From Wikipedia, the free encyclopedia
Konrad Zacharias Lorenz (7 de payares de 1903, Viena – 27 de febreru de 1989, Viena) foi un médicu austriacu que trabayó n'estudiu del comportamientu animal. Ye unu de los padres de la etoloxía. Estudió Medicina na Universidá de Columbia en Nueva York y al rematar los sos estudios dedicar a la Zooloxía hasta llograr el doctoráu d'esta materia na Universidá de Viena.[7]
 | Importante: Esta páxina ye sospechosa de nun respetar la neutralidá nel puntu de vista. Esti avisu nun ha quitase hasta que s'esclarie na páxina d'alderique la supuesta falta de neutralidá. |
Konrad Lorenz | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Vida | |||
| Nacimientu | Viena[1], 7 de payares de 1903[1] | ||
| Nacionalidá |
 Austria | ||
| Muerte | Viena[1], 27 de febreru de 1989[1] (85 años) | ||
| Sepultura |
St. Andrä-Wördern (es)  | ||
| Causa de la muerte | insuficiencia renal | ||
| Familia | |||
| Padre | Adolf Lorenz | ||
| Casáu con | Margarethe Gebhardt | ||
| Hermanos/es |
Albert Lorenz[2]
| ||
| Familia |
ver
| ||
| Estudios | |||
| Estudios |
Universidá de Viena 1933) Philosophiæ doctor : zooloxía Universidá de Columbia (1922 - 1923) pregráu : medicina Universidá de Viena (1923 - 1928) doctor en medicina | ||
| Nivel d'estudios |
doctor en medicina Philosophiæ doctor | ||
| Direutor de tesis de | Gertraud Kühnelt | ||
| Llingües falaes | alemán[3] | ||
| Oficiu | etólogu, zoólogu, biólogu, profesor universitariu, escritor, médicu, filósofu, psicólogu, naturalista | ||
| Llugares de trabayu | Universidá de Königsberg y Munich | ||
| Emplegadores |
Universidá de Viena Universidá de Munich Universidá de Königsberg | ||
| Trabayos destacaos |
Sobre la agresión (es) Civilized Man's Eight Deadly Sins (en) Behind the Mirror: A Search for a Natural History of Human Knowledge (en) | ||
| Premios |
ver
| ||
| Miembru de |
Royal Society Academia Alemana de les Ciencies Naturales Leopoldina Academia Austriaca de Ciencies Real Academia de les Ciencies de Suecia Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos Academia de les Ciencies de Baviera | ||
| Serviciu militar | |||
| Lluchó en | Segunda Guerra Mundial | ||
| Creencies | |||
| Partíu políticu | Partíu Nacionalsocialista Obreru Alemán (de 28 xunu 1938 a 1944) | ||
| IMDb | nm2435761 | ||
 | |||
Foi nomáu direutor del Institutu Max Planck d'Etoloxía de Seewiesen na Alta Baviera alemana. Finó en 1989 en Alterberg, Austria.
Recibió'l Premiu Nobel de Fisioloxía o Medicina en 1973 en describiendo la calquier, procesu fisiolóxicu xeneráu tres la nacencia que garantiza'l comportamientu maternal y filial ente madre y cría; estos afayos integráronse darréu na teoría del apegu humano.
