Villarrubia de los Ojos
conceyu de la provincia de Ciudá Real (España) From Wikipedia, the free encyclopedia
Villarrubia de los Ojos ye un conceyu español de la provincia de Ciudá Real, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha. Nel so territoriu naz el ríu Guadiana, na paraxa de los Ojos del Guadiana, fonte de descarga natural del acuíferu 23.
 | Esti artículu presenta dalgunos problemes. Problemes del artículu: referencies |
 Villarrubia de los Ojos | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Castiella-La Mancha | ||||
| Provincia |  provincia de Ciudá Real | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcaldesa de Villarrubia de los Ojos (es)  | Encarnación Medina Juárez | ||||
| Nome oficial | Villarrubia de los Ojos (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
13670 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 39°13′04″N 3°36′27″W | ||||
  Villarrubia de los Ojos Villarrubia de los Ojos (España) | |||||
| Superficie | 282 km² | ||||
| Altitú | 624 m | ||||
| Llenda con | Urda, Consuegra, Madridejos, Camuñas, Herencia, Las Labores, Arenas de San Juan, Daimiel y Fuente el Fresno | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
9667 hab. (2023) - 4878 homes (2019) - 4936 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 1.96% de provincia de Ciudá Real | ||||
| Densidá | 34,28 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| villarrubiadelosojos.es | |||||
 | |||||
.svg)
.svg)
El primer nome con qu'atopamos na hestoria del pueblu ye'l de Rubeum, nome puramente llatín que se da a la condición de terrén rubiu o rubial. Al nome Rubeum, añader nel sieglu XI el calificativu de villa, naciendo asina'l nome de Villa Rubeum, pallabres que, darréu, xuniéronse y convirtieron en Villarrubia al sumir el llatín. Nun va ser hasta'l sieglu XVI cuando se-y añader l'axetivu de los Ayos, cuando nesta villa había munchos cañamares onde se recoyía gran cantidá d'esti vexetal. Tamién se dicía que nestos cañamares semábase muncha Roxa, planta bien pervalible naquellos tiempos pa los drogueros. Hasta llegar al sieglu XVIII nun apaez el nome completu de Villarrubia de Los Oxos del Guadiana, y por desusu del topónimu Del Guadiana, nel sieglu XVIII pasó a llamase Villarrubia de Los Ojos. Mientres los sieglos XIX y XX apaez de forma intermitente, dependiendo del documentu o mediu escritu'l nome de "Villarrubia de los Ojos" o "Villarrubia de los Ojos de Guadiana".
El términu municipal de Villarrubia de los Ojos ye bien llanu na metá sur y montascosu na metá norte. Pol so territoriu escurren el ríu Gigüela y Guadiana y na llende con Daimiel y Les Llabores atopaben los llamaos Ojos del Guadiana, onde se dicía que remanecía'l ríu en escondiéndose en Argamasilla de Alba. Güei los Ojos son un terrén cultiváu na so mayor parte o con turberas en procesu de combustión inducida pola sobrexplotación del Acuíferu 23.
La zona montascosa que s'atopa al norte forma parte de Los Montes de Toledo siendo los sos estribaciones. Trátase d'un relieve bien antiguu, de más de quinientos millones d'años, nel que predominen los materiales cuarcíticos y pizarrosos con alternanza d'elevaciones y depresiones.
La zona llana forma parte de la llanura manchega y tien una hestoria xeolóxico y xeomorfolóxico más recién, del Terciariu a los nuesos díes.
Una parte de les zomas húmedes de Villarrubia de los Ojos forma parte del Parque Nacional de Les Tables de Daimiel y una parte de la zona de sierres atópase tamién protexida como parte de la Rede Natura 2000.
Llocalización
Villarrubia de los Ojos atópase alcontráu al norte de la provincia de Ciudá Real, partiendo cola provincia de Toledo. Arrodien al actual términu pel norte los d'Urda, Consuegra y Madridejos, de la provincia de Toledo; al este un anexu d'Herencia, Las Labores y Arenas de San Juan, toos d'antiguo de la Orde de San Juan; al sur el de Daimiel; y al oeste'l de Fonte'l Fresnu. Comparte con Daimiel dientro del so términu municipal el parque nacional Tables de Daimiel.
- Prehistoria Nel
actual términu municipal de Villarrubia de los Ojos atopen restos arqueolóxicos bien variaos que confirmen la presencia humana a lo llargo de miles d'años. Dalgunos d'estos xacimientos fueron escavaos sistemáticamente.
