Маршалак дворны літоўскі

Марша́лак дво́рны літо́ўскі (па Люблінскай уніі — маршалак надворны літоўскі, раней таксама маршалак гаспадарскі) — адзін з цэнтральных ураднікаў у Вялікім Княстве Літоўскім. Загадваў гаспадарчымі справамі вялікага князя, кіраваў маршалкамі гаспадарскімі. Быў намесьнікам маршалка вялікага.

У Рэчы Паспалітай, ад часоў Уладзіслава Вазы засядаў у Сэнаце^[1].

Маршалкамі дворнымі (надворнымі) літоўскімі былі:

Мікалай Радзівіл

• Ян Бутрым (1412—1420)
• Юры Бутрым (1428—1429)
• Радзівіл Осьцікавіч (1440—1466)
• Рыгор Станькавіч Осьцікавіч (7.1494 — 14.7.1500)
• князь Міхал Львовіч Глінскі (9—11.1500 — 1507)
• Аляксандар Хадкевіч (згадваецца аднойчы ў 1508, магчыма памылкова)
• Рыгор Станькавіч Осьцікавіч (паўторна; 1509—1518)
• Юры Іванавіч Ільлініч (7.5.1518 — 8.1526)

урад вакантны 1526—1528

• Юры Мікалаевіч Радзівіл (9—11.1528 — 4.1541)
• Іван Гарнастай (24.5.1542 — 5.1558)

урад вакантны 1558—1561

• Астафей Багданавіч Валовіч (6—7.1561 — 2.6.1569)

Юзэф Паўлін Сангушка

• князь Мікалай Крыштап Радзівіл (20.6.1569 — 25.10.1579)
• князь Альбэрт (Войцех) Радзівіл (31.10.1579 — 1.6.1586)
• Мікалай Станіслававіч Тальваш (1.1588 — 12.2.1596)
• Крыштап Мікалаевіч Дарагастайскі (5.1596 — 1598)
• Пётар Весялоўскі (1599 — 25.6.1615)
• Ян Станіслаў Сапега (6—8.1617 — 1620)

Уладзіслаў Гуроўскі

• Крыштап Весялоўскі (1622 — 20.4.1635)
• князь Аляксандар Людвік Радзівіл (20.4.1635 — 5.1637)
• Казімер Лявон Сапега (22.5.1637 — 6.3.1645)
• Антоні Ян Тышкевіч (11.3.1645 — 23.6.1649)
• Крыштап Завіша (9.1649 — 3—4.1654)
• Тэадор Аляксандар Ляцкі (3—4.1654 — 1683)
• Юзэф Багуслаў Слушка (1683 — 25.4.1685)
• князь Ян Караль Дольскі (22.6.1685 — 7.5.1691)
• Аляксандар Павал Сапега (22.8.1692 — 14.7.1698)
• Павал Караль Сапега (24.7.1698; урад не прыняў)

Міхал Юры Мнішак

• князь Януш Антоні Вішнявецкі (7.8.1699 — 17.1.1702)
• князь Казімер Антоні Сангушка (20.1.1702 — 15.6.1706)
• Юзэф Мнішак (9.8.1706 — 2.4.1713)
• Казімер Міхал Пац (1708—1709)
• князь Павал Караль Сангушка (10.4.1713 — 4.2.1734)
• князь Міхал Казімер Радзівіл «Рыбанька» (4.2.1734 — 11.1735)
• Ігнаці Завіша (1.1.1736 — 16.8.1738)
• Фэрдынанд Вільгэльм Плятэр (v. d. Broêl; 31.3.1739; памёр не пасьпеўшы прыняць урад)

Станіслаў Солтан

• Юзэф Сцыпіён (Scipio del Campo; 29.8.1739 і 20.12.1739 — 1744)
• князь Ігнаці Агінскі (19.9.1744 — 21.8.1750)
• князь Януш Аляксандар Сангушка (26.8.1750 — 21.6.1760)
• князь Юзэф Паўлін Сангушка (21.6.1760 — 7.3.1768)
• Уладзіслаў Гуроўскі (7.3.1768 — 23.5.1781)
• Міхал Юры Мнішак (23.5.1781 — 23.8.1783)
• Ігнаці Патоцкі (20.11.1783 — 16.4.1791)
• Станіслаў Солтан (19.5.1791 — 1793)
• Міхал Гелгуд (15.6.1793 —)

Глядзіце таксама

• Маршалак вялікі літоўскі

Крыніцы

1. Уладзіслаў Вяроўкін-Шэлюта. Маршалак // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 273.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 5: М — Пуд. — 592 с. — ISBN 985-11-0141-9
• Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
• Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.