Primer guerra civil liberiana

From Wikipedia, the free encyclopedia

Primer guerra civil liberiana

La Primer guerra civil liberiana foi un conflictu llibráu en Liberia de 1989 a 1996. Los diversos grupos armaos que collaboraron por baltar la dictadura de Samuel Kanyon Doe terminaron per enfrentar se mientres el posterior vacíu de poder, la guerra tuvo tarrecibles consecuencies humanes, sociales y económiques, llegando a afectar a los sos vecinos, especialmente pol sofitu de NPFL al FRU de Sierra Lleona.

Datos rápidos Fecha, Llugar ...
Primer Guerra Civil Liberiana
Parte de Liberian Civil War (en)
Fecha 24 avientu 1989 → 2 agostu 1997
Llugar Liberia
Resultáu Victoria del NPLF.
Cayida y muerte de Doe.
Consecuencies Gobierno de Taylor
Belixerantes
Gobiernu y AFL[1]
ULIMO (1991-94)[2]
Estremáu en 1994:
  • ULIMO-J
  • ULIMO-K
FDL (1993-96)[3]
LPC (1993-96)[4]
Sofitáu por:
Nixeria (ECOWAS)
Burkina Fasu		 NPFL[5]
Sofitáu por:
cantu FRU		INPFL[6]
NPFL-CRC (1994-96)[7]
Comandantes
Samuel Doe†
AFL:
Hezekiah Bowen
ULIMO:
Raleigh Seekie
Roosevelt Johnson
Alhaji Kromah
FDL:
Francois Massaquoi
LPC:
George Boley		 Charles Taylor
cantu Foday Sankoh		Prince Johnson
INPFL-CRC: Sam Dokie
Tom Woewiyu
Fuercies en combate
AFL:
6.000 (1989)[8]
2.000 (1990)[8]
7.000 (1991)[9]
8.734 (1996)[10]
ULIMO:
20.000 (1993)[11]
10.600 (1994)[9]
(6.800 de Kromah)[9]
(3.800 de Johnson)[9]
20.036 (1996)[10]
(12.460 de Kromah)[10]
(7.776 de Johnson)[10]
LPC:
2.500 (1993)[9]
4.650 (1996)[10]
FDL:
400 (1993)[9]
750 (1996)[10]
ECOMOG:
8.000 (1991)[12]
17.000 (1993)[12]
500 (1991)[13]		 NPFL:
12.500 (1989)[14]
10.000 (1990)[8]
25.000 (1996)[15]		 INPFL:
6.000 (1990)[14][16]
150.000-200.000 muertos[17]
1.000.000 de refuxaos[18]
[editar datos en Wikidata]
Zarrar

Orixe del conflictu

Samuel Doe, l'entós presidente de Liberia, asumiera'l poder tres una revuelta popular en 1980, pero la oposición nel estranxeru al so réxime dictatorial condució al colapsu económicu del país. De primeres, Doe entartalló a la oposición qu'inda permanecía en Liberia, pero dempués de que la so tribu Krahn empezara a atacar otres tribus (en particular nel condáu de Nimba) el conflictu civil paeció inevitable.

Charles Taylor, qu'abandonara'l gobiernu de Doe, axuntó a un grupu de rebeldes en Costa de Marfil. Más tarde fíxose conocíu como dirixente del Frente Patrióticu Nacional de Liberia (NPFL). Invadieron l'Condáu de Nimba el 24 d'avientu de 1989. L'Exércitu liberianu respondió contra la población entera de la rexón, atacando a civiles desarmaos y quemando pueblos enteros. Munchos fuxeron como abellugaos para Guinea y Costa de Marfil, pero la oposición a Doe prendióse entá más. Prince Johnson tenía del so llau a Taylor na invasión, pero llueu s'estremó pa formar la so propia fuercia guerrillero, basada na tribu Gio.

Descripción

Al empezar la década de 1990, la guerra civil yá yera un fechu. El NPFL de Taylor llueu controló gran parte de la xeografía liberiana, mientres Johnson preparaba un ataque a Monrovia. El ECOWAS intentó persuadir a Doe a qu'arrenunciara al poder y dexara tornar a los exiliaos, pero a pesar de la so posición débil (sitiáu na so casa), negóse. Faciendo un curtiu viaxe a la oficina central de ECOMOG, Doe foi prindáu poles fuercies rebalbes de Johnson el 9 de setiembre de 1990, y torturáu antes de ser asesináu. L'espantible espectáculu foi grabáu en videu y vistu en noticies de tol mundu.

La paz entá taba distante cuando tanto Taylor como Johnson reclamaben el poder. El ECOMOG declaró un Gobiernu Interín d'Unidá Nacional (IGNU), con Amos Sawyer como'l so presidente, col ampliu sofitu de Johnson. Taylor atacó Monrovia en 1992, pero l'ECOMOG reforzó la ciudá y axustó l'Alcuerdu de Cotonou, un tratáu ente'l NPFL, IGNU y los partidarios restantes de Doe (conocíu como'l Movimientu de Lliberación Xuníu de Liberia pa la Democracia o ULIMO). Un gobiernu de coalición foi formáu n'agostu de 1993.

En setiembre de 1994, l'Alcuerdu Akosombo intentó sustituyir la coalición por movimientos escontra un gobiernu democráticu, pero IGNU refugó este. L'Alcuerdu de Abuya d'agostu de 1995 finalmente consiguió esto, pero nel abril de 1996 el NPFL y ULIMO otra vegada empezaron a lluchar en Monrovia, conduciendo a la evacuación de NGOs más internacional y la destrucción de la mayor parte de la ciudá.

Consecuencies

Les batalles fueron terminaes por una enmienda al Alcuerdu de Abuya n'agostu, tando acordies con desarme y desmovilización escontra 1997 de 60.000 combatientes[19]y eleiciones en xunetu d'aquel añu. Charles Taylor formó'l Partíu Patrióticu Nacional que ganó una mayoría grande y dexó el país bastante pacíficu que los refuxaos empezaron a devolver. Pero otros líderes fueron obligaos a dexar el país, y delles fuercies de ULIMO reformaes como los Liberianos Xuníos pa Reconciliación y Democracia (LURD). El LURD empezó a lluchar nel El Condao Lofa coles mires de desestabilizar el gobiernu y ganar el control de los campos de diamante locales, conduciendo a la Segunda guerra civil liberiana. Los años d'enfrentamientos, coneutaos col vuelu de la mayor parte de negocios, atayaren l'actividá económica formal. El malestar implícito manifestáu mientres finales de los años 1990 ye emblemáticu na decadencia económica nacional aguda y la venta frecuente de diamantes y madera en cuenta de armes portátiles.

Ver tamién

Enllaces esternos

Referencies

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.