Bərzəx

Bərzəx^[1][2] ( (ərəb.) برزخ) — Coğrafi termin olaraq iki quru parçasını birləşdirən dar, ensiz keçidə deyilir. Bərzəx bir növ boğazın əksidir. Belə ki, boğazlar iki tərəfdən quru ilə əhatələndiyi halda, bərzəx iki su sahəsi ilə əhatələnir. Boğaz iki su sahəsini birləşdirdiyi halda, bərzəx iki quru parçasını birləşdirir. Bərzəx termini dilimizə ərəb dilindən keçmişdir. Dilimizə tərcümədə Aralıq və ya Keçid anlamını verir. Bərzəxlər bir növ əlverişli kanal tikintisinə imkan verir. Belə ki, onların dar, ensiz olması praktiki və maliyyə cəhətdən bunu mümkün edir. Buna Süveyş kanalı və Panama kanalını misal çəkmək olar. Dünyada bir çox bərzəxlər vardır:

• Panama bərzəxi — Şimali Amerika ilə Cənubi Amerikanı birləşdirir.
• Süveyş bərzəxi — Afrikanı Avrasiya materiki ilə birləşdirir.
• Karel bərzəxi -Ladoqa gölünü Fin körfəzindən ayırır.
• Koreya bərzəxi — Koreya yarımadası ərazisində yerləşir.
• Lya-Kupe bərzəxi — Sark ərazisini Kiçik Sark yarımadası ilə birləşdirir.
• Teuantepek (bərzəx) — Yukatan yarımadasını Meksikaya birləşdirir.
• Medanos (bərzəx) — Paraquana yarımadasını materiklə birləşdirir.
• Lerapetra bərzəxi — Krit adasının şərində yerləşir
• Tayabas bərzəxi — Filippin ərazisində yerləşir.
• Santa Katalina (bərzəx) — Santa Katalina adasının şimal-qərbini əsas hussə ilə birləşdirir
• Yanakie bərzəxi — Vilson Promotori yarımadasını materikə birləşdirir (Avstraliya).
• Beringiya bərzəxi — Tarixən Asiya ilə Şimali Amerika arasında mövcud olmuş, hal-hazırda isə boğaza çevrilmiş bərzəx.
• Katansaro bərzəxi — Appenin yarımadasının cənubunda yerləşir.

Panama bərzəxi

Karel bərzəxi

Süveyş bərzəxi

İstinadlar

1. Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, "Lider nəşriyyat", 2004, səh. 85
2. Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. Dörd cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2006, səh. 286

Xarici keçidlər

• Britannica: Isthmus  (ing.)