Belisario Porras Barahona (27 de payares de 1856, Las Tablas – 28 d'agostu de 1942, Ciudá de Panamá) foi un abogáu, arquiteutu, escritor, poeta, profesor, diplomáticu, militar, políticu y periodista panamiegu. Foi tres veces Presidente de Panamá (1912-1916, 1918-1920, 1920-1924).
Belisario Porras | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Las Tablas, 27 de payares de 1856[1] |
| Nacionalidá |
 Panamá |
| Muerte | Ciudá de Panamá[2], 28 d'agostu de 1942[1] (85 años) |
| Sepultura |
Cementerio Amador (es)  [3] |
| Estudios | |
| Llingües falaes | castellanu |
| Oficiu | abogáu, políticu, diplomáticu, periodista |
| Premios |
ver
|
| Creencies | |
| Partíu políticu |
Partido Liberal Colombiano (es) |
 | |
Biografía
Cursó estudios en Bogotá y Bélxica, y al rematalos establecer n'América Central onde exerció como xurista y catedráticu de Derechu.
Tres importantes reveses sufiertos polos lliberales mientres la guerra de los Mil Díes, estos llanzaron una ofensiva nel ismu panamiegu encabezada por Belisario Porras. Col sofitu del presidente nicaragüense José Santos Zelaya los exiliaos partieron per mar dende punta Burica el 31 de marzu de 1900. Trés díes depués ganaron a la guarnición de David y dirixiéronse a la ciudá de Panamá, pero al retrasase avagaron que'l xeneral Víctor Salazar fortificara les defenses de la entós capital del departamentu y nun llograron ocupala.
Se exilió n'El Salvador dempués de la firma de la paz en 1902, dende onde s'opunxo al tratáu ente Estaos Xuníos y Colombia pa la construcción d'una canal interoceánico y a la creación d'un país independiente na rexón, por consideralo un ataque a la soberanía, l'honor y la economía de Colombia. Cuatro meses antes de la separación de Panamá publicó un artículu tituláu Reflexones canaleras o la venta del ismu (El Constitucional, 18 de xunetu de 1903) nel qu'afirmó que d'aportase a la separación, el so país cayería en «les garres del imperiu de los Estaos Xuníos d'América».
Tornó a la ciudá de Panamá en 1904 onde foi escoyíu conceyal municipal y más tarde presidente del conceyu. Pero al añu siguiente la Corte Suprema de Xusticia retiró-y la nacionalidá panamiega pola so oposición inicial a la independencia del país y el so enemigos calificar de traidor.
En 1906 solicitó la restitución de los sos derechos y en 1907 l'Asamblea Nacional restableció-y la nacionalidá. Nesi mesmu añu foi designáu delegáu ante Tribunal Internacional de L'Haya. En 1909, cola misión de contribuyir al resolución de diferencies estremeres n'América Central, foi nomáu ministru de Panamá en Costa Rica y en 1910 ministru en Washington D. C., mientres la presidencia de Pablo Arosemena.
A partir de 1910 convertir n'unu de los principales dirixentes del partíu lliberal, xunto a Rodolfo Chiari y Carlos A. Mendoza, partíu pol que foi escoyíu tres veces presidente de la República (1912-1916, 1918-1920, 1920-1924).
Nuna dómina en que Panamá tenía grandes faltes institucionales y d'infraestructura, nel exerciciu de la presidencia Porras impulsó la realización d'importantes obres públiques, nueves lleis, creación y reforma d'organismos ya instituciones: carreteres nacionales, Barriu de la Esposición (onde en 1915 realizóse una esposición universal), asilu de la Infancia, plaza de Francia, ferrocarril de Chiriquí, cárcel Modelu, el Bancu Nacional, nacionalización de la Llotería Nacional de Beneficencia, reconstrucción del edificiu de Correos, colonización de San Blas, El Javillo, reconstrucción de les llinies de telégrafos, Archivos Nacionales, Rexistru Civil y Públicu, Códigos Nacionales y el hospital Santu Tomás (inauguráu en 1924), que foi'l so legáu más importante; non ensin antes recibir la burlla y el descreitu de los sos opositores políticos quien lu catalogaron de ser incompetente y de despilfarrar en devanéu nun gran "elefante Blanco", pos nesos años l'Hospital Santu Tomás yera colosal.
Intentó renegociar los términos del tratáu de la canal y mientres la so última presidencia enfrentó la guerra de Coto con Costa Rica, por un diferendo estremeru.
En 1942 a los 85 años, El tiempu dio-y la razón de construyir un Hospital Tan grande; El Santu Tomás; a tal puntu qu'en 1942 la población panamiega triplicóse y por ironía del destín yá nun había cama pal so creador. Tuvo que ser recluyíu nel Hospital Nacional onde finó arrodiáu del ciñu de los sos familiares y simpatizantes. Dellos monumentos históricos nacionales fueron alzaos na so memoria: la casa onde nació y creció foi convertida nel muséu Belisario Porras, la finca Pausílipo (la so casa de campu) la escuela Presidente Porras» en Les Tables y la escuela «Dr. Belisario Porras» nel correximientu de San Francisco, provincia de Panamá. Tamién na ciudá capital el hospital Santu Tomás, inauguráu en 1924 mientres la so última presidencia, foi declaráu monumentu históricu nacional. Lo que ye güei ye unu de los presidentes de Panamá más recordaos a tal puntu que se inmortalizó el so legáu a munches xeneraciones de panameños que-y consideren col llamatu de "L'Arquiteutu de la Nación".
Bibliografía
- Castillero, Ernesto J., Galería de Presidentes de Panamá, Panamá, 1935
- Caxa d'Aforros. Forxadores de La nuesa Nación, 1999
- Mellander, Gustavo A.; Nelly Maldonado Mellander (1999). Charles Edward Magoon: The Panama Years. Editorial Plaza Mayor, Río Piedres, Puertu Ricu: . ISBN 1-56328-155-4. OCLC 42970390.
- Mellander, Gustavo A. (1971). The United States in Panamanian Politics: The Intriguing Formative Years. Danville, Ill.: Interstate Publishers. OCLC 138568.
- Sisnett, Manuel Octavio. Belisario Porras o La Vocación de La Nacionalidá, Imprenta Universitaria, Panamá, 1972.
- Plasmu Lara, J.A. Galería de Gobernantes de Panamá (1821-1971), Imprenta Litho Garzo, 1971.
- Szok, Peter, Porras Rey ensin corona, en Castillero Calvo, Alfredo (ed), Historia xeneral de Panamá, vol 1, Panamá, 2004.
- Zentner, Federico Jr, Nomes y apellíos de forxadores de la patria, Panamá, 1984.
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