- Historia Antigua y Medieval
Hai constancia de la presencia ibera, romana y árabe nesti territoriu al traviés de los distintos xacimientos atopaos.
- Desobediencia civil contra la espulsión de los moriscos
La población morisca consistía nunes 325.000 persones en 1609, cuando decidió espulsase los d'un país que cuntaba unos 8,5 millones d'habitantes. Anque taben concentraos sobremanera nos reinos d'Aragón (20% de la población), y de Valencia (33% del total), en Castiella taben más esvalixaos, llegando en dellos casos, anque escepcionales, a concentrase en redol al 50 % de la población, como en Villarrubia de los Ojos, como estudió concienzudamente l'hispanista Trevor J. Dadson, a quien hai dedicada una cai na llocalidá. Nesti exemplu concretu, l'exerciciu de la desobediencia civil torgó efeutivamente la so esraizadura.[2]
El conceyu centra la so economía nel sector primariu, destacando la cooperativa vinícola más antigua d'España con actividá ininterrumpida, qu'en 2017 cumplió un sieglu d'actividá[3]
| Llexislatura | Nome | Partíu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | Ricardo San Pastor | UCD |
| 1983-1987 | Ricardo San Pastor | AP |
| 1987-1991 | Ricardo San Pastor | CDS |
| 1991-1995 | Felipe López Úbeda | PSOE |
| 1995-1999 | Ricardo San Pastor | PP |
| 1999-2003 | Fernando García Ramos | PSOE |
| 2003-2007 | Fernando García Ramos | PSOE |
| 2007-2011 | Fernando García Ramos | PSOE |
| 2011-2015 | Encarnación Medina | PP |
| 2015-2019 | Encarnación Medina | PP |
| 2019-2023 | n/d | n/d |
| 2023- | n/d | n/d |
Tresporte públicu
Per carretera, Villarrubia asítiase nes rutes Ciudá Real-Fonte'l Fresnu-Villarrubia de los Ojos, Ciudá Real-Alcázar de San Juan-Pedro Muñoz, Malagón-Madrid y Daimiel-Villarrubia de los Ojos, toes pertenecientes a Interbús na concesión estatal VAC-231 Madrid-Agudu (heredera de la VAC-116 de AISA). Tamién esisten llinies de Sanfiz y HBV pal tresporte de trabayadores a Madrid.
Nun esiste conexón per ferrocarril, anque en tiempos pasaos esistía una delegación de Renfe pa la facturación de mercancíes. Les estación más cercana ye Daimiel, anque s'utilicen más les de Ciudá Real y Alcázar de San Juan.
Carreteres
CM-4120
Comunica Fonte'l Fresnu con Puertu Lápice, pasando por Villarrubia y Las Labores. En direición oeste, hai esviadures pa dos carreteres locales que lleven a les ermites de San Cristóbal y de la Virxe de la Sierra, emplazándose na primera'l complexu turísticu llamáu Mirador de la Mancha, y yá en Fonte'l Fresnu, crucia cola N-401 , polo que ye bien utilizada pa los viaxes a Ciudá Real y a Toledo. En direición noreste, utilizando parte de la N-420 na redoma de Puertu Lápice, dexa tomar la A-4 en direición Madrid.
CM-4126
Comunica Villarrubia con Villarta de San Juan, pasando por Arenas de San Juan. A partir del encruz dientro de Villarta cola antigua N-IV , llega como CM-3113 a Argamasilla de Alba y Tomelloso.
CM-9323
Comunica la cooperativa El Progresu cola CM-4120 escontra Fonte'l Fresnu.
CR-200
Comunica Villarrubia con Urda, pasando polos puertos de los Santos y Ciudá Real. Crucia cola Cañada Real Soriana Oriental y cola tendalada que se dirixe a Consuegra. Na llende provincial de Ciudá Real con Toledo camuda'l so nome a TO-3268 .
CR-201
Comunica Villarrubia con Daimiel, utilizando parte de la N-420a . Crucia'l ríu Cigüela y el so afluente Madre Chica. Dexa tamién la comunicación con Ciudá Real per mediu de la N-430 . y la A-43 .
CR-2012
Comunica Villarrubia con Manzanares, utilizando parte de la CR-201 y pasando polos Ojos del Guadiana, onde se crucia cola N-420 . A partir d'esti encruz ye llamada CR-2031 . Tamién ye utilizada polos villarrubieros pa tomar l'autovía A-4 en direición Andalucía.
Camín de Griñón, Camín de Griñón a Molemocho y Camín de Molemocho:
Pistes asfaltaes que comuniquen Villarrubia col Parque Nacional de les Tables.
