Mga tataramon na Filipino

An mga tataramon na Filipino (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas), o mga tataramon na Filipinas, sarong grupo nin tataramon na kabali sa pamilya nin tataramon na Austronesyo. Saróng kaisipan ini ni Robert Blust kan taon 1991 na pinapamugtak na an gabos na mga tataramon sa Filipinas asin Amihanan na Sulawesi,apwera sa Sama-Bajaw asin pirang mga tataramon sa Palawan, iyo an minabilog sa subpamilya kan mga tataramon na Austronesyo. Komo harani an Filipinas sa katahawan nin paglawig kan Austronesyo poon sa Pormosa, igwa ining kadiit na kaibhan pantataramon sa poco mas o menos 150 na tataramon na Filipino, na pinapamugtak an amay na pagkakaiba sa pagkawarak kan ginikanan nin mga modernong tataramon na Filipino.^[2][3]

Dapit an artikulong ini sa sarong subgrupo kan pamilyang tataramon na Austronesyano. Para sa mga tataramon kan nasyon na Filipino, hilnga an Mga tataramon kan Filipinas.

Filipino
Heograpikong Distribusyon	Filipinas Amihanan na Sulawesi, Indonesya Subangan na Sabah, Malaysia Isla nin Orchid, Taiwan
Pag-uuring panlinguwistiko	Austronesyo Malayo-Polinesyo Borneo-Filipino (?) Filipino
Protong Tataramon	Proto-Filipino
Mga subdibisyon	Bataniko Amihanan na Luzon Katahawan na Luzon Amihanan na Mangyan Umiray Dumaget Pinaka Katahawan na Filipino Ati Kalamian Habagatan na Mindanao Minahasan Sangiriko
ISO 639-2 / 5	phi
Glottolog	Mayo grea1284  (Greater Central Philippine)[1]
An mga tataramon na Filipino, per Adelaar asin Himmelmann (2005)

Binibilog an mga tataramon na Filipino bilang pinakagurang sa pamilya nin Austronesyo na bakong-Pormosano, na kun saen yaon pa nanggad an mga tanog na schwa asin asonansyang d-r kan proto-Austronesyo na nawarâ sa mga tataramon na Sunda-Sulawesi.

Pagkokumparar kan mga bokabularyo

Bikol Sentral	saro	duwa	tulo	upat	tawo	harong	ayam	niyog	aldaw	ba-go	kita	ano	kalayo
Proto-Austronesyo	isa	duSa	telu	Sepat	Cau	Rumaq	asu	niuR	qalejaw	baqeRu	i-kita	n-anu	apuy
Yami (Tao)	ása	dóa (raroa)	tílo (tatlo)	apat (ápat)	tao	vahay	chito	niyoy	araw	vayo	yaten	ango	apoy
Ibatan	asa	dadowa	tatdo	apat	tao	vahay	chito	niyoy	araw	va-yo	yaten	ango	apoy
Ilokano	maysa	dua	tallo	uppat	tao	balay	aso	niog	aldaw	baro	sitayo	ania	apoy
Ibanag	tadday	dua	tallu	appa'	tolay	balay	kitu	niuk	aggaw	bagu	sittam	anni	afi
Gaddang	antet	addwa	tallo	appat	tolay	balay	atu	ayog	aw	bawu	ikkanetam	sanenay	afuy
Pangasinense	sakey	dua, duara	talo, talora	apat, apatira	too	abong	aso	niyog	ageo	balo	sikatayo	anto	pool
Kapampangan	métung	adwâ	atlû	ápat	táu	balé	ásu	ngúngut	aldô	báyu	íkatamu	nánu	api
Tagalog	isa	dalawa	tatlo	apat	tao	bahay	aso	niyog	araw	bago	tayo (kata)	ano	apoy
Bikol Rinconada	əsad	darwā	tolō	əpat	tawō	baləy	ayam	noyog	aldəw	bāgo	kitā	onō	kalayō
Waray	usa / sayo	duha	tulo	upat	tawo	balay	ayam/ido	lubi	adlaw	bag-o	kita	ano	kalayo
Romblomanon	isa	duha	tuyo	upat	tawo	bayay	ayam	niyog	adlaw	bag-o	kita	ano	kalayo
Asi	usa	ruha	tuyo	upat	tawo	bayay	iro	nidog	adlaw	bag-o	kita	ni-o	kayado
Onhan	isya	darwa	tatlo	ap-at	tawo	balay	ayam	niyog	adlaw	bag-o	kita	ano	kalayo
Aklanon	isaea	daywa	tatlo	ap-at	tawo	baeay	ayam	niyog	adlaw	bag-o	kita	ano	kaeayo
Kinaray-a	sara	darwa	tatlo	apat	taho	balay	ayam	niyog	adlaw	bag-o	kita, tatən	ano	kalayo
Hiligaynon	isa	duha	tatlo	apat	tawo	balay	ido	lubi	adlaw	bag-o	kita, taton	ano	kalayo
Sugbuanon	usa	duha	tulo	upat	tawo	balay	iro	lubi	adlaw	bag-o	kita	unsa	kalayo
Maranaw	isa	dowa	t'lo	phat	taw	walay	aso	neyog	gawi'e	bago	tano	tonaa	apoy
Tboli	sotu	lewu	tlu	fat	tau	gunu	ohu	lefo	kdaw	lomi	tekuy	tedu	ofih
Tausug	hambuuk	duwa	tu	upat	tau	bay	iru'	niyug	adlaw	ba-gu	kitaniyu	unu	kayu
Mongondow	inta'	dua	tolu	opat	intau	baloi	ungku'	cekut	singgai	mo-bagu	kita	onda	tulu'
Gorontalo	tuwewu	duluwo	totolu	wopato	tawu	bele	'apula	sekat	dulahu	bohu	'ito	wolo	tulu
Tombulu (Minahasa)	esa	zua (rua)	telu	epat	tou	walé	asu	po'po'	endo	weru	kai, kita	apa	api

Toltolan

1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Greater Central Philippine". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
2. Adelaar & Himmelmann (2005)
3. Mas kadakol na magkakaibang tipo nin Filipino an mahihiling sa Borneo.

Mga panluwas na takod

• Comparative vocabularies of Philippine and other Austronesian languages
• Cognate sets for Austronesian languages