Ертишкестәр (лат. Soricidae, (рус. Землеройковые ) — ләпәк сысҡандарға яҡын торған, тышҡы күренештә сысҡандарға оҡшаған, бөжәктәр, ваҡ ҡоштар һ.б. менән туҡлана, Көньяҡ Америка менән Австралиянан башҡа бөтә илдәрҙә йәшәй торған ваҡ кейектәр[1];Soricomorpha отрядынан һөтимәрҙәр.
Ҡыҫҡа факттар Фәнни классификация, Халыҡ-ара фәнни исеме ...
| Ертишкестәр |
Ҡыҫҡа ҡойроҡло туғырлама (Blarina carolinensis) |
| Фәнни классификация |
|---|
арауыҡтағы ранг
| Суб-батшалыҡ: | Эуметазойҙар |
| Супер-класс: | Дүрт аяҡлылар |
| Инфра-класс: | Плаценталылар |
|
| Халыҡ-ара фәнни исеме |
|---|
|
Soricidae G. Fischer, 1817
|
|
|
|
Ябырға
21 ырыуҙы, 300 -гә яҡын төрҙө үҙ эсенә ала. Һәр ерҙә (поляр өлкәләрҙән, Австралия һәм Көньяк Американан тыш) таралған. Ертишкестәр кулҡанатлы ярғанаттар менән бер рәттән булған имеҙеүселәрҙән иң кескенәләре: кәүҙә оҙонлоғо 4-18 см, ҡойроғо 1-12 см. Тышҡы ҡийәфәте менән сысҡандарға оҡшаш, әмма, уларҙан айырмалы булараҡ, йөҙө осланып һуҙылған. Күҙҙәре кескенә, ҡара сәйлән бөртөгөләй. Күпселегенең ҡолаҡ япрағы бөтөнләй тейәрлек йөн менән ҡапланған. Йөн ҡапламы ҡыҫҡа, тығыҙ, ялтырауыҡлы. Ер өҫтөндә, ер аҫтында һәм яртылаш һыуҙа йәшәйҙәр. Тәүлек әйләнәһе әүҙемдәр, ҡышын йоҡоға талмайҙар. Йылына бер нисә тапҡыр үрсейҙәр. Бер ояла 3 тән 12 гә ҡәҙәр бала була. Ертишкестәр һаны бөжәктәр һ.б. умыртҡаһыҙҙарның күплегенә, шулай уҡ метеорологик шарттарға бәйле, аҙ ҡарлы һалҡын ҡыштарҙан һәм ҡоролоҡтан һуң киҫкен кәмей. Урман һәм ауыл хужалығы өсөн файҙалы, зарарлы бөжәкләрне күпләп юҡ итәләр. 12−15 ай йәшәйҙәр.
Терминологический словарь по зоологии. Русско-башкирский и башкирско-русский (Т.Г.Баишев, 1952)
