İğdır ili

İğdır ili (türk. Iğdır ili) — Türkiyənin şərqində, Şərqi Anadolu regionunda inzibati–ərazi vahidi. Şimalda, şimal–şərqdə və şərqdə Ermənistan Respublikasının Ararat mərzi, cənub–şərqdə Azərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonu və İran İslam Respublikasının Qərbi Azərbaycan ostanının Maku şəhristanı, cənubda Ağrı ilinin Doğubəyazid və Daşlıçay ilçələri, cənub–qərbdə və qərbdə Ağrı ilinin Mərkəz ilçəsi, qərbdə və şimal–qərbdə Qars ilinin Kağızman ilçəsi, şimal–qərbdə isə Qars ilinin Diqor ilçəsi ilə həmsərhəddir. İnzibati mərkəzi İğdır şəhəridir. İğdır ilinin Ermənistanla sərhəd xəttinin uzunluğu 51 km,^[5][6] Azərbaycanla 15 km,^{[7][8][9][10][11][12]} İranla isə 49 km^[13] təşkil edir.

İğdır ili
türk. Iğdır ili
39°53′37″ şm. e. 43°59′52″ ş. u.HGYO
Ölkə	Türkiyə
Daxildir	Şərqi Anadolu regionu
İnzibati mərkəz	İğdır
Vali	Davut Haner[1]
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	3 587.81[2] km²
Saat qurşağı	UTC+2, yayda UTC+3
Əhalisi
Əhalisi	192 056 [3][4] nəfər (2014)
Əhalinin sıxlığı	5.353 nəfər/km²
Etnik tərkib	Azərbaycanlılar, Kurmanclar və s.
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	TR-76
Telefon kodu	+90 476
Poçt indeksi	76000–76999
İnternet domeni	.tr
Avtomobil nömrəsi	76
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

7 noyabr 1982–ci ildə qəbul edilmiş və hazırda qüvvədə olan Türkiyə Respublikası Konstitusiyasının 126–cı maddəsinə əsasən ölkə I dərəcəli inzibati vahid olan illərə bölünür.^[14] İğdır 27 may 1992-ci ildə TBMM-nin qəbul etdiyi 3806 saylı qanunla Qars ilindən ayrılaraq Türkiyənin 76-cı vilayəti olmuşdur.Azərbaycanla sərhəd yeganə Türkiyə ilidir.

İğdır ili 1992-ci ildə Qars ilindən İğdır (yaranmasından bir müddət sonra ilin yaradılması haqqında qanunun müvafiq bəndinə uyğun olaraq İğdır ilçəsi ərazisi və əhalisinin bir qismi hesabına Qaraqoyunlu ilçəsi təşkil edildi), Duzluca və Aralıq ilçələri əsasında təşkil edilmişdir. Hər üç ilçə 1920-ci ildə yaradılmışdı (1920-ci ildən 1927-ci ildək İğdır nahiyyəsi, Aralıq nahiyyəsi və Qulp/Duzluca nahiyyəsi adlanırdılar, 1927-ci ildə nahiyyələr dəyişdirilərək ilçə adlandırıldılar). Bu tarixdə illərin tərkibinə daxil edilən ilçələr qəza adlanırdı və onlar da daha kiçik vahid olan nahiyyələrə bölünürdülər. Beləliklə 1920-ci ildə yeni yaradılan Bəyazid ili Bəyazid (Bəyazid və Musun nahiyyələri), Diyadin (Diyadin və Daşlıçay nahiyyələri), İğdır (İğdır və Aralıq nahiyyələri), Qulp/Duzluca (Qulp/Duzluca və Uqurcu/Bernaut nahiyyələri), Qarakösə (Qarakösə və Hamur nahiyyələri), Torpaqqala/Eleşgird (Torpaqqala/Eleşgird nahiyyəsi) və Tütək/Antəb (Tütək/Antəb və Sepki nahiyyələri) qəzalarından ibarət idi. Bu qəzalarda şəhər və qəsəbələrdən başqa 754 kənd yerləşirdi və 1927-ci il siyahıya alması zamanı ildəki bütün yaşayış məntəqələrində cəmi təxminən 89 min nəfər insan yaşayırdı.

Iğdır soyqırımı

İğdır Soyqırım Abidəsi

Bu soyqırım 20-ci əsrin əvvəllərində olmuşdur. Bu soyqırımın əsas təşkilatşısı erməni polkovniki Drodur. Həmin soyqırım zamanı 500 qadın, 200 uşaq və 800-dən çox yaşlı insan qətlə yetirilmişdir.

