Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Nobel mükafatları ən azı 20%-i yəhudi olan 900-dən çox şəxsə verilib.[1] Nobel mükafatı alan yəhudilərin sayı hər zaman diqqət mərkəzində olub. İsrailli akademiklər Elay Ben-Qal və Yeşayahu Leyboviç yəhudi Nobel mükafatçıları haqqında ensiklopediyanı yazıb tamamlayan şəxslərdir. Ben-Qal və Yeşayahu onların həyatı və işi haqqında mümkün qədər çoxlu müsahibələr alaraq, məlumatlar toplayıblar.
Yəhudilər Nobel üzrə mümkün bütün altı mükafatın hamısının sahibi olublar. Nobel mükafatını alan ilk yəhudi Adolf fon Bayer 1905-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
Yəhudi laureatları Eli Vizel və İmre Kertes, Fransua Enqler Holokost[2] zamanı ölüm düşərgələrindən qaçaraq uşaq evlərində gizlənərək sağ qalanlardan olublar. Valter Kon, Otto Ştern, Albert Eynşteyn, Hans Krebs və Martin Karplus kimi digərləri isə təqiblərdən yan keçmək üçün nasist Almaniyasından qaçmaq məcburiyyətində qalıblar. Rita Levi-Montalcini, Herbert Aaron Hauptman, Robert Furxqott, Artur Kornberq və Cerom Karle də daxil olmaqla digərləri karyeraları zamanı antisemitizmlə üzləşiblər.
96 yaşlı amerikalı yəhudi Artur Aşkin mükafat aldığı zaman Nobel mükafatını alan ən yaşlı insan idi.[3][4]