El nome ye la designación o denominación verbal (les denominaciones non verbales estudiar la iconoloxía y la iconografía) que se-y da a una persona, animal, cosa, o conceutu tanxible o intanxible, concretu o astractu, pa estremalo d'otros. Como signu, polo xeneral ye estudiáu pola semiótica, y como signu nuna redolada social, pola semioloxía.
Dende un puntu de vista gramatical, más esautamente morfosintácticu, los nomes son denominaos sustantivos. Dende un puntu de vista léxicu los nomes son clasificaos como lexíes, unidaes fraseolóxiques o títulos, ente que la semántica, disciplina qu'estudia solo la so significáu, ocupar de ver cómo los nomes estrémense y arrexunten en campos semánticos estructurados por rellación de sinonimia, antonimia, hiperonimia, hiponimia, holonimia y meronimia o porque comparten dalgún sema.
Pa la semiótica o ciencia qu'estudia los signos, per otra parte, los nomes estremar en tres elementos constituyentes según el Triángulu de Ogden y Richards: significáu, significante y referente.
Los nomes pueden ser comunes o propios: si son comunes, señalen oxetos abondosos, similares ya idénticos, por casu, "home"; si son mesmos, siquier n'intención señalen persones, animales o oxetos únicos y individuados, o que se quier lo sían, por casu, "Sócrates"; nesti tipu de nomes piérdese o nun importa demasiáu dende un puntu de vista pragmáticu l'elementu del Triángulu de Ogden y Richards conocíu como significáu, que por ello s'amenorga a ser solamente un segmentu en que se xunen y oponen significante y referente.
Los nomes pueden venir acuñaos yá pola tradición o ser creaos pa describir una nueva realidá. Nesti segundu casu, suelen ser compuestos y escoyíos colos criterios preferentes de brevedá y estrañedá, con cuenta de que la identificación de la persona, cosa o conceutu sía fácil, rápida y clara. Con frecuencia, eso nun ye posible, asina que se recurre a procedimientos d'abreviatura como'l clipping, acurtiamientu, sigla o acrónimu, o se recurre a una pallabra estranxera más o menos afecha, el llamáu préstamu léxicu.
La onomástica investiga los nomes propios, los sos significaos y el so orixe históricu, y la etimoloxía el so orixe y causa. Una disciplina más xeneral, la simboloxía, coles sos disciplines acomuñaes, la iconoloxía y la iconografía, estudia les denominaciones non verbales, especialmente les de tipu artístico.
Nomes científicos
Les diverses disciplines científiques precisen catalogar les realidaes que van afayando y, pa ello, precisen una taxonomía clara que les aprova d'una nomenclatura o escala onomástica pa clasificar nun orde regular de más xeneral a más concretu les denominaciones comunes. Estes denominaciones tienen que ver coles semeyances o desemeyances esistentes ente les entidaes catalogaes y pallo la ciencia tien d'adoptar unos criterios fixos y oxetivos de denominación. El primer intentu esitosu nesti sentíu realizar la Bioloxía coles nomenclatures del griegu Aristóteles, del romanu Pliniu'l Vieyu y d'últimes de Carlos Linneo.
Los animales y plantes son conocíos por un nome común, que puede variar según l'idioma, la cultura, la xeografía, etc. Sicasí, pa evitar errores, los científicos identifiquen cada especie col so nome en llatín, esto ye, con un nome científicu.
El nome en filosofía
Los filósofos antiguos, y en particular el griegu Platón nel so diálogu Crátilo, aldericaron si los conceutos, y por tanto'l so espresión llingüística, los nomes comunes, representaben afechiscamente la realidá[1] y consideraben a los conceutos sol puntu de vista de la universalidá como comprensión de lo real. Anguaño nun s'acepta tal capacidá representativa de los conceutos, que se consideren una "interpretación suxetiva y cultural" de la realidá de les coses y la so rellación colos oxetos reales puramente extensional o de pertenencia a una clase,[2] como simple esplicación del conocencia de lo real. Esti problema de les denominaciones o de los problema de los universales universales dio llugar na filosofía escolástica medieval a dos corrientes, la de los realistes y la de los nominalistes.
Designación
Designar ye lo que fai'l neñu pequeñu cuando inda nun apodera'l llinguaxe y señala col deu lo que quier, “eso”, qu'apaez ante los sos güeyos como ostensible o oxetu d'ostensión, empezando primeru con modo d'articulación simples (fonemes oclusivos y nasales), pallabres d'una sílaba o de la mesma sílaba repitida, depués de dos sílabes distintes y más tarde de trés o más y con maneres d'articulación más complexos, formando pallabres de morfoloxía más complicada (el neñu pasa de la pallabra sintética "papato" a la una morfoloxía analítica más desenvuelta: "El zapatu de pá paecíu a un coríu que se lleva na pata"). Tocantes a significáu, aprendemos más tarde a designar coses más complexes por aciu la estensión y la intención, como los sentimientos, los deséos y les aiciones, pero fundamentalmente al traviés del aprendizaxe de les pallabres, antes de convertiles en conceutos.
Un neñu apriende antes el so propiu nome, que ye como-y designen los demás, que'l conceutu de yo. Por eso ye frecuente que se designe a sigo mesmu col so nome propiu, pos ye según siéntese designáu o llamáu. Si nun tuviéramos nomes comunes y llingües composicionales, tendríamos que dar a cada oxetu y situación un nome, lo que fadría bien difícil la comunicación oxetiva y complexa tal que la tenemos los seres humanos.