Dende la so infancia tuvo interesáu nos gansos selvaxes, qu'apaecíen nes aventures de Nils Holgerson de Selma Lagerlöf. Al rematar la escuela secundaria taba tan interesáu na evolución que quixo estudiar zooloxía y paleontoloxía. Sicasí, obedeciendo al so padre, que quería qu'estudiara medicina, optó por esta.[8] El so profesor d'anatomía, Ferdinand Hochstetter, descollaba en embrioloxía comparada, pa que'l so estudiu utilizaba'l métodu comparativu. Esto dexó-y descifrar, meyor que cola paleontoloxía, los mayores enigmes de la evolución y dexó-y ver que'l métodu comparativu yera aplicable tanto a los patrones del comportamientu como a les estructures anatómiques. Inclusive antes de consiguir el grau de doctor en Medicina yá foi instructor y ayudante nel departamentu de Hochstetter. Tamién estudió zooloxía nel Institutu Zoolóxicu Versluys.[9]
Participó nos seminarios psicolóxicos del profesor Karl Bühler, nun intentu d'aplicar métodos comparativos al estudiu del comportamientu. Llamó l'atención el fechu de que les sos resultancies contradicíen n'enforma les opiniones sobre esa tema de la escuela vitalista o "instintivista" de MacDougall y les de la escuela mecanicista o conductista de Watson.[10] Bühler fíxo-y lleer los llibros más importantes de dambes escueles; desilusionáron-y. Diose cuenta de qu'esi autores nun yeren espertos en zooloxía. Había enforma trabayu por faer pa desenvolver esta nueva caña de la ciencia que, tal como lo sentía, yera la so responsabilidá. Oskar Heinroth exerció una fuerte inflúi sobre les sos idees. Asina, el so clásicu documentu comparativu sobre los ánades Anatidae animar a entamar l'estudiu comparativu del comportamientu animal como la principal xera de la so vida. Hochstetter tomó en cuenta seriamente'l so trabayu etolóxicu d'anatomía comparativa de clases y dexó-y que trabayara nél. Siempres estimó que los trabayos fechos ente 1927 y 1936 nunca fueren publicaos.[11]
En 1938 afiliar al partíu nazi y en 1939 foi nomáu profesor de la Universidá de Königsberg por encamientu de Von Erich Holst. Baumgarten fuera profesor de filosofía en Madison, Wisconsin. Siendo alumnu de John Dewey y representante de la escuela de filosofía pragmática, Baumgarten tenía duldes sobre aceptar o non la titularidá de la cátedra de filosofía en Königsberg (la siella d'Immanuel Kant), que-y ufiertaren. Cuando Baumgarten enterar de qu'había un puestu vacante en psicoloxía pidió-y a Holst que-y encamentara un psicólogu con orientación biolóxica interesáu nes teoríes de la conocencia. Asina foi como, xunto col biólogu Otto Koehler y el botánicu Kurt Mothes, Lorenz foi contratáu pola facultá de filosofía de Königsberg en psicoloxía como zoólogu. La facultá arriquecer colos discutinios nes xuntes del Kant-Gesellschaft, que regularmente se faen pela tarde y nueche. Los antagonistes más brillosos ya instructivos del idealismu yeren los fisiólogos H. H. Weber, y Otto Koehler primeru y la so esposa Annemarie dempués. Ye a ellos a quien, cuenta Lorenz, que debe la so comprensión de la filosofía Kantiana. La resultancia d'estos discutinios yera a priori el papel de la teoría de Kant na bioloxía darwiniana. El mesmu Max Planck escribió una carta a Lorenz na que compartía los sos puntos de vista sobre la rellación ente lo fenoménico y el mundu real. Na seronda de 1941 foi reclutado pol exércitu alemán como médicu na seición de neuroloxía y psiquiatría del hospital de Posen.[12] Anque nunca practicara la medicina, sabía abondo sobre l'anatomía del sistema nerviosu y sobre psiquiatría. Trabayó col Dr. Herbert Weigel, unu de los pocos psiquiatres del momentu que se tomó'l psicoanálisis en serio. Consiguió de primera esquito conocencies sobre la neurosis, particularmente la histeria, y sobre les psicosis, particularmente la esquizofrenia.[13]