Coğrafi mövqeyi

İqlimi quraqdır. Ən hündür dağı İğdır dağıdır. Hündürlüyü 2093 metrdir. Bu dağ Ermənistanın Vedi, Masis, Arşataş, Ararat rayonlarından görsənir. İlin mərkəzi çökək ərazidə yerləşir, lakin ətrafı dağlarla örtülmüşdür.

İqlimi

Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Ort. En Yüksek °C	2,6	5,6	12,8	20,1	24,3	29,4	33,7	34,4	29,1	21,2	12,6	4,9	?
Ort. En Düşük °C	-7,3	-4,9	0,1	6,5	10,5	14,3	18,3	17,7	12,2	6,1	0,2	-4,2	?
Ort. Güneşlenme Süresi(saat)	2,7	4,1	5,4	6,1	7,5	9,6	10,1	9,9	8,5	6,3	4,3	2,4	?
Yağışlı Gün Sayısı	5,8	6,5	7,6	11,2	15,0	10,6	5,5	4,1	4,0	8,3	6,9	6,2	?
kaynak: www.meteor.gov.tr Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine

İnzibati bölgü

Türkiyə Statistika Qurumunun rəsmi məlumatına görə 31 dekabr 2014–cü il tarixinə olan vəziyyətə əsasən İğdır ili inzibati cəhətdən 4 ilçəyə bölünür. Şəhər hesab edilən ilçə mərkəzlərndən başqa ilin ərazisində boş olanlar da sayılmaqla 162 kənd yerləşir.

Əhalisi

Sayın dinamikası

Tarix[q 1]	Daimi əhali	Tarix[q 2]	Daimi əhali	Tarix[q 3]	Daimi əhali
28.10.1927[15]	34840	25.10.1970[15][16]	112256	31.12.2008[3][17]	184025
20.10.1935[15]	45648	26.10.1975[15][18]	130338	31.12.2009[3][19]	183486
20.10.1940[15]	46669	12.10.1980[15][20]	127438	31.12.2010[3][21]	184418
21.10.1945[15]	49115	20.10.1985[15][22]	141490	31.12.2011[3][23]	188857
22.10.1950[15]	56882	21.10.1990[24]	142601	31.12.2012[3][25]	190409
23.10.1955[15]	70951	30.10.1997[26]	145411	31.12.2013[3][27]	190424
23.10.1960[15]	85041	22.10.2000[28]	168634	31.12.2014[3][4]	192056
24.10.1965[15][29]	96652	31.12.2007[3][30]	181866

İlçə	21.10.1990[31][32]	22.10.2000[31][32]	31.12.2007[31][32]
Mərkəz	79306	102648	119432
Duzluca	28886	25954	25682
Aralıq	17983	21747	22155
Qaraqoyunlu	16426	18285	14597

İlçə	31.12.2008[31][32]	31.12.2009[31][32]	31.12.2010[31][32]
Mərkəz	121848	122780	123570
Duzluca	25739	25042	24996
Aralıq	22165	21674	21810
Qaraqoyunlu	14273	13990	14042

İlçə	31.12.2011[31][32]	31.12.2012[31][32]	31.12.2013[31][32]
Mərkəz	127609	128976	130134
Duzluca	24769	24648	24393
Aralıq	22425	22521	21881
Qaraqoyunlu	14054	14264	14016

Yerləşməsi

Tarix[q 4]	Şəhər əhalisi	Kənd əhalisi	Ümumi əhali
21.10.1990[31]	55547	87054	142601
22.10.2000[31][32]	81852	87052	168634
31.12.2007[31][32]	97054	84812	181866
31.12.2008[31][32]	94407	89618	184025
31.12.2009[31][32]	94685	88801	183486
31.12.2010[31][32]	95550	88868	184418
31.12.2011[31][32]	99550	89307	188857
31.12.2012[31][32]	101483	88926	190409
31.12.2013[31][32]	102154	88270	190424
31.12.2014[4][32]	105276	86780	192056

Tarix[q 5]	İğdır şəhəri	Duzluca şəhəri	Aralıq şəhəri	Qaraqoyunlu şəhəri
21.10.1990[33]	38917	7698	4822	4110
22.10.2000[33]	59880	8827	8115	4760
31.12.2007[33]	75927	11239	7239	2649
31.12.2008[33]	75824	9790	6361	2432
31.12.2009[33]	76950	9203	6098	2434
31.12.2010[33]	77912	8959	6201	2478
31.12.2011[33]	81162	8993	6775	2620
31.12.2012[33]	82656	9177	6986	2664
31.12.2013[33]	83944	9175	6393	2642
31.12.2014[34]	86567	9586	6497	2626

