Салағош

Салағош^[3] (татар. Салагыш, рус. Салауши) — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Әгерже районы ауылы.

Салағош
Дәүләт	Рәсәй
Административ үҙәге	Салаушское сельское поселение[d][1]
Административ-территориаль берәмек	Салаушское сельское поселение[d][1]
Халыҡ һаны	497 кеше (2015)[2]
Почта индексы	422214

География

Ауыл Иж йылғаһы тамағы эргәһендә һәм Әгерже ҡалаһынан көньяҡҡа табан 73 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[4].

Тарих

Ауылға байлар ырыуы башҡорттары нигеҙ һала. Ауыл Байлар улусының Салағош түбәһенә ҡарай, һуңыраҡ был улус Вятка губернаһы Алабуға өйәҙенә ҡарай. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Салағош административ-территориаль улусы составына керә һәм уның үҙәге була^[5].

1719 йылда ауыл кешеләре (аҫаба байлар башҡорттары) Дыуанай улусының Ҡарттәкә ауылына (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Кушнаренко районы) күсә һәм бында керҙәш булып китә^[5].

XX быуат башында ауылда 3 мәсет, биш класлы мәҙрәсә (1916 йылда 115 шәкерт уҡыған), милли китапхана (1909 йылда асылған), рус-башҡорт земство мәктәбе (1910 йылда асылған) теркәлгән^[6].

1920—1921 йылдарҙа ауыл Вот автономиялы өлкәһе, ә 1921 йылдан Татар АССР-ының Алабуға кантоны, 1928 йылдан — Саллы кантоны составына керә. 1930 йылдан Красный Бор районы, 1960 йылдан — Әгерже районы, 1963 йылдан — Алабуға районы, 1964 йылдан — йәнә Әгерже районы составында була^[4].

Халҡы

1834 йылда ауылда 168 аҫаба башҡорт, 1035 типтәр һәм 9 керҙәш башҡорт; 1897 йылда – 1168 типтәр, 1594 башҡорт, 29 ҡаҙна крәҫтиәне, 10 сауҙагәр һәм 6 почетлы граждан тоҡомдары иҫәпләнгән^[5][6].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: ^[4])

1859	1887	1905	1920	1926	1938	1949	1970	1979	1989	2002	2008
1726	2433	2959	3690	2896	2023	1323	1138	556	768	611	595

Иҫкәрмәләр

1. ОКТМО (урыҫ)
2. Салауши (урыҫ)
3. Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 376. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
4. Татарская энциклопедия.
5. Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 45-46. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.
6. История башкирских родов. Байлар. Том 22. / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. З. Султанмуратов, И. Р. Саитбатталов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, И. М. Васильев, А. М. Зайнуллин, В. Г. Волков, А. А. Каримов. — Уфа: Китап, 2016. — С. 145-146, 148. — 916 с. — ISBN 978-5-850-51605-5.