Anna Stüart

Anna Stüart (ing. Anne Stuart) (6 (16) fevral 1665^[1] və ya 6 fevral 1665^[2][3], Sent-Ceyms sarayı, Böyük London regionu^[d] və ya London^[2] – 1 (12) avqust 1714^[4] və ya 1 avqust 1714^[2][3], Kensinqton, Midlseks^[d] və ya London^[2]) — İngiltərə, Şotlandiya və İrlandiyanın, 1 may 1707-ci ildə bağlanan uniyanın ardından Böyük Britaniya krallığının kraliçası.

Anna Stüart
ing. Anne Stuart
Şotlandiya monarxı[d]
8 (19) mart 1702 – 1 (12) may 1707
Əvvəlki	III Vilhelm
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	6 (16) fevral 1665[1] və ya 6 fevral 1665(1665-02-06)[2][3]
Doğum yeri	Sent-Ceyms sarayı, Vestminster borosu, Böyük London, Böyük London regionu[d], İngiltərə və ya London, İngiltərə krallığı[2]
Vəfat tarixi	1 (12) avqust 1714[4] (49 yaşında) və ya 1 avqust 1714(1714-08-01)[2][3] (49 yaşında)
Vəfat yeri	Kensinqton, Midlseks[d], İngiltərə, Böyük Britaniya krallığı və ya London, İngiltərə, Böyük Britaniya krallığı[2]
Vəfat səbəbi	insult
Dəfn yeri	Vestminster abbatlığı
Atası	II Ceyms[5][6][…]
Həyat yoldaşı	Corc (Danimarka şahzadəsi) (28 iyul 1683–)[5][6][…]
Monoqram
İmzası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Anna və bacısı Mariya qatı protestant olan əmisi II Karlın səltənətində dünyaya gəldi. Əmisinin övladı olmadığı üçün ataları Ceyms İngiltərə taxtının vəliəhdi elan edilmişdi. Ancaq onun katolik inancına mənsub olması ölkədə tərəfdar itirməsinə səbəb olmuşdu. Bu səbəblə hər iki qız əmiləri II Karlın himayəsində əsl anqlikan-protestant olaraq böyüdüldülər. Yenə əmisinin istəyilə Mariya 1677-ci ildə protestant olan bibisi oğlu Oranjlı Vilhelmlə, Anna isə 1683-cü ildə yenə protestant-lüteran olan Danimarka kralı III Fridrixin oğlu Corcla evləndirildi. 1685-ci ildə II Karl vəfat etdi və varisi olan qardaşı Ceyms taxta çıxdı. Ancaq cəmi 3 il sonra baş tutan Şanlı inqilabla taxtdan devrilərək Fransaya qaçdı. Kralın böyük qızı Mariya və əri Oranjlı Vilhelm İngiltərənin ortaq monarxları olaraq taxta çıxarıldılar. Anna və bacısının münasibətləri yaxşı olsa da, Mariyanın taxta çıxmasının ardından yaranan vəliəhdlik və saradakı sosial status məsələləri iki bacının münasibətlərini korladı. Oranjlı Vilhelm və Mariyanın övladı olmadı. Bacısının 1694-cü ildə vəfatının ardından Oranjlı Vilhelm 1702-ci ildəki vəfatınadək İngiltərədəki hakimiyyətini təkbaşına davam etdirdi. Onun ölümündən sonra isə Anna Stüart İngiltərə, İrlandiya və Şotlandiya taxtlarına sahibləndi.

Anna Stüart səltənəti boyunca anqlikan dini ünsürlərini daha qabrıq təbliğ edən tori siyasi partiyasını dəstəklədi. Belə ki, İspaniya mirası uğrunda gedən mübarizə əsnasında güclənən viq siyasilərinin bir çoxu kraliçanın əmriylə 1710-cu ildə vəzifədən alındılar. Həssas səhhəti olan Anna Stüartın sağlamlığı 30 yaşlarından etibarən daha da pisləşdi və ifrat kökəlməyə başaldı. 17 dəfə hamilə qalmasına baxmayaraq həyatda qala bilən övladı olmadı və Stüart sülaləsinin son monarxı olaraq tarixə düşdü. Bütün katoliklərin taxt hüquqlarını əlindən alan 1701 tarixli andlaşmaya əsasən, onun yerinə Hannover sülaləsindən I Corc taxta çıxdı. Belə ki, Anna Stüartın atası ilə I Corcun anası İngiltərə kralı I Ceymsin nəvələri idi.

Mənbə

• Chester, Joseph Lemuel (editor) (1876). The Marriage, Baptismal, and Burial Registers of the Collegiate Church or Abbey of St. Peter, Westminster. London: Harleian Society.
• Curtis, Gila; introduced by Antonia Fraser (1972). The Life and Times of Queen Anne. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0-297-99571-5.
• Green, David (1970). Queen Anne. London: Collins. ISBN 0-00-211693-6.
• Gregg, Edward (2nd ed. 2001). Queen Anne. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-09024-2.
• Kendall, K. Limakatso (1991). "Finding the Good Parts: Sexuality in Women's Tragedies in the Time of Queen Anne". In: Schofield, Mary Anne; Macheski, Cecilia (eds). Curtain Calls: British and American Women and the Theatre, 1660–1820. Athens: Ohio University Press. ISBN 0-8214-0957-3.
• Luttrell, Narcissus (1857). A Brief Historical Relation of State Affairs from September 1678 to April 1714. Oxford: University Press.
• Nenner, Howard (1998). The Right to be King: the Succession to the Crown of England, 1603–1714. Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-57724-8.
• Pinches, John Harvey; Pinches, Rosemary (1974). The Royal Heraldry of England. Heraldry Today. Slough, Buckinghamshire: Hollen Street Press. ISBN 0-900455-25-X.
• Somerset, Anne (2012). Queen Anne: The Politics of Passion. London: HarperCollins. ISBN 978-0-00-720376-5.
• Traub, Valerie (2002). The Renaissance of Lesbianism in Early Modern England. Cambridge: University Press. ISBN 0-521-44427-6.
• Waller, Maureen (2006). Sovereign Ladies: The Six Reigning Queens of England. London: John Murray. ISBN 0-7195-6628-2.
• Ward, Adolphus W. (ed.) (1908). The Cambridge Modern History. Volume V. The Age Of Louis XIV. Cambridge: University Press.
• Weir, Alison (1995). Britain's Royal Families: The Complete Genealogy, Revised Edition. London: Random House. ISBN 0-7126-7448-9.

İstinadlar

1. Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
2. ECARTICO (ing.).
3. A Historical Dictionary of British Women (ing.). 2 Routledge, 2003. P. 14. ISBN 978-1-85743-228-2
4. Gregg E. Queen Anne (ing.). Yale University Press, 2001. P. 394.
5. Анна (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835. Т. 2. С. 324.
6. Kindred Britain.

Xarici keçidlər