En 1944 foi unviáu al frente oriental y cayó llueu en manes de los soviéticos, quien lo tuvieron prisioneru mientres seis años.[14] Trabayó nun hospital en Chalturin, onde se fixo cargu d'una seición con 600 cames, ocupáu casi puramente polos casos de polineuritismo del campu, una forma d'inflamación xeneral del texíu nervioso causada polos efeutos combinaos de tensión, sobretensión, fríu y falta de vitamines. Sorprendentemente, los médicos rusos nun conocíen esti síndrome y creyeron que yera efeutu de la difteria (una enfermedá que tamién causa un defectu de tolos reflexos). Cuando esti hospital foi destruyíu, foi nomáu doctor d'un campamentu, primero en Oritschi y dempués en dellos campamentos socesivos n'Armenia. Fixo amistá con dellos rusos, principalmente doctores. Tuvo ocasión de reparar l'impautu de los efeutos psicolóxicos del nazismu y de la educación nel marxismu. Ellí empezó a entender la naturaleza del adoctrinamiento como tal. Como doctor nos pequeños campamentos n'Armenia, tenía tiempu y empezó a escribir un llibru que'l so tema única yera la epistemoloxía. El manuscritu taba escritu con una solución de permanganato de potasiu en cachos d'arpillera. Les autoridaes soviétiques afayaron y revelaron la escritura cuando'l llibru taba casi termináu, treslladando a Lorenz a un campamentu en Krasnogorsk, cerca de Moscú, cola orde de teclear el manuscritu y unviar una copia al censor. Prometiéronlu dexa-y llevase una copia del llibro antes de repatrialo al so país. La fecha pa la repatriación de los prisioneros austriacos taba averándose. El llibru escritu en Rusia publicóse, pasáu enforma tiempu, sol títulu Rückseite Spiegels (L'otru llau del espeyu). En 1944, penóse públicamente de la so afiliación al nazismu.[15]
En febreru de 1948 tornó a Austria, ensin trabayu, pero col so manuscritu y cola so páxaru mascota. Otto Storch, profesor de zooloxía, ayudar presentándolo a Otto König y foi acoyíu pola so "Biologische Station Wilhelminenberg". Wilhelm Marinelli, el segundu zoólogu, dio-y la oportunidá de disertar "Für der Institut und die Wissenschaft Kunst" (pal Institutu de Ciencies y Artes). L'Academia Austriaca de Ciencies financió una pequeña estación d'investigación en Altenberg col dineru donáu pa esi propósitu pol poeta inglés y escritor J. B. Priestley. Nun tenía dineru pa criar los animales, nin tampoco sueldu, pero sí bastante entusiasmu. La so esposa dexara la medicina p'atender la so granxa cerca de Tulln. Dellos mozos brillosos tuvieron dispuestos a participar viviegamente nos sos proyeutos. Trabayó con Ilse y Heinz Prechtl, profesores dempués en Groningen, y con Irenäus y Eleonore Eibl-Eibesfeldt, dambos doctores en zooloxía. El contautu internacional con otros etólogos empezó a restablecese.
Na seronda 1948 visitó-y el profesor W. H. Thorpe de Cambridge, que demostrara'l verdaderu calquier (imprinting) n'aviespes parasitarias y taba interesáu nel so trabayu. Esti encamentó-y que cuando Tinbergen fuera a Austria fixera lo posible pa consiguir una cita. A confianza propúnxo-y, amás, qu'aceptara una cátedra n'Inglaterra. Pero Lorenz prefirió quedase n'Austria. Karl R. von Frisch, que tornaba a Munich dexando la so cátedra na Universidá de Graz, proponer como'l so socesor. Cuando'l Ministeriu Austriacu d'Educación, que volvía ser puramente católicu, refugó a la facultá la propuesta de Frisch, Lorenz escribió cartes a Tinbergen y a Thorpe, esplicando que taba dispuestu a dexar Austria. Al poco tiempu la Universidá de Bristol pidió-y considerar una cátedra nesa institución, cola xera adicional de faer investigación etolóxica. Peter Scott influyó nesta ufierta. Lorenz aceptó, pero'l Max-Planck-Gesellschaft intervieno ufiertándo-y un llugar axuntu na estación d'investigación de von Erich Holst. Finalmente inclinóse pol Max Planck, yá que podía dar trabayu a Schleidt, Prechtl y Eibl con él. Nel centru d'investigación en Buldern en Westfalia fundóse'l Max-Planck-Institut für Verhaltensphysiologie. Erich von Holst convocó a una xunta internacional d'etólogos en 1949. Nel segundu d'estos simposios, Erich von Holst y Lorenz pudieron ver realizdo el so suañu en Buldern na seronda 1950. Un adelantu na teoría etolóxica producir en 1953, como respuesta a una violenta crítica de Daniel D. Lehrmann, qu'impugnó la validez del conceutu de comportamientu innatu. Cuando Tinbergen esponer, la comunidá d'etólogos taba revuelta. Nun discutiniu col profesor Grassé en París, Lorenz díxo-y que Lehrmann, intentando negar la esistencia de la conocencia innata, involuntariamente taba creando escuela. Esto cayía nun amenorgamientu al absurdu y Lorenz almitió'l so propiu error: tardó años n'entender qu'esti error yera idénticu a lo dicho por Lehrmann y dexó de concebir lo innato y lo aprendío a partir de conceutos contradictorios disyuntivos. Lorenz entendió que l'aprendizaxe produz conductes d'adaptación y fuelga puramente na escuela innata; n'otros términos, el mecanismu d'instrucción prográmase filoxenéticamente. Lehrmann entendió lo mesmo y, a partir d'ende, reconciliáronse.