Por eso acutamos el nome propiu pa la designación d'aquellos oxetos que tienen especial relevancia nel nuesu mundu, empezando polos nomes de les persones, que constitúin l'elementu más significativu de los nomes propios, los antropónimo que tratamos de siguío; dellos animales tamién tienen signos equivalentes a los nomes propios, como los delfines.
Los nomes propios aplíquense tamién a animales o oxetos que tienen una significación especial, bien sía simbólica o real. A los animales de compañía, a oxetos de cierta relevancia; o bien a oxetos que son únicos: una obra d'arte, un club, etc. Tienen relevancia los nomes propios referíos a la nacionalidá, ideoloxía, relixón, etc., pos adquieren un eleváu papel simbólicu-sentimental.
Na dómina actual son d'especial significáu los nomes de les empreses, pos ye lo que les fai úniques y distintes de cualesquier otra que pueda competir na mesma actividá. Tan ye asina que'l nome rexistráu, xunto al logotipu, puede aportar a un valor importante nos activos d'una empresa. Dacuando'l nome propiu confundir o se convierte o fai les funciones de marca, siendo entós incorporáu a un valor de mercáu.
Por sigo mesmos, los nomes propios nun tienen significáu; namái referencia, yá que, por definición, tienen una única referencia posible. Pero dau l'efectu social que tienen los nomes, y la dificultá, yá señalada antes, de tener qu'individualizar la designación, yá d'antiguu los nomes poníense de forma que reflexaren dalguna cualidá. Una manera especial de nomar a les persones ye'l llamátigu o'l nomatu.
Onomástica
La onomástica ocupar de los nomes propios, básicamente nel so contestu históricu y el so orixe etimolóxicu. La onomástica ye de fechu una disciplina auxiliar de la hestoria y nesi contestu suelse estremar en:
- Antroponimia, que'l so campu de trabayu ye l'estudiu de los diversos nomes que se dan a los homes, dende los de pila a los apellíos, que, si son nobles, son estudiaos pola heráldica.
- Toponimia o estudiu de los nomes de llugar, incluyíos los nomes de rexones, ciudaes, contornes, pueblos, llugares, aldegues, montes y diversos accidentes xeográficos, hidrónimos o nomes de ríos, fontes, llagos y mares, y otros topónimos especiales.
- Teonimia, qu'estudia los nomes de dioses o númenes.
La onomástica polo xeneral, y más específicamente l'antroponimia o estudiu de los nomes propios de persona, y la toponimia, que se refier a los nomes propios de llugar, ye una caña de la lexicoloxía qu'estudia los nomes propios colos sos oríxenes y significáu, usando pa ello métodos comunes a la llingüística, según tamién investigaciones históriques y antropolóxiques.
Como se dixo enantes, la función principal de los nomes ye realizar la función comunicativa de designar o apuntar a un referente. Dende esti puntu de vista los nomes pueden clasificase en:
- Los nomes propios tienen como referente un únicu elementu, y escarecen de significáu llingüísticu, yá que se porten como meres etiquetes que representen a un oxetu o entidá única.
- Los nomes comunes (sustantivos), otra manera, designen un conxuntu d'elementos. Asina, les pallabres 'árbol', 'casa' o 'perru' designen oxetos que son clasificaos como árboles, cases o perros. La referencia d'un sustantivu determinar a partir del significáu llingüísticu de dichu nome.
L'estudiu de los nomes comunes pertenez xeneralmente a la gramática y a la semántica, que s'encarguen de determinar les sos propiedaes combinatories sintáctiques, de significáu llingüísticu como'l so estructura interna o morfolóxica.
Polo que respecta a los nomes propios, magar nun tienen significáu llingüísticu, históricamente pueden derivar de pallabres léxiques o términos qu'en sí mesmos tuvieron significáu llingüísticu. L'estudiu del orixe históricu de los nomes propios ye competencia de la onomástica, que s'estrema principalmente na antroponimia o estudiu de nomes de persones y na toponimia o estudiu de nomes de llugares.
Nome común
El nome común ye'l qu'espresa la pertenencia a una clase o grupu.[3] Tien traces de xéneru y númberu, puede constituyir sintagmes nominales, coordinase y actuar como suxetu, oxetu y términu de sintagmes preposicionales. Los nomes comunes estremáronse principalmente en trés pares: contables y non contables, individuales y coleutivos y astractos y concretos. Hai autores que tamién añaden otros pares como enumerals y 'pluralia tamtum' o animaos ya inanimaos.[4]
Contables y non contables
Los nomes contables - tamién denominaos 'discontinuos' o 'discretos' - son aquellos que «nun pueden estremase ensin dexar de ser lo que son» ente que los non contables - denominaos tamién 'continuos', 'medibles' o 'de materia' - son aquellos que «pueden estremase hasta l'infinitu».[5] Exemplos de los primeres seríen 'perru', 'casa' o 'llavadora' y de los segundos 'arena', 'agua' o 'tiempu'.
L'usu d'un nome personal nun ye esclusivu del ser humanu. Nel estudiu de la comunicación animal, afayóse que los delfines son capaces d'utilizar y reconocer un nome propiu ente los sos iguales, por aciu l'usu de xiblíos específicos pa identificase y dirixise unos a otros.[6]
- antroponimia
- lexicografía
- lexicoloxía
- Middle name
- nome artísticu
- nome (derechu)
- onomástica
- patronímicu
- sustantivu
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