Sıxlığı

İlçə	Ərazi[2] (km²–lə)	Daimi əhali (31.12.2014)[34]	Sıxlıq (nəfər/km²)
Mərkəz	1 431.17	132 110	92.31
Duzluca	1 253.5	24174	19.29
Aralıq	709.23	21 843	30.80
Qaraqoyunlu	193.91	13 929	71.83
Cəmi	3 587.81	192 056	53.53

Yaş və gender strukturu

"Ünvana əsaslanan əhali qeydiyyatı sistemi" hesablamalarının 31 dekabr 2014–cü il tarixinə olan yekunlarına istinadən Türkiyə Statistika Qurumunun yayımladığı məlumatlara əsasən İğdır ilinin daimi əhalisinin yaş və gender strukturu:^[35][36]

Yaş qrupu	Kişilər	Qadınlar	Cəmi	%
0 – 4	11040	10295	21335	11.11
5 – 9	10073	9472	19545	10.18
10 – 14	10776	10071	20847	10.85
15 – 19	10638	9965	20603	10.73
20 – 24	9694	8128	17822	9.28
25 – 29	8367	7615	15982	8.32
30 – 34	7793	7059	14852	7.73
35 – 39	6005	5398	11403	5.94
40 – 44	5735	5343	11078	5.77
45 – 49	4299	3857	8156	4.25
50 – 54	4075	4033	8108	4.22
55 – 59	3233	3177	6410	3.34
60 – 64	2432	2785	5217	2.72
65 – 69	1825	2044	3869	2.01
70 – 74	1104	1295	2399	1.25
75 – 79	845	1069	1914	1.00
80 – 84	668	889	1557	0.81
85 – 89	203	426	629	0.33
90 +	103	227	330	0.17
Cəmi	98908	93148	192 056	100.00

Miqrasiya

Tarix	İmmiqrantlar	Emmiqrantlar	+ / -	%
2007 — 2008[37]	5559	9356	– 3.797	– 20.42
2008 — 2009[38]	5179	7986	– 2807	– 15.18
2009 — 2010[39]	6667	8353	– 1686	– 9.10
2010 — 2011[40]	6915	8579	– 1664	– 8.77
2011 — 2012[41]	6429	8632	– 2203	– 11.50
2012 — 2013[42]	6882	9779	– 2897	– 15.10
2013 — 2014[43]	7407[44]	9453[45]	– 2046	– 10.59

Dil

1927–ci il siyahıyaalınmasına əsasən Qars vilayətinin İğdır qəzasında danışılan dillər:^{[q 6][46]}

Dil	Kişilər	%	Qadınlar	%	Cəmi	%
Türk dili	7291	54.48	6054	51.20	13345	52.94
Kürd dili	6080	45.43	5770	48.79	11850	47.01
Çərkəz dili	1	0.00	0	0	1	0.00
Digər	12	0.09	1	0.01	13	0.05
Cəmi	13384	100.00	11825	100.00	25209	100.00

Hazırda il əhalisi əsasən türkcə və qismən kürd dilində danışır.

Yerli özünüidarə

Dördü şəhər (İğdır, Duzluca, Aralıq və Qaraqoyunlu) bələdiyyəsi, dördü isə kənd (Xəlfəli, Xoşxəbər, Mələkli və Daşburun) bələdiyyəsi (türklər ona qısaldımış şəkildə belde - də deyirlər) olmaqla ilçədə səkkiz bələdiyyə vardır.

İqtisadiyyat

Pambıqçılıq, taxılçılıq, heyvandarlıq, ərikçilik, ağ ərikçilik, şaftalıçılıq və başqa müəssisələr fəaliyyət göstərir. İlk dəfə İğdırda Şalağı adlı qaysı növü yaradılmışdır.

Kənd təsərrüfatı

Iğdır-da heyvandarlıq

Burada kənd təsərrüfatı çox inkişaf etmişdir. Məsələn, burada Mor Qaraman adlı qoyun növü vardır.

İdman

İğdırda 1 futbol klubu, 2 kəndirdartma klubu, 1 güləş klubu fəaliyyət göstərir.

Qardaş şəhərlər

• Şamaxı, Azərbaycan
• Şərur, Azərbaycan

Media

İğdırda 2008-ci ildə yaradılmış İğdır Tv yayımlanır.

