especie de páxaru From Wikipedia, the free encyclopedia
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
La pupa[2] o bubiella[3] (Upupa epops) ye una especie d'ave bucerotiformes de la familia Upupidae;[4] Sicasí, na taxonomía de Sibley-Ahlquist, Upupa ye dixebráu nun orde propiu, los Upupiformes. Ye una especie diurna, solitaria, territorial y migratoria.
Pupa  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN 3.1)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Bucerotiformes | |
| Familia: | Upupidae | |
| Xéneru: | Upupa | |
| Especie: |
U. epops Linnaeus, 1758 | |
| Distribución | ||
 | ||
 Residente tol añu
Zona d'anidamiento Zona d'ivernada
Upupa africana Upupa marginata | ||
| Subespecies | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
La pupa recibe diversos nomes según les rexones.[5] Los distintos nomes suelen ser onomatopéyicos, con aliteración (repetición d'una mesma lletra) qu'intenten reproducir el so carauterísticu cantar.
N'Aragón conocer popularmente col nome de gurgute y cuscute. En delles zones de Castiella y Aragón conozse como cucuta o cucut. En Canaries como apupu o tabobo. Na Comunidá Valenciana, Cataluña y Baleares como puput o palput. En Galicia recibe'l nome de bubela. En Murcia conózse-y col nome de parputa.. Na contorna lleonesa de La Maragatería conocer col nome de budibilla. En Navarra llámase-y gallico de San Martín. En Estremadura conocer como poipa
Les pupes son les mesmes n'Europa, Asia y África, sacante Madagascar, onde esiste una especie propia, Upupa marginata (considerada por dellos autores como una subespecie más de U. epops).[6] Ye una especie migratoria nes rexones septentrionales del so área de distribución y residente o parcialmente migratoria nes otres rexones.[7] La mayor parte de les que migren d'Europa probablemente enviernen n'África al sur d'El Sáḥara, sicasí les poblaciones del centru y este de Siberia migren al sur d'Asia.[7]
Viven en rexones seques, atopándose en montes claros, zones de frutales, viñeos y campos cultivaos con árboles.[8]
.jpg)
El so plumaxe puede variar dende un pardu rosado a una canela escuru o acoloratáu, coles ales y la cola llistaes de blancu y negru.[7] Ta dotda na cabeza d'un moñu de plumes eréctiles como un abanicu, pero casi siempres lo caltién zarráu. Miden de 25 a 29 cm de llargu, con 44 a 48 cm de valumbu d'ales. Son inconfundibles, especialmente pol vuelu erráticu que ye como'l d'una caparina xigante.
Camina pel suelu como un estornín. El so cantar ye un reclamu buecu y davezu trisilábicu “up-up-up”, que da-y orixe al so nome científicu. Les femes mientres tán nel nial y los pollos tienen un golor peculiar y desagradable.
Aliméntense introduciendo'l so llargu picu en tierra blanda o n'escrementos d'animales en busca d'inseutos y los sos bárabos,[7] anque come preferentemente grillus y escarabayos de gran tamañu.[8] Ye un depredador natural de la procesionaria del pinu.
Suel añerar en furacos d'árboles vieyos, cuévanos d'edificios, resquiebros ente les roques y montones de piedres.[8] Como nel del so pariente'l verderríos, tien a contener bayuroses cantidaes de fieces y güelen bien mal, lo que-y sirve de proteición contra los depredadores. Les pupes femes qu'añeren, cuando son asustaes por un intrusu faen salir una pequeña gota d'una secreción oleosa fedióndiga que producen nuna glándula asitiada na base de la cola. Esa secreción tien eses propiedaes por causa de unes bacteries simbiontes que espoxiguen na glándula, y qu'apurren a l'ave defenses frente a posibles patóxenos.[9][10][11] Les femes trescalen el so cuerpu con esa secreción escura con frecuencia, pero amás anubren voluntariamente los güevos con ella untándo-yla col picu, lo qu'aumenta'l so ésitu d'eclosión.[12]
Dambos sexos son apaecíos, magar que les cries tienen colores más apagaos. Instala'l so ñeru nel furacu de los árboles, en muries, en tenaes, en teyaos etc. Guara la fema, que permanez nel ñeru dende l'empiece la puesta y ye alimentada pol machu. Los pulgos de los güevos tienen pequeños cráteres que sirven pa retener la secreción uropixial de la fema na so superficie (11) lo que fai que vaigan camudando de color dende azuláu a marrón a lo llargo de la incubación[13] Los pitinos pueden permanecer nel ñeru 28 díes y son alimentaos con inseutos, de primeres solo con alimentu apurríu pol machu y depués por dambos padres.
Conócense nueve subespecies de pupa Upupa epops :[4]
Dellos autores consideren a Upupa marginata, de Madagascar, una subespecie más de Upupa epops.[6]
Pol so formosu aspeutu interesó al home dende'l tiempu de los faraones.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