La evolución demográfica de Villarrubia de los Ojos mientres los sieglos XX y XXI estrémase considerablemente de lo asocedío cola inmensa mayoría de conceyos de Ciudá Real y de Castiella-La Mancha. Atopamos una crecedera bien importante dende l'entamu del sieglu XX que nun s'ataya cola Guerra Civil -como nel restu de conceyos-, sinón que se produz un descensu porcentual pero caltién la enclín de crecedera. Esti enclín nun se frena ya invierte hasta los años ochenta (1981-1990) en que se pierde población. Sicasí nos años noventa vuelve recuperar contingentes demográficos pa caltenese con bien llixeres oscilaciones. Lo que tien de particular esti comportamientu demográficu ye que de los cientu cuatro municipios de la provincia de Ciudá Real, la inmensa mayoría sufrieren lo que se denomina como "sangríes demográfiques", ye dicir perdes bien importantes ente que namái unos cuantos conceyos nun se portaren asina, amás de la capital de la provincia que venía creciendo ininterrumpidamente.
L'entamu del sieglu XXI va ser testigu d'otru modelu demográficu dafechu distintu una y bones se produz el fenómenu de la inmigración. La crecedera que se produz nos últimos años ye bien fuerte por cuenta de la llegada d'inmigrantes, mayoritariamente procedentes de Rumanía.
| 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2008 | 2010 | 2013 | 2015 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 5337 | 5407 | 6407 | 6939 | 7653 | 7907 | 8609 | 9043 | 9144 | 8896 | 9446 | 11 185 | 11 119 | 11 072 | 10 494 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datos dende 1991 y hasta 2015 según les cifres oficiales del Institutu Nacional d'Estadística y PANADERU MOYA, Miguel y SÁNCHEZ LÓPEZ, Lorenzo (1991) "Los recursos humanos. Calteres y distribución" en PILLET CAPDEPÓN, FÉLIX (Coord.) "La provincia de Ciudá Real-I. Xeografía". Biblioteca d'Autores y Temes Manchegues, Diputación Provincial de Ciudá Real. Ciudá Real. 447 pp. ISBN 84-7789-030-7
Na década de los años noventa del sieglu XX empezar a publicar los datos del Censu de Población n'España nos años terminaos n'unu en llugar del cero, p'afaese a la práutica del restu de países.
La patrona de Villarrubia de los Ojos ye la Virxe de La Sierra. Esiste un santuariu con esti nome a doce quilómetros del conceyu, dende Villarrubia, pola CM-4120 direición Fonte'l Fresnu, tres unos nueve quilómetros, apaez bien señalizáu un camín asfaltáu, d'unos dos quilómetros, que lleva hasta'l mesmu santuariu. La festividá de la Virxe de la Sierra celebra'l día ocho de setiembre coincidiendo cola so estancia nel pueblu. La imaxe traer al pueblu corriendo, xeneralmente'l tercer domingu d'agostu y ye llevada de vuelta al so santuariu'l tercer domingu de payares. Nestos trés meses la imaxe permanez na parroquia de Ntra. Sra. de l'Asunción.
El día de la festividá de la Virxe de la Sierra, celébrase una Eucaristía nel so honor y sobre les 21 hores, celébrase una procesión cola imaxe y colos estandartes que representen a los dieciocho villes que componen la Orde de San Xuan de Xerusalén y l'estandarte mayor de la llocalidá, acompañaos pola Agrupación Musical "Virxe de la Sierra" y la banda de tambores y cornetes "Jesús Nazarenu".
En Villarrubia esisten tres cofradía o hermandaes de Pasión que reciben los nomes de "los blancos", "los moraos" y "los verdes" faciendo alusión a los colores de les túniques coles que se sale en procesión en Selmana Santa.
Otres hermandaes son la "Archicofradia de Ntra. Sra. de la Sierra", de "San Antonio Abá", la hermandá de "Ntra. Sra. Virxe del Carmen", de "San Cristóbal" y la de "San Isidro Llabrador y Sta. María de la Cabeza". Estos dos últimes cunten con dos tales ermites, la primera nun cuetu pela rodiada del conceyu y la postrera en callar Conventu.
San Antón
Día 17 de xineru
Fiesta n'honor del patrón de los animales. Celébrense les tradicionales fogueres na viéspora pela nueche y la repartida del "puñao" de garbanzos y cacagüeses, que cuerre a cargu del Mayordomu, esto ye, l'hermanu al que-y tocara'l santu mientres esi añu. La Hermandá merca un gochu pa rifarlo igualmente'l día del Santu.
