надзея Грэк

Надзе́я Рыго́раўна Грэк (Грэ́кава) — беларуская савецкая палітычная дзяячка. Была жонкай генэрала арміі, Героя СССР Міхаіла Малініна^[1].

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Грэк.

Надзея Рыгораўна Грэк
па-беларуску: Надзея Рыгораўна Грэкава
Старшыня Вярхоўнага савету БССР
25 ліпеня 1938 — 12 сакавіка 1947
Папярэднік:	пасада заснаваная
Наступнік:	Васіль Казлоў
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася:	17 верасьня 1910(1910-09-17) Менск, Расейская імпэрыя
Памерла:	6 студзеня 2001(2001-01-06) (90 гадоў) Масква, Расея
Партыя:	КП(б)Б, КПСС
Сужэнец:	Міхаіл Малінін
Адукацыя:	Вышэйшая партыйная школа пры ЦК КПСС[d]
Узнагароды:
Надзея Рыгораўна Грэк у Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Кар’еру пачынала работніцай менскай швейнай фабрыкі «Кастрычнік»^[2] (з 1927). Была ўдарніцай сацыялістычнай працы другой пяцігодкі. З 1933 старшыня Цэнтральнага камітэту саюзу рабочых швейнай прамысловасьці.

На партыйнай працы

У 1937—1940 намесьніца і загадчыца прамыслова-транспартнага аддзелу Цэнтральнага камітэту, 3-і сакратар Цэнтральнага камітэту КП(б)Б. У 1938—1940 сябра Цэнтральнага камітэту і Бюро Цэнтральнага камітэту КП(б)Б (мела тады 28 гадоў і няпоўную сярэднюю адукацыю ^[3]). Тады ж зьмяніла форму прозьвішча на расейскае — Грэкава (па-расейску: Грекова)^[3]. Сябра Цэнтральнай рэвізыйнай камісіі ВКП(б) (1939—1952).

У 1938—1947 дэпутат Вярхоўнага Савету БССР. З 25 ліпеня 1938 па 12 сакавіка 1947 — Старшыня Вярхоўнага Савету БССР (не выконвала абавязкі з 28 чэрвеня 1941 па 3 ліпеня 194).

Скончыла Вышэйшую школу партарганізатараў пры ЦК ВКП(б) (1941). З 1941 сакратар Казанскага гаркаму ВКП(б). З 1943 намесьніца старшыні СНК БССР.

З 1947 міністар харчовай прамысловасьці БССР, у 1949—1952 намесьніца міністра харчовай прамысловасьці РСФСР. Дэпутат Вярхоўнага Савету СССР (1946—1950) і РСФСР (1951—1955).

Зьмены ў беларускі правапіс

Надзея Грэк была ініцыятарам зьмены напісаньня галоўнага пралетарскага лёзунгу на гербе БССР. Аўген Калубовіч апісваў гэта наступным чынам:

- Ну а Грэкава? — зноў перапыніў яго Я.Колас. Відаць было, што ён сьпяшаўся. Грэкава, працягваў К.Гурскі, загадала ўнесьці ў правапіс дзьве зробленыя ёю «папраўкі» ў лёзунг «Пролетарыі ўсіх краёў, злучайцеся!» Па-першае, слова «злучайцеся» замяніць на «еднайцеся», бо вось яна як сакратар ЦК часта падпісвае «дырэктывы» калгасам, што ўжо пара пачынаць «злучную кампанію для ската»; таму заклік «злучайцеся!» у дачыненьні да пралетарыяту «неяк нядобра гучыць». Па-другое, у слове «яднайцеся» пачатнае «я», хоць і стаіць у першым складзе перад націскам, павінна пісацца празь «е», бо могуць быць выпадкі, тлумачыла Грэкава, калі слова гэтае пры пісьме ці друку трэба пераносіць і тады пры падзеле яго можа выйсьці «яд-». Для палітычнага лёзунгу гэта недапушчальнае і ЦК партыі на гэта ня можа згадзіцца. Я.Колас нічога не адказаў. ^[4]

Памяць

У Менску імем Грэкавай названы парк^[5], у якім усталяваны мэмарыяльны знак^[6].

Крыніцы

1. 15 встреч с генералом КГБ Бельченко(недаступная спасылка)
2. Мазурова Я. С. Участие женщин в социалистической индустриализации страны
3. Лепешаў І. Я. Сучасная беларуская літаратурная мова: спрэчныя пытаньні. Гродна, 2002 с.58
4. Аўген Калубовіч. Якуб Колас і Янка Купала. Крокі гісторыі. Менск, 1993.
5. Новые названия на карте Минска(недаступная спасылка)
6. Мемориальный знак Надежде Григорьевне Грековой(недаступная спасылка)