Ermənistanda rayon From Wikipedia, the free encyclopedia
Qəmərli rayonu, Artaşat rayonu — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Ağrı vadisində, Gərnibasar mahalı ərazisində rayon. Mərkəzi Qəmərli şəhəridir.
| Rayon | |
| Artaşat rayonu | |
|---|---|
| İnzibati mərkəz | Qəmərli |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 09.09.1930 |
| Ləğv edilib | 11 aprel 1995 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
.png) |
|
Qəmərli rayonu 1930-cu il sentaybrın 9-da yaradılıb. 1945-ci il sentyabrın 4-nə qədər Qəmərli rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Artaşat rayonu adlanıb. Ərazisi 507 kv km-dir. Rayon mərkəzi respublika tabeli Qəmərli (dəyişdirilmiş adı Artaşat) şəhəridir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 29 km-dir.
Rayonun sərhədlərindən Zəngi və Araz çayları axır.
Qəmərli sözünün etimolji izahı /qam+ər+li/ bu sözün qədim türk mənşəyindən xəbər verir. Mütəxxəssislərin fikrincə qam sözü kiçik fonetik dəyişikliklərlə türk dillərində şəxs, tayfa və yer adlarında işlənir.
Ermənistan rəhbərliyi tərəfindən hələ SSRİ dövründə Qəmərli rayonu İrəvan şəhərinə yaxın yerləşdiyinə və münbit Ağrı vadisi torpaqlarını əhatə etdiyinə görə dəfələrlə inzibati dəyişikliklərə məruz qalmışdır. Belə ki, 1932-ci ilin inzibati ərazi bölgüsünə görə rayon ərazisində olan 102 yaşayış məntəqəsindən 72-də sırf azərbaycanlılar yaşayırdılar. Azərbaycanlı kəndlərin bu birliyini parçalamaq üçün 1937-ci ilin dekabrında Zəngibasar rayonunun yaradılması ilə əlaqədar Qəmərli rayonu ərazisindən 18 kənd ayrılıb bu yeni rayona qatılır. Lakin 1948-1951-ci il köçürmələri ilə əlaqədar olaraq Zəngibasar rayonu ləğv edilir və Qəmərli rayonuna daxil olan kəndlər yenidən bu rayona qaytarılır. 1969-cu ildə Zəngibasar rayonunun yenidən yaradılması ilə əlaqədar olaraq Qəmərli rayonu yenidən ərazi dəyişikliyinə məruz qalır. Bundan əlavə 1964-cü ildə Vedi rayonu ləğv olunaraq artıq erməniləşdirilmiş Qəmərli rayonuna qatılır. Lakin tezliklə Vedi rayonu bərpa edilir və Qəmərlidən ayrılır.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
| Qədim türk adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
|---|---|---|
| Dəlilər | Dəllər | 03.01.1935 |
| Aysoru düyünü | Verin Dvin | 03.01.1935 |
| İmanşalı | Mxçyan | 03.01.1935 |
| Ayaslı | Haygestan | ... |
| Axund Buzovand | Bzovan | ... |
| Bzovan | Bertik | 25.01.1935 |
| Aşağı düyün | Erməni Dvini | ... |
| Erməni Dvini | Dvin | 19.04.1950 |
| Yuxarı kürdkənd | Noraşen | ... |
| Qarahəmzəli | Tamamlı | ... |
| Tamamlı | Burastan | 1920 |
| Dördüncü kənd | Kaxtsraşen | ... |
| Cənnətli | Zovaşen | 02.03.1940 |
| Zovaşen | Lancazat | 21.10.1967 |
| Aşağı Ağbaş | Arevşat | 20.08.1945 |
| Artaşat | Verin Artaşat | 20.08.1945 |
| Bəcəyəzli | Vostan | 20.08.1945 |
| Bitlicə | Vartsraşen | 20.08.1945 |
| Gödəkli | Mrqravan | 20.08.1945 |
| Doqquz | Kanaçut | 20.08.1945 |
| Zöhrablı | Mrqanuş | 20.08.1945 |
| Qəmərli | Artaşat | 04.09.1945 |
| Qəmərli rayonu | Artaşat rayonu | 04.09.1945 |
| Yuxarı Quylasar | Bambakavan | |
| Bambakavan | Byuravan | 25.01.1978 |
| Quylasar | Aşağı Quylasar | ... |
| Aşağı Quylasar | Dmitrov | 01.12.1949 |
| Arpavar | Lusakert | 20.08.1945 |
| Lusakert | Nşavan | 21.10.1967 |
| Mehrablı | Vardaşen | 20.08.1945 |
| Muğanlı | Muğan | 20.08.1945 |
| Muğan | Hovtaşen | 25.01.1978 |
| Oğurbəyli | Berkanuş | 20.08.1945 |
| Toxanşalı | Masis | 20.08.1945 |
| Qaradağlı | Tsaxkaşen | 20.08.1945 |
| Tsaxkaşen | Mrqavet | 21.10.1967 |
| Çigdəmli | Azatavan | 20.08.1945 |
| Ağcaqışlaq | Getaşen | 21.06.1948 |
| Getaşen | Getazat | 25.05.1967 |
| Yuxarı Ağbaş (Qəmərli) | Abovyan | 01.12.1949 |
| Darğalı | Anastasavan | 01.12.1949 |
| Anastasavan | Haygezard | 30.12.1957 |
| Başnalı | Baqramyan | 01.12.1949 |
| Məsimli | Haygepart | 01.12.1949 |
| Torpaqqala | Xnaberd | 01.12.1949 |
| Yeni Craşen | Craşen | 01.12.1949 |
| Yuva (Qəmərli) | Şaumyan | 19.04.1950 |
| Yamancalı | Dextsut | 25.05.1967 |
| Sabunçu | Araksavan | 25.01.1978 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
