Чалманарат

Чалманарат — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһының Аҡтаныш районындағы ауыл. Чалманарат ауыл биләмәһенең административ үҙәге.

Ауыл
Чалманарат татар. Чалманарат
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Татарстан
Муниципаль район	Аҡтаныш
Ауыл биләмәһе	Чалманарат
Координаталар	55°46′ с. ш. 53°48′ в. д.HGЯO
Халҡы	305 человек (2010)
Милли состав	татарҙар[1]
Сәғәт бүлкәте	UTC+4
Почта индексы	423752
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	92 205 885 001
Код ОКТМО	92 605 485 101
Картаны күрһәтергә/йәшерергә Чалманарат

География

Ауыл Шәбеҙ йылғаһы буйында, Аҡтаныш ауылынан көнбайышҡа табан 20 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[1].

Тарих

Чалманарат — бүләр ырыуы башҡорттарының ауылы. XVIII быуатта нигеҙләнгән^[1]. 11-се башҡорт кантоны, Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Бүләр улусы Бүләр түбәһенә ҡарай, 1865 йылда был өйәҙ Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Семиостровная улусы составына керә.

XX быуат башында мәсет, мәктәп, икмәк магазины, һыу һәм ел тирмәне теркәлгән, баҙар эшләгән^[2][1].

1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1930 йылдан — Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составына керә^[1].

Халҡы

1795 йылда ир енесле 84 аҫаба башҡорт (бүләр ырыуынан), 36 керҙәш башҡорт (йәнәй ырыуынан), 9 типтәр; 1816 йылда — 348 башҡорт; 1834 йылда — 471 башҡорт; 1912 йылда — 518 аҫаба башҡорт, 23 типтәр (керҙәш башҡорт) йәшәй^[2].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: ^[1])

1859	1884	1897	1906	1913	1920	1926	1938	1949	1958	1970	1979	1989	2002	2010
686	781	207	669	545	592	535	374	229	367	400	350	309	324	310

Инфраструктура

Игенселек, малсылыҡ үҫешкән. Ауылда мәктәп, мәҙәниәт йорто, китапхана бар^[1].

Билдәле шәхестәре

• Айтуғанов Әбдрәшит Әбсәләм улы — зауряд-есаул. 1807 йылда Францияға ҡаршы Пруссия кампанияһында һәм 19-сы башҡорт полкы составында 1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнаша^[2].

Иҫкәрмәләр

1. Татарская энциклопедия.
2. Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 468—473. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.