Orta Şərq

Orta Şərq (fars. خاورمیانه‎,ing. Middle East,rus. Средний Восток, urdu مشرقی وسطٰی, ərəb. الشرق الأوسط‎, ivr. ‏המזרח התיכון‏‎, kürd. ڕۆژھەڵاتی ناوین/Rojhilata Navîn) — Orta şərq anlayışı Avropa mərkəziyyətçi yanaşmaya əsaslanır və britaniyalıların XIX əsrdə istifadə etdikləri anlayışdır. Bu təyin etməyə əsasən İngiltərə və Avropa ölkələri mərkəz qəbul

Orta Şərq
28° şm. e. 45° ş. u.HGYO
Ölkə	İran[1]  İraq[1]  Türkiyə[1]  Bəhreyn  Qətər  Küveyt  Oman  Yəmən[1]  BƏƏ  Səudiyyə Ərəbistanı  Misir  İordaniya[1]  İsrail[1]  Fələstin Dövləti  Livan[1]  Suriya[1]  Kipr Respublikası[1]  Şimali Kipr  Əfqanıstan[1][2]
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	7.293.609 ± 0 km²
Saat qurşağı	UTC+02:00 UTC+03:00 UTC+03:30
Əhalisi
Əhalisi	371.000.000 nəf. (2010)
Digər
aljazeera.com/middle-eas…
Xəritəni göstər/gizlə Orta Şərq
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

edilmiş, Şərq, Uzaq Şərq, Yaxın Şərq, Orta Şərq kimi anlayışlar da buna görə təyin edilmişdir.

Ümumi məlumat

Bu tanımaya görə Orta Şərq ölkələri Suriya, İraq, Qətər, Kipr, İordaniya, İsrail, Livan, İran, Fələstin, Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Oman, Küveyt, Bəhreyn, Yəmən, Misir, Əfqanıstan, Pakistan, Tunis, Əlcəzair, Liviya, Sudan və Mərakeşdir.

Yaxın Şərq anlayışı Fransanın Osmanlı İmperiyasınən torpaqları üçün istifadə etdiyi Yaxın Şərq təbiridir. XX əsrin başlanğıcına qədər tez-tez istifadə edilmişdir. Böyük Britaniyanın XIX əsrdən etibarən Hindistan və Çinin zənginliklərinə yayılması da "Uzaq Şərq" anlayışının istifadə edilməsinə səbəb olmuşdur. Bu iki anlayış Qərb dövlətləri üçün yeni bir regional təyin etmə ehtiyacını ortaya çıxarmışdır. Bu istiqamətdə İngilislər, Yaxın Şərq termininə cavab, Osmanlı Dövləti torpaqları içərisində qalan və Uzaq Şərqya keçişdə əhəmiyyətli bir atlama daşı olan bölgə üçün Yaxın Şərq "terminini istifadə etməyə başlamışdır.

Yaxın Şərq, Şərqi ilə Qərbi, Aralıq dənizi ilə Hind Okeanı, Rusiya ilə isti dənizləri bir-birinə bağlayan, eyni zamanda Şərq ilə Qərb arasındakı bütün ticari və mədəni əlaqələrin edildiyi bir bölgədir. Yer üzünün ən əhəmiyyətli quru və suyollarını əmr etməsinin özünə qazandırdığı bənzərsiz geosiyasi dəyər, Yaxın Şərq tarixin ilk dövrlərindən bu yana dünya suverenliyi arxasında qaçan qüvvələrin əsas hədəfi halına gətirmişdir. Qara qızıl olaraq təyin olunan neftin XX əsrin ilk yarısından etibarən dəyər qazanmasıyla Yaxın Şərqin, bu səbəbdən buradan keçən quru və dəniz yollarının strateji əhəmiyyəti dünyanın heç bir yeri ile müqayisə edilə bilməyəcək dərəcədə artmışdır.

İstinadlar

1. Middle East // UNESCO Thesaurus (fr.). 1977.
2. United States National Library of Medicine Middle East // Medical Subject Headings (ing.).