Declaración Unillateral d'Independencia

Una declaración unillateral d'independencia (DUI) ye una variante de declaración d'independencia establecida cuando un gobiernu d'una entidá constituyente d'un estáu soberanu declárase ella mesma como estáu soberanu, ensin un alcuerdu formal col estáu del cual declara'l so secesión.

DUI a lo llargo de la historia

Reconocióse formalmente per primer vegada cuando Rodesia declaróse unilateralmente independiente del Reinu Xuníu en 1965 ensin alcuerdu con esti otru estáu..^[1] Magar declaraciones d'independencia publicáronse dende muncho primero, considerándose la declaración d'independencia de 1776 d'Estaos Xuníos un exemplu de declaración unillateral.

Fecha	Estáu declaráu	Orixe	Independencia de facto	Reconocencia internacional	Notes
1776	Estaos Xuníos	Reinu Xuníu	Sí	Sí
1811	Venezuela	España	Sí	Sí	España y Venezuela llibren una guerra que dura hasta 1823. España finalmente reconocería la independencia venezolana en 1845.
1816	Arxentina	España	Sí	Sí	España reconoció la independencia arxentina en 1859
1818	Chile	España	Sí	Sí
1821	Méxicu	España	Sí	Sí	España reconoció la independencia mexicana en 1836
1821	[[Imaxe:{{{bandera alies-1821}}}|20x20px|border|Bandera del Perú]] Perú	España	Sí	Sí	España reconoció la independencia peruana en 1879
1830	Bélxica	Países Baxos	Sí	Sí	DUI (4 d'ochobre de 1830). Reconocida poles principales potencies europees pol Tratáu de Londres de 1839.
1898	Filipines	España	Non	Non Conquistada per Estaos Xuníos a España, Estaos Xuníos ocupar y convertir nun Estáu Llibre Acomuñáu hasta dexar el so indepedencia definitiva en 1946, dempués de la Segunda Guerra Mundial
1912	Albania	Imperiu otomanu	Sí	Sí
1919	Irlanda	Reinu Xuníu	Sí	Sí	Dempués d'una guerra ente'l nuevu estáu d'Irlanda y Reinu Xuníu roblóse un alcuerdu, el Tratáu anglo-irlandés robláu en Londres el 6 d'avientu de 1921.
1922	Exiptu	Reinu Xuníu	Sí	Sí	Independencia garantizada per Reinu Xuníu
1960	Plantía:Xeodatos Katanga	República Democrática d'El Congu	Sí	Non	Provincia congolesa biforcada. Secesión terminada pola fuercia por una Operación de les Naciones Xuníes en 1963.
1965	Rodesia	Reinu Xuníu	Sí	Non	Colonia británica que se gobernaba a sigo mesma. Declaró unilateralmente la independencia como Rodesia en 1965, renombrándose en Zimbabwe Rhodesia en 1979. Ganó la reconocencia internacional col nome de Zimbabue.
1967	Anguila	Reinu Xuníu	Non	Non Retornó a la Corona Británica en 1969.
1967	Plantía:Xeodatos Biafra	Nixeria	Sí	Non	Na actualidá parte de Nixeria.
1971	Bangladex	Paquistán	Sí	Sí	El 26 de marzu de 1971 retresmítese una nota manuscrita, que se publicar nos periódicos el 27 de marzu que declaraba la independencia del estáu de Bangladex. Paquistán empecipia una guerra pa retomar el territoriu pero Bangladex finalmente consigue la independencia n'avientu d'esi añu cola ayuda de la India.
1975	Plantía:Xeodatos República de Cabinda	Angola	Non	{{Non Reclamada na actualidá por Angola
1983	Plantía:Xeodatos República Turca del Norte de Xipre	Xipre	Sí	Non Estáu de facto. Reclamada na actualidá per Xipre
1988	Palestina	Israel	Sí	Sí (Reconocencia de Palestina parcial)	Palestina reclama territorios ocupaos por Israel dende 1967. Na actualidá la reconocencia internacional de Palestina ye mayoritariu quitando Israel, Estaos Xuníos y la Xunión Europea.
1990	Transnistria	Moldavia	Sí	Non Reclamada por Moldavia
1991	Somalilandia	Somalia	Sí	Non Reclamada por Somalia
1991	Croacia	Yugoslavia	Sí	Sí	Fin de la Guerra de Croacia
1991	Eslovenia	Yugoslavia	Sí	Sí	Fin de la Guerra de los Diez Díes
1991	Chechenia	Rusia	Sí	Non	Na actualidá República de Chechenia, parte de Rusia
1991	Plantía:Xeodatos Nagorno Karabakh	Azerbaixán	Sí	Non Reclamada por Azerbaixán
1991	Plantía:Xeodatos Osetia del Sur	Xeorxa	Sí	Non Reclamada per Xeorxa
1999	Abkhasia	Xeorxa	Sí	Non Reclamada per Xeorxa
2008	Kosovu	Serbia y Montenegru	Sí	Sí (parcial)	Reclamada por Serbia Por resolución de les Naciones Xuníes aquellos que promulgaron acoyer so la llexislación internacional y resoluciones específicos promulgaes pola Organización. Anque la reconocencia internacional ye xeneralizáu, entá hai países que se nieguen a reconocer a Kosovu como España o Rusia.
2014	Crimea	Ucraína	Sí	Non	Anexonada por Rusia dempués d'un referendu. Reclamada por Ucraína.
2017	Cataluña	España	Non	Non	La declaración d'independencia foi roblada'l 10 d'ochobre de 2017 poles fuercies independentistes, pero'l mesmu presidente de la Generalitat, Carles Puigdemont, anunció nel plenu previu que la declaración quedaba suspendida pa empecipiar un diálogu con España[2][3]. El gobiernu español riquió al presidente de la Generalitat díes dempués que respondería si declarara la independencia, lo cual nun fixo.

Aspeutos llegales

La Corte Internacional de Xusticia, nuna opinión consultiva de 2010 emitida nel marcu de la cuestión de la declaración d'independencia de Kosovu, afirmó que les declaraciones unillaterales d'independencia nun son illegales según el derechu internacional.^[4]

Ver tamién

• Alcuerdos de Helsinki
• Autodeterminación
• Declaración d'independencia
• Derechu internacional
• Llista d'estaos de facto con reconocencia llindada
• Naciones Xuníes
• Procesu constituyente

Referencies

1. Douglas George Anglin. Zambian Crisis Behaviour: Confronting Rhodesia's Unillateral Declaration of Independence, 1965-1966. McGill-Queens, 1994.
2. Baquero, Miquel Noguer, Camilo S. (2017-10-11) (en castellanu). Puigdemont enllarga la tensión con una secesión en diferíu. EL PAÍS. https://elpais.com/ccaa/2017/10/10/catalunya/1507624143_410500.html. Consultáu'l 2017-10-23.
3. «Declaració del representats de Catalunya». Declaración d'Independencia (en catalán). http://www.ara.cat/2017/10/10/Declaracio_Independencia_amb_logo_-1.pdf.
4. Icj-cij.org (ed.): «Accordance with International Law of the Unillateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo» (14 de febreru de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xunetu de 2010.