Selmana Santa
Depende de la lluna.
Conxuntu de procesiones na cual les 3 cofraderíes de Villarrubia de los Ojos, popularmente conocíos como "Los verdes (que la so patrona ye la Virxe Santísima de la Esperanza), los blancos (que la so patrona ye la Virxe Santísima de la Soledá y Vera Cruz) y los "moraos" (que'l so patrón o representante principal ye Jesús Nazarenu y el Santísimu Cristu na Agonía, la hermandá dende 2015 tien una nueva imaxe, la Santísima Virxe de l'Amargura)". A partir del añu 2015 el conceyu foi declaráu Centru d'Interés Artísticu Cultural nestes feches. Nestes procesiones, amás de les cofraderíes, destaquen la banda de cornetes y tambores; y tamién l'Agrupación Musical Virxe De La Sierra al cargu d'Alfredo García Buendía (direutor de banda). En 2016 estrenó la so nueva partitura "Sones d'Esperanza", a la que venció gustosamente a la correspondiente cofradería. Va siendo costume que la banda toque antes de selmana santa na ilesia del pueblu les nueves partitures. Aparte, nel pregón de selmana santa, realizóse un certame de marches, y, la verdá, foi abondo bonu. En 2016 añadióse un nuevu día de procesión a la selmana santa del pueblu: Miércoles Santu.
Romería del Llunes de Resurrección
Dempués de la Selmana Santa tien llugar la tradicional romería del Llunes de Resurrección, ye un costume perantigua que se vien realizando nel nuesu pueblu. Ye fiesta llocal y tolos villarrubieros colen en pelegrinación al santuariu de La nuesa Señora la Santísima Virxe de la Sierra a festexar la Resurrección de Cristu. D'antiguo díbase a esti festexu en caballeríes y carruaxes que s'afataben pa tan magno acontecimientu, anguaño esti costume perdióse. Los romeros que se dirixen estos díes a rindir homenaxe a la Nuesa Patrona pueden esfrutar de les orquestes y charangues que amenizan la fiesta mientres esti día.
Romería de San Cristóbal
Primer domingu de mayu.
La xente de la nuesa llocalidá cola al cuetu onde ta allugada la ermita de la que tenemos constancia dende l'añu 1575. Dende esti llugar acolumbren unes de les vistes más escepcionales de la llanura manchega. Ye tradición xubir esti día a comese'l tradicional hornazo que como ye sabíu ta realizáu con masa de pan adulzada (torta) y el güevu puestu enriba suxetáu con una cruz de masa, tou cocíu al fornu y dempués pártese'l famosu "Bateo" Ye una fiesta na que participa xente de toles edaes. La Hermandá y Cofradería de la Soledá y Vera-Cruz, que-y da cultu a San Cristóbal, vien entamando actos culturales n'honor del Santu. Esta celebración de la festividá de San Cristóbal dende l'añu 1991 enllargóse a una selmana con actos culturales qu'empiecen cola baxada del Santu'l sábadu anterior a la festividá y rematando la selmana'l domingu siguiente na qu'a les 10 de la mañana ye celebrada una Solemne Función Relixosa y darréu, col Santu na puerta del templu, empecípiase la bendición de tolos vehículos que desfilen de siguío, y en coche descubiertu, preparáu pal efeutu, el Santu ye lleváu a la so Ermita, formándose una llarga caravana detrás d'Él que rematen a lo cimero del cuetu.
Romería n'honor a Ntra. Sra. Patrona La Virxe de la Sierra
Tamién conocida como la Romería del Tercer Domingu de mayu.
Esta celebración facer n'honor de La nuesa Patrona la Virxe de la Sierra y fíxose tradicional ente los pueblos vecinos a la nuesa llocalidá, vien celebrándose dende finales de los años 60. A diferencia de la romería del Llunes de Resurrección equí la Virxe ye sacada en procesión y llevada n'andes hasta l'altar construyíu pa la celebración de la misa, una vegada terminada la lliturxa la Virxe ye tresportada de nuevu hasta la so ermita ente constantes muestres de fe de los sos fieles. Este ye un día especial pa toos lo villarrubieros pos si les inclemencies del tiempu dexar tolos devotos alleguen en romería al santuariu a pasar el día y a esfrutar de les actuaciones que se realicen pa tal eventu.
San Isidro
Día 15 de mayu.