En 1961 Lorenz publicó l'artículu «Phylogenetische und de Anpassung des Modifikation adaptable Verhaltens», que s'enllargó nun llibru llamáu La Evolución y Cambéu de la Conducta (Harvard University Press, 1961).[12] Mientres gran parte de la so vida nun tuvo interesáu na conducta humana y menos na cultura humana. Probablemente'l so oficiu de médicu espertó nél la conciencia de los peligros qu'amenacien a la humanidá civilizada. Ye estratexa llexítima del científicu nun falar sobre nada de lo que nun conoz con certidume. El médicu, sicasí, ta so la obligación d'avisar siempres que vea un peligru entá cuando namái tenga barruntos de la so esistencia. Sorprendentemente tarde, arreyar nel peligru de la destrucción del mediu ambiente pol home y del círculu viciosu devastador ente competencia comercial y desenvolvimientu baratu. Con al respective de la cultura como un sistema viviente, y considerando les sos perturbaciones a la lluz de les enfermedaes, llegó a la opinión de que l'amenaza principal contra la esistencia de la humanidá puede llamase neurosis de masa. Unu tamién podría dicir que los problemes principales a los que la humanidá enfréntase son los morales y éticos.
Recibió'l Premiu Nobel de Fisioloxía o Medicina en 1973, compartíu con Nikolaas Tinbergen y Karl R. von Frisch, los trés zoólogos, y toos trabayando nel estudiu del comportamientu animal, lo que causó cierta sorpresa nel mundu científicu. Los argumentos del tribunal suecu de los premios Nobel, foi que los sos trabayos contribuyíen a entender meyor dellos aspeutos de la psiquiatría.
Díxose, pero nun s'escuchó.
Escuchóse, pero nun s'entendió.
Llevar a la práutica, pero ¿por cuánto tiempu?.
Entendióse, pero nun s'aceptó.
Aceptóse, pero nun se llevó a la práutica.
Nós somos l'eslabón perdíu, tanto tiempu buscáu, ente l'animal y l'home auténticamente humanu.
Yo creo que l'home civilizáu del presente sufre d'insuficientes descargues del so instintu d'agresividá.Konrad Lorenz
Los historiadores tendrán d'aceptar que la seleición natural determinó la evolución de les cultures de la mesma manera que lo fixo coles especies.Konrad Lorenz
La mayoría de los vicios y pecaos capitales condergaos anguaño correspuenden a enclinos que fueron puramente adaptatives o a lo menos inofensives nel home primitivu.Konrad Lorenz
La verdá na ciencia puede ser definida como la meyor hipótesis de trabayu pa llegar a la siguiente meyor.Konrad Lorenz
Nun Tomamos l'humor abondo en serio.Konrad Lorenz
Los perros que llaten delles vegaes muerden, los homes que rin difícilmente disparen una arma.Konrad Lorenz
Cada home llega a un campu cada vez más refináu de conocencia nel cual tien de ser un espertu pa poder competir con otres persones. L'especialista sabe más y más sobre menos y menos, finalmente saber tou alrodiu de nada.Konrad Lorenz
El mal, por definición, ye'l que pon en peligru'l bien, y el bien ye lo que percibimos como un valor.Konrad Lorenz
Atopé l'eslabón perdíu ente'l primate y l'home civilizáu: nós.Konrad Lorenz
Nel so llibru Los ocho pecaos mortales de la humanidá civilizada, Konrad Lorenz dixo que la mayor esperanza p'ameyorar y salvar a la humanidá anicia en siguir el conseyu hebraicu de buscar pareya d'alcuerdu a la bondá de l'alma, non a la guapura esterna o les considerancies del dineru o del estatus social.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
