Petrikirxa (Lübek)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lübek müqəddəs Petrikirxası (alm. St. Petrikirche) - Almaniyanın Şlezviq-Holşteyn vilayətinin paytaxtı Lübek şəhərində yerləşən lüteran kilsəsi. Əsrlər boyunca kilsə bir neçə dəfə genişləndirilmişdir; onun hazırkı görünüşü XV əsrə aid edilir. İkinci dünya müharibəsi zamanı ona ağır zərər dəymişdi. Tam bərpa işləri isə yalnız 1987-ci ildə başlamışdır. Buna baxmayaraq, interyerin indiyə kimi bərpa olunmaması səbəbindən, məbəddə heç bir ibadət işləri görülmür. Bunun əvəzinə, o, mədəni və dini tədbirlər və incəsənət sərgiləri üçün istifadə olunur.
| Petrikirxa | |
|---|---|
| Petrikirche | |
 | |
 | |
| 53°51′56″ şm. e. 10°40′59″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Almaniya |
| Şəhər |
 Şlezviq-Holşteyn Lübek |
| Yerləşir | Şmidesştrasse |
| Aidiyyatı | Lüteran kilsəsi |
| Tikilmə tarixi | 1170 |
| Üslubu | Qotik memarlıq |
| Hündürlüyü | 108,22 m |
| Material | kərpic |
| Rəsmi sayt | st-petri-luebeck.de |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Artıq 1170-ci ildə kilsə yaxınlıqda yerləşən Müqəddəs Məryəm kilsəsi ilə birlikdə şəhər salnamələrində qeyd olunmuşdur. 1227 və 1250-ci illərdə kilsənin 3 Apsidli və 4 Travealı roman üslublu yeni binası inşa olunmuşdur. O zamanki kilsənin uzunluğu 29,80 m + 3 m, eni isə 21 m təşkil eirdi. 1290-cı ildə şəhər sakinlərinin xahişi ilə kilsə qotik üslubda yenidən qurulur. Beləliklə Müqəddəs Petri Lübekin "Kaizer", yəni İmperator kilsəsinə çevrilmişdir („Turris in ede s. Petri corona deaurata cum armis cesaris et urbis insignata est“, (1492)). Bununla belə, Marienkirxada olduğu kimi, Müqəddəs Petrinin qarşısında da geniş bazar meydanı salınmışdı. XV əsrdə kərpic qotikası üslubunda yenidən qurulan kilsəyə daha bir travea əlavə olunur və nəticədə o hazırkı görünüşü alır. 3 Apsida kilsənin şərq hissəsində, hündür qüllə isə geniş təməl üzərində yerləşir. 1942-ci ilin bazar günü Lübek Böyük Britaniyanın Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin hücumuna məruz qalır; bir çox memarlıq abidələri kimi, Petrikirxa da güclü dağıntıya məruz qalır. Onun damı, günbəzi zəngin daxili bəzək işləri və xüsusilə heykəltaraş Tönnies Evers tərəfindən yaradılmış gözəl Orqan da yanaraq məhv edilmişdi.
Müvəqqəti sığınacaq olaraq yaradılmış Petrikirxa "Lapidarium" kimi xidmət göstərirdi; burada Lübekin müharibə zamanı dağılmış digər kilsələrin heykəltaraşlıq fraqmentləri qorunub-saxlanılırdı. Petrikirxanın bərpası 1987-ci ildə başlamışdı. Rekonstruksiya işlərinə ayrılan vəsait az olduğundan tam bərpa işləri sona çatdırılmamışdır və buna görə də hazırda onun interyeri sadəliyi ilə fərqlənir.
- Valentin Kurtius
- Raymar Kok, Reformasiya salnaməçisi
- Peter Hermann Bekker, 1756-1767
- Lüdviq Zul, Dyakon 1783, Arxidyakon 1787
- Hermann Fridrix Ben
1992-ci ildə bir sıra təşkilatlar tərəfindən maliyyələşdirilmə nəticəsində Petrikirxaya yeni orqan bağışlanılır. Musiqi aləti kilsənin şimal nefində yerləşir. 19 registerli və 2 manuallı orqan Kildən olan inşaatçı Haynrix Otto Paşen tərəfindən hazırlanmışdı. Orqanın şpil və register trakturaları mexanikidi. Orqan tablosunda insanlara müsbət hisslər duyuracaq musiqi əsərlərinin adları müntəzəm olaraq yenilənir[1].
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qüllə 108 metr hündürlüyündədir və turistlərin buraya qalxmaları üçün hər bir şərait yaradılıb. Həmçinin liftin köməyi ilə 50 metr yüksəklikdə yerləşən müşahidə göyərtəsinə də qalxmaq olar. Oradan siz Lübekin bütün köhnə şəhərinə və Lübek Körfəzinə qədər uzanan ətraf ərazilərə açılan mənzərəni seyr etməklə böyük zövq ala bilərsiniz.
Hazırda Petrikirxa dini tədbirlər üçün istifadə olunmur. Lübekin dominantlarından sayılan bina mədəni və dini tədbirlər və incəsənət sərgiləri üçün istifadə olunur. Mədəniyyət kilsəsinin kuratoru Byörn Enqholmdur. 29 sentyabr 2004-ci ildən etibarən Petrikirxa rəsmən Lübek Universitetinin "Universitet kilsəsi" seçilmişdir. Kilsənin loqosu Martin Botş tərəfindən hazırlanmışdı.
- Petrikirxa
Petrikirxa və ikiqülləli Marienkirxa An der Obertrave küçəsinin əsas dominantlarından, Lübek şəhərinin isə rəmzlərindən sayılır.
Petrikirxa və Holstentor.
Kilsənin yeni orqanı.
- 1988: Arnulf Rainer, Kristian Huber, Günter Uekker və Hermann Nitş
- 1996: Kiki Smit
- 2005: Annette Gössel
- 2008: Lynn Umlauf və Mixael Qoldberq
- 2010: Hanna Frentselin mürəkkəblə təsvir olunmuş rəsmləri və cənubi Hindistanın kölgə teatrına mənsub fiqurların sərgisi.
- 2012: Vilhelm Mundtun Trashstones sərgisi
- Rainer Andresen: Lübeck, Geschichte-Kirchen-Befestigungen. Band I, S. 44 ff
- Rainer Andresen: Lübeck, Die Baugeschichte der St. Petri-Kirche. Band 6, 1984
- Gustav Schaumann, Friedrich Bruns (Bearbeiter): Die Bau- und Kunstdenkmäler der Freien und Hansestadt Lübeck. Hrsg. von der Baudeputation. Band 2, Teil 1: St. Petri. Nöhring, Lübeck 1906 (Digitalisat)
- Wolfgang Teuchert: Die Baugeschichte der Petrikirche zu Lübeck. In: Der Wagen 1954, S. 24-29
- Friedrich Zimmermann: Die Petrikirche zu Lübeck (Große Baudenkmäler, Heft 389). 2. Auflage, München/Berlin 1998
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
