From Wikipedia, the free encyclopedia
Рәши́д Мәжи́д улы Бәһбу́дов (әзерб. Rəşid Məcid oğlu Behbudov); (1915, Тифлис, Рәсәй Империяһы — 1989, Мәскәү, СССР) — әзербайжан совет эстрада һәм опера йырсыһы (тенор), актёр.
| Бәһбудов Рәшид Мәжид улы | |
| әзерб. Rəşid Məcid oğlu Behbudov | |
 | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй империяһы СССР |
| Тыуған көнө | 1 (14) декабрь 1915[1] |
| Тыуған урыны | Тбилиси, Рәсәй империяһы[2] |
| Вафат булған көнө | 9 июнь 1989[3][4] (73 йәш) |
| Вафат булған урыны | Мәскәү, СССР |
| Ерләнгән урыны | Баҡының арҙаҡлылары ерләнгән аллея[d] |
| Атаһы | Бейбутов, Меджид Бехбудалы оглы[d] |
| Балалары | Rashida Rashid[d] |
| Һөнәр төрө | опера йырсыһы, кино актёры, актёр, сәйәсмән, йырсы |
| Эшмәкәрлек төрө | поп-музыка[d][5], Опера[5], Фильм[5], Театр[5] һәм популяр музыка[d][5] |
| Биләгән вазифаһы | СССР Юғары Советы депутаты[d] |
| Әүҙемлек осороноң тамамланыуы | 1989 |
| Йырсы тауышы | тенор[d] һәм тенор-альтино[d] |
| Музыка ҡоралы | фортепиано, тар[d], вокал[d] һәм молоточковое фортепиано[d] |
| Жанр | фолк[d] һәм Опера |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
 Бәһбудов Рәшид Мәжид улы Викимилектә | |
СССР-ҙың халыҡ артисы (1959), Социалистик Хеҙмәт Геройы (1980), икенсе дәрәжә Сталин премияһы (1946) һәм Әзербайжан ССР-ы дәүләт премияһы лауреаты (1978).
Рәшид Бәһбудов Тифлиста, (хәҙер Тбилиси, Грузия), 1915 йылдың 14 декабрендә тыуған. Атаһы Мәжид Бәһбутов сығышы менән Шушанан, билдәле халыҡ йырсыһы ханәндә булған. Әсәһе, Фирүзә Вәкилова урыҫ теле уҡытыусыһы, шулай уҡ Тифлис клубында драма түңәрәге алып барған.
1933 йылда Рәшид Бәһбудов тимер юлсылар техникумына уҡырға ингән, шунда үҙешмәкәр студент оркестры ойошторған. Шунан РККА-ла хеҙмәт иткән, армия ансамбле солисы булған.
Хеҙмәт итеп ҡайтҡас, бер аҙ Тбилиси эстрада коллективтарында эшләп ала. 1934 йылдан — Ереван филармонияһы солисы. 1938—1944 йылдарҙа — Әрмәнстан Дәүләт джаз оркестры солисы. Бер үк ваҡытта Ереванда А. Спендиаров исемендәге Әрмән академия опера һәм балет театрында йырлай башлай. Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында Ҡырым фронтында сығыш яһай.
1943 йылда Баҡы киностудияһында Һәжибәков Үзәйер Абдул-Һөсәйен улының опереттаһы буйынса шулай уҡ аталған Аршын мал алған тигән фильм төшөрөргә булып китәләр. Рәшид Бәһбудов Әскәр опереттала арияһын йырлаған була. Уны фильмда уйнарға саҡыралар. 1945 йылда сыҡҡан фильм СССР һәм күп сит илдәрҙең экрандарында уңыш яулай.
1944—1956 йылдарҙа Рәшид Бәһбудов — Әзербайджан филармонияһы солисы, 1953—1960 йылдарҙа — М. Ф. Ахундов исемендәге Әзербайжан опера һәм балет театрында эшләй, Ф. Әмировтың «Севиль» операһында (Балаш) Аршин мал алған музыкаль опереттаһында (Әскәр) ролдәрен уйнай.
1957 йылда филармонияһында джаз стилистикаһын һәм әзербайжан халыҡ инструменттарын берләштергән концерт ансамбле төҙөй, уның художество етәксеһе (1957—1959), 1966 йылда ойошторған Әзербайджан йыр театрында (әле уның исемен йөрөтә) ғүмеренең ахырына тиклем етәксе һәм солист була.
1930—1940-сы йылдарҙа юғары тонда башҡарылған йомшаҡ ирҙәр тауышы модаһы осоронда Бәһбутов Кавказ һәм Кавказ аръяғы республикаларында ла, Рәсәйҙә лә бик популяр булып китә. Бәһбутов тауышы — юғары тенор (тенор-альтино), европаса ла, милли ҙә рәүештә башҡара белә. Бәһбутов урыҫса бик яҡшы белгән, һәм йырлағанда кавказ акценты булмаған. Кавказ йырсылары араһында унан да танылғаныраҡ Мөслим Мәһәмәев (Муслим Магомаев) ҡына булғандыр.
1950-се йылдар башында Болгарияла, Венгрияла, Италияла, Һиндостанда , Ҡытайҙа гастролдәрҙә була. Шулай уҡ Сүриәлә, Төркиәлә, Мысырҙа, Иорданияла, Иранда, Ираҡта, Финляндияла, Польшала һәм Латин Америкаһы илдәрендә йырлай.
СССР-ҙың бик төбәктәрендә концерттар ҡуя, ҡайҙа барһа, шунда урындағы телдәрҙә йырҙар өйрәнеп башҡара. Һиндостанда хатта Бәһбутовты йырлатыуҙы талап итеп транспортты ҡамалап тотоп торалар.
Рәшид Бәһбутов милли опера һәм музыкаль комедия үҫешенә ҙур өлөш индерә. Сәхнә өсөн генә яралтылған һын-ҡиәфәте, ҙур артист таланты һәм һөйкөмлөлөгө, төрлө милләт музыкаһын аңлай белеү һәләте Рәшид Бәһбутовты ғүмере буйына уңышлы сығыш яһарға мөмкинлек бирә.
Йырсының репертуары бик киң була. Күберәк ул әзербайжан композиторҙары әҫәрҙәрен, милли йырҙарын, совет композиторҙары йырҙарын башҡара.
Бер нисә нәфис фильмда төшә.
СССР Юғары Советының Милләттәр Советы депутаты, СССР Юғары Советының 7—11 саҡырылыштары депутаты була (1966—1989)[6].
Ҡатыны — Йәйран ханым Бәһбутова (3.05.2017 вафат). 1965 йылда ҡыҙҙары Рәшиҙә Бәһбутова донъяға килә, ул атаһы юлын дауам итә. Хәҙер йырсы Рәшиҙә Бәһбутова Әзербайжандың атҡаҙанған артисткаһы.
Рәшид Бәһбутов 1989 йылдың 9 июнендә Мәскәүҙә уңышһыҙ үткән хирургик операциянан вафат була. Баҡыла ерләнгән.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
