Башҡортостан ғалимы From Wikipedia, the free encyclopedia
Ғүмәров Әсғәт Ғәлимйән улы (15 август 1937 йыл, Башҡорт АССР-ы Дүртөйлө районы Иҫке Байыш ауылы) — башҡорт СССР һәм Рәсәй ғалимы, инженер-механик, йәмәғәт эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы академигы (1991) һәм вице-президенты (1991).
| Ғүмәров Әсғәт Ғәлимйән улы | ||||||
| Тыуған көнө | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Тыуған урыны | ||||||
| Ил | ||||||
| Эшләгән урыны |
Башҡортостан Республикаһының энергоресурстарҙы транспортлау проблемаһы институты | |||||
| Альма-матер | ||||||
| Ғилми дәрәжәһе |
техник фәндәр докторы | |||||
| Ғилми исеме |
профессор | |||||
| Награда һәм премиялары |
| |||||
Техник фәндәре докторы (1984), профессор (1986), РФ (1997)[1] һәм БАССР-ҙың (1974) атҡаҙанған фән эшмәкәре, Рәсәй Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре (1997), СССР нефть сәнәғәте отличнигы (1970), Почётлы нефтсе (2002).
«Башҡортостан Республикаһының энергоресурстарҙы транспортлау проблемаһы институты» дәүләт унитар предприятиеһының генераль директоры (1978—2015), «Башҡортостан Республикаһының энергоресурстарҙы транспортлау проблемаһы институты» дәүләт унитар предприятиеһының ғилми етәксеһе (2015 йылдан).
Өфө нефть институты (1958).
Лаборант, инженер, өлкән ғилми хеҙмәткәр, проекттың баш инженеры, НИИтранснефть секторы етәксеһе (1957—1970); лаборатория мөдире, бүлек мөдире, ВНИИСПТнефть директор урынбаҫары (1970 й.), директоры (1978 й.).
2002—2015 йылдарҙа «Энергоресурстарҙы транспортлау проблемаһы институты» дәүләт унитар предприятиеһының генераль директоры. 1991 йылдан Башҡортостан Республикаһы Фәндәр Академияһының вице-президенты.
Инженер һәм фәнни тикшеренеүҙәренең төп йүнәлеше: нефть һәм нефть продукттарын магистраль үткәргес торба аша транспортлау системаһының ышаныслылығын тәьмин итеү.
Үткәргес торба системаһында күп фазалы мөхит механикаһы, аралыҡ конструкцияларының үткәреү һәләтенә күсеш процестары һәм баҫымлы күренештәр йоғонтоһо, газ-шыйыҡ ҡатышмаһын һурҙырып ағыҙыуҙың хәүефһеҙ технологияларын эшләү, металл конструкцияларын тутығыуҙан һаҡлау дәрәжәһен күтәреү технологияһы һәм ысулдары өлкәһендә фундаменталь һәм ғәмәли тикшеренеүҙәр ойоштороу инициаторы һәм етәксеһе.
Удар тулҡындарҙың таралыуын, цилиндр тышсаның һәм металл структураһының көсөргәнешле-деформацияланған торошон тикшереүгә өлөш индерә, шулар нигеҙендә принципиаль яңы технологиялар булдырыла. Торба үткәргес транспорты объекттарында шартлау энергияһын ижади маҡсатта файҙаланыу идеяһын тәҡдим итә.
Әсғәт Ғәлимйән улы Ғүмәров үткәргес торбаларҙың ышаныслылығын тәьмин итеү проблемалары буйынса фәнни мәктәп булдыра. Уның уҡыусылары араһында 40-тан ашыу фән кандидаты һәм докторҙары бар. Уҡыусылары менән берлектә, шартлатҡыс матдәләр ҡулланып, принципиаль яңы технологик процестар һәм техник саралар булдырған.
Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Башҡортостан Республикаһы Йәмәғәт палатаһы рәйесе.
РФ фән етәкселәре Гильдияһы советы ағзаһы, Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте ҡарамағындағы Эксперт советының яуаплы сәркәтибе, нефть һәм газ сәнәғәтендә металдарҙы тутығыуҙан һаҡлау буйынса Халыҡ-ара ассоциация президенты (1990), Башҡортостан Республикаһы Фәндәр Академияһының «ЭНТАс» экологик фәнни-техник ассоциацияһы президенты, «ИПТЭР» дәүләт унитар предприятиеһы ҡарамағындағы диссертация яҡлау буйынса махсуслаштырылған советтың рәйесе.
«Рәсәй-Һиндостан» дуҫлыҡ Йәмғиәтенең вице-президенты, уның төбәктәрҙәге үҙәк етәкселәре советы президенты, «Башҡортостан-Һиндостан» дуҫлығы Йәмғиәтенең рәйесе.
800-ҙән ашыу фәнни хеҙмәт авторы, шул иҫәптән 145 РФ патенттары бирелгән[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