Qeydlər

1. 1927–ci illərə aid məlumatlar siyahıyaalınmaların yekunlarını, 2007–2014–cü illər üçün məlumatlar isə Cari hesablamalar tarixi.
2. Cari hesablamalar tarixi.
3. Cari hesablamalar tarixi.
4. Cari hesablamalar tarixi.
5. Cari hesablamalar tarixi.
6. İqdır qəzası indiki İğdır ilinin ərazisi müqayisə edilərsə hazırkı İğdır, Qaraqoyunlu və Aralıq ilçələrinin ərazisini əhatə etmişdir. 1927-ci il siyahıya almasına əsasən Qulp/Duzluca qəzasının eyni adlı nahiyəsində yaşayan əhali 9,631 nəfər olmuşdur. Sonradan 1927-ci ildəki İğdır qəzası və Qulp/Duzluca qəzasının eyni adlı nahiyyəsi əsasında İğdır ilinin təşkil edildiyini nəzərə alsaq demək münkündür ki, 1927-ci il siyahıya almasına zamanı İğdır ilinin indiki ərazilərində 34,840 nəfər əhali yaşamışdır.

İstinadlar

1. "Iğdır Valiliğine Davut Haner Atandı" (türk). Yeşil Iğdır Gazetesi. 19 fevral 2014. Archived from the original on 2015-10-11. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
2. https://yadi.sk/i/44XChI12jey4D
3. "Yıllara Göre İl Nüfusları, 207 – 2014" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. Archived from the original on 2015-10-11. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
4. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
5. 3. Mevcut Durum Analize. — 3. 1. İlin Coğrafi/Demografik Yapısı, sayfa 11. // T. C. Iğdır İl Özel İdaresi: Stratejik Plan, 2010 – 2014. Iğdır — Ağustos 2009, 93 sayfa.

   Orijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"  

   Yüzölçümü 3.588 Km.yi bulan bölgenin Ermenistan ile hududunu boydan boya Aras Nehri teşkil etmekte olup, hattı 51 km.dir.
6. 2. Mevcut Durum Analize. — 3. 1. İlin Coğrafi/Demografik Yapısı, sayfa 8. // T. C. Iğdır İl Özel İdaresi: Stratejik Plan, 2015 – 2019. Iğdır — Ağustos 2014, 49 sayfa.

   Orijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"  

   Yüzölçümü 3.588 Km.yi bulan bölgenin Ermenistan ile hududunu boydan boya Aras Nehri teşkil etmekte olup, hattı 51 km.dir.
7. Ümumi məlumat, səhifə 10. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
8. "Azərbaycan ərazisi" (az.). www.azerbaijan.az. 2015-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
9. "Naxçıvan: Ümumi məlumat" (az.). www.azerbaijans.com. Archived from the original on 2015-10-14. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
10. "Azərbaycan: Ümumi məlumat" (az.). Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi. Archived from the original on 2015-10-14. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
11. "Country Profiles of Participating and Partner States: Azerbaijan (General Information)" (ingilis). Organization for Security and Co-operation in Europe POLIS. 25 iyun 2010. 2007-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-14..
12. Ümumi məlumat, səhifə 9. // Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri 2015 (statistik məcmuə). Müəllifi: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Məcmuənin ümumi rəhbəri: Həmid Bağırov; Məcmuənin hazırlanması üçün məsul şəxs: Rafael Süleymanov. Bakı — 2015, 814 səhifə. ISBN 5-86874-232-9
13. 5. İlçeler. — 5.2. Iğdır İli Aralık İlçesi Önerilen Kentsel Dönüşüm Alanları, sayfa 21. // T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı T. C. Iğdır Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü: Iğdır İlinin Kentsel Dönüşüm Bölgeleri Tespit Raporu — 27 sayfa.

    Orijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"  

    Aralık ilçesi; Iğdır İlinin ve Ülkenin doğudaki en uç noktasını teşkil eder. Türkiye'nin üç ülkeyle müşterek sınırlarının bulunduğu tek kavşak noktası durumundadır. İlçenin doğusunda 49 kmlik sınırı ile İran yer almaktadır.
14. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (Kanun No.: 2709 Kabul Tarihi: 7.11.1982). — III Kısım: Cumhuriyetin Temel Organları. — II. Bölüm: Yürütme. — IV. İdare. — C. İdarenin kuruluşu. — 1. Merkezî idare.

    Orijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"  

    Madde 126 – Türkiye, merkezî idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır.
    İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır.
    Kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyum sağlamak amacıyla, birden çok ili içine alan merkezî idare teşkilatı kurulabilir. Bu teşkilatın görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.
15. 2.1.6. Nüfusu, sayfa 23. // Iğdır İlinin Mekansal Analiz Raporu. T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Iğdır Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Hazırlayanlar: İmar, İskan ve Kooperatifler Şubesi Şube Müdürü Yasin Aksoy, Şehir Plancısı Demet Savaş, Jeoloji Mühendisi Sezen Dursun. Iğdır — Nisan 2012, 92 sayfa.
16. "1970 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
17. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2008: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
18. "1975 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
19. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2009: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
20. "1980 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
21. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2010: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
22. "1985 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
23. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2011: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
24. "1990 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
25. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2012: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
26. Iğdır İli'ndeki Yer Adlarının Kaynakları (yazarlar: Dç. Dr. İbrahim Güner, Dr. Mustafa Ertürk, Dr. Ünsal Bekdemir), sayfa 278. // Doğu Coğrafya Dergisi (ISSN: 1302-7956). Cilt 6. Sayı 4. Editör: Prof. Dr. İbrahim Fevzi Şahin. Erzurum — 2000, 390 sayfa.
27. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2013: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
28. "2000 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
29. "1965 Genel Nüfus Sayımı. İllere göre ilçe, bucak, belde ve köy nüfusları: Kars İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
30. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2007: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
31. Tim Bespyatov. "Division of Turkey (1945–2013)" (ingilis). pop-stat.mashke.org. Archived from the original on 2015-10-10. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
32. "Iğdır İli İlçe Nüfusları" (türk). Yerelnet.org.tr. 2015-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
33. Tim Bespyatov. "District centres ("cities") of Turkey (1990–2013)" (ingilis). pop-stat.mashke.org. Archived from the original on 2015-10-10. İstifadə tarixi: 2015-10-11..
34. "Şehir, belde ve köy nüfusları – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10..
35. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İl, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-13..
36. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS). İlçe, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus – 2014: Iğdır İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-13..
37. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
38. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
39. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
40. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
41. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
42. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-15.
43. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10.
44. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10.
45. "Arxivlənmiş surət". 2015-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-10.
46. Cumhuriyetin İlk Nüfus Sayımına Göre Iğdır’ın Demografik Yapısı (yazarlar: Hidayet Kara, Sami Yuca), sayfa 194. // History Studies: International Journal of History. Editör: Osman Köse. Volume 2 Issue 3. Samsun, Kasım 2010, 367 sayfa.

Xarici keçidlər

• https://archive.today/20151011111654/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-14:16:22-1058030014673078596443559870.html?
• https://archive.today/20151011111533/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-14:15:06-141408760412170737001293335476.html?
• https://archive.today/20151011111310/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-14:12:45-15386565431167119135688906416.html?
• https://archive.today/20151011111121/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-14:08:19-19346999047728977911006715338.html?
• https://archive.today/20151010212658/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-00:22:42-9026940161090460965135494108.html
• https://archive.today/20151010213316/http://rapory.tuik.gov.tr/10-10-2015-17:00:21-11749065921622032065982118050.html?
• https://archive.today/20151010213548/http://rapory.tuik.gov.tr/10-10-2015-16:41:58-2128354570834673918149087507.html
• https://archive.today/20151010214204/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-00:37:55-113798139432037266306203170.html
• https://archive.today/20151010214055/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-00:35:41-15120220031041079062129981352.html
• https://archive.today/20151010214352/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-00:34:09-3301646461418914307540627082.html
• https://archive.today/20151010214441/http://rapory.tuik.gov.tr/11-10-2015-00:33:12-2031805742761850020411077694.html
• Ermeni Araştırmaları Enstitüsü (ERAREN) :Ağrı Dağı Eteklerinde Yitik Canlar: Iğdır Ovasının Kurbanları
• T.C. İğdır Valiliği
• Yeşil İğdır Gazetesi
• İğdırlıların buluşma noktası : İgdirli.com
• T.C. Yerel yönetimler portalı-nda İğdır ili Arxivləşdirilib 2013-06-02 at the Wayback Machine
• T.C. Sağlık Bakanlığı : İğdır Devlet Hastanesi Arxivləşdirilib 2007-11-13 at the Wayback Machine
• Türkiyenin buluşma noktası Kenthaber.com-da İğdır Haberleri

Həmçinin bax

• İğdır Soyqırım Abidəsi və Muzeyi
• İğdırspor