Dempués d'oficiada la misa na ermita del Santu, ésti ye sacáu en procesión peles cais de la llocalidá. Ye costume ente los Hermanos sortear el Santu, al igual que na fiesta de San Antón, al que-y toque'l Patrón ye'l llamáu Mayordomu y cuerre colos gastos del clásicu "puñao" y "limoná". Ye tradicional que la Hermandá de San Isidro entame un concursu de pesada de recímanos d'uva blanca y tinta, dempués faen el prensado de la uva como d'antiguo dando a tastiar el primer mostiu de la campaña de vendimia. Esta celebración realizar nos díes centrales de les Feries y Fiestes de Villarrubia de los Ojos.
Día del madrugador
El primer sábadu del mes d'agostu.
Celébrase Día del Madrugador n'honor a los trabayadores de la nuesa llocalidá que van a Madrid tolos díes a trabayar. Ye una forma de reconocer el sacrificiu d'esos padres de familia que mientres tola so vida esforciar por salir alantre. La verbena tien una gran arribación popular participando los vecinos de la llocalidá.
Baxada de Ntra. Sra. Patrona dende la ermita al pueblu
El tercer domingu d'agostu.
En plena tarde tien llugar la baxada de la imaxe de La nuesa Venerada Madre dende'l so santuariu a la villa por que tea nel pueblu mientres los díes que se celebren les fiestes nel so honor. Esta tradición tan enraigonada na cultura popular vien celebrándose dende mediaos del sieglu XIX, con fonda devoción la imaxe ye acompañada polos mozos, y non tan nuevos de la nuesa llocalidá, que la lleven n'andes mientres tol trayeutu parando cuatro veces pa reza-y (y folgar). El camín realízase andando o corriendo. Una vegada que lleguen al pueblu ye recibida poles autoridaes y faise una pequeña procesión hasta la so llegada a la parroquia.
Feries y Fiestes
Les feries y fiestes de la nuesa llocalidá realizar mientres los díes 7 y 12 de setiembre.
El día 8 de setiembre ye fiesta llocal, celebrándose la Natividá de la nuesa Patrona la Virxe de la Sierra, nesti día realiza una función solemne cola Venerada Imaxe engalanada pol itinerariu de costume, va acompañada polos 18 estandartes que representen a les villes qu'integren el territoriu de l'antigua Orde de San Xuan de Xerusalén y l'Estandarte Mayor de la nuesa llocalidá. Mientres estos díes que duren les fiestes Villarrubia ver de fiesta, ye una selmana llena d'actos culturales, onde se celebren concursos, actuaciones programaes pa los vecinos de la llocalidá. Son díes llenos d'allegría y harmonía onde se da'l realcuentru ente familiares y amigos. Nestos díes la población del pueblu queda nel " Vermut", onde beben y comen mientres la tarde, siendo costume de l'alcaldía del pueblu traer a cantantes, DJ's y, como nun puede faltar, la charanga. El día 9-10 celébrase la corrida de toros, onde toreros profesionales y novatos prueben suerte, dempués de terminar, empiecen les novilladas dientro de la plaza de toros. Les feries terminen el día 12 con "la traca gorda". Ta programáu que pa esti 2016, la cantante Malú venga al pueblu
Llevada de la Virxe al Santuariu
Últimu domingu de payares.
Una vegada que les fiestes pasaron, la Virxe permanez en Villarrubia hasta l'últimu domingu del mes de payares. Esti día la Patrona ye treslladada al Santuariu acompañada por tolos vecinos de la llocalidá que la llevarán a la ermita onde va permanecer hasta l'añu siguiente que lu treslladarán pa la celebración de les Feries y Fiestes.
Navidá.
Mientres el periodu de fiestes navidiegues, fíxose tradicional nesta llocalidá, la "ruta de belenes", que dexa visitar los belenes direutamente nes cases de los vecinos qu'asina lo dexen. A esta muestra lleguen visitantes d'otres llocalidaes vecines y añu a añu fuéronse faciendo belenes más completos y detallaos, el más grande d'ellos inclúi numberoses figures articulaes.
En Villarrubia de los Ojos prauticar numberosos deportes. Esisten diverses asociaciones y equipos deportivos, ente los qu'atopamos: -Villarrubia CF. El Villarrubia Club de Fútbol ye l'equipu del pueblu y dedícase a la promoción del deporte nel pueblu
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
- Laureano Pérez-Cachu Villaverde (1900-1957).Catedráticu de Matemátiques de sonadía.
- Antonio Guijarro (1923-2011), pintor.
- Tomás Roncero (1965), periodista deportivu.
- Andrés Zamora Juárez (escritor y profesor).
- Francisco Gómez-Porru (1958), escritor y poeta.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
