From Wikipedia, the free encyclopedia
En heráldica, azur ye la denominación heráldica d'un color azul intensu o escuru.[1] D'ente los esmaltes heráldicos, pertenez al grupu de los colores, xunto col gules (colloráu), el sable (negru), el sinople (verde) y el púrpura.
Per otra parte, azur ye un color que dende antiguu aplicóse a les coloraciones intenses entemedies ente'l celeste y l'índigo,[1] polo que na moderna teoría del color puede considerase qu'l'azur ye un color espectral entemediu ente'l cian y l'azul, y por lo mesmo pertenez al círculu cromáticu natural.[2]
Dacuando esti esmalte foi llamáu turquí.[1]
El términu «azur» provién del francés azur,[3] que comparte orixe con «azul», al que se considera deriváu del árabe hispánicu lazawárd, esti del árabe lāzaward, 'lapislázuli', esti del persa laǧvard o lažvard, y esti del sánscritu rājāvarta, 'rizu del rei'. Otra interpretación sostién que'l persa laǧvard o lažvard derivaría de Lajward, una rexón de Turquestán onde, según Marco Polo, llográbase'l lapislázuli, piedra semipreciosa de color azul.[3]
Nos entamos de la heráldica, ente los sieglos XII y XIII, l'azur yera un esmalte pocu emplegáu: el historiador Michel Pastoureau topó qu'apaecía solamente nel 10 al 15 % de les armeríes europees.[4] Sicasí, escontra mediaos del sieglu sieglu XIV ganara terrén por cuenta del gules y del sable, volviéndose'l color predominante nos blasones europeos.[5]
L'azur nun s'atopa definíu con exactitú. Arriendes d'ello, el tonu y el matiz d'azul a emplegar pa representalo queden a criteriu del artista heráldicu. Encamiéntase, sicasí, que l'azul seya fuerte y fiel a la so naturaleza; nun tien de ser purpúreo nin verdosu.[6]
Cuando nun se dispón de colores, l'azur puede representase por aciu un rayáu bien finu de llinies horizontales paraleles, según el métodu atribuyíu al xesuita Montés Pietra Santa.[7] Este ye'l métodu de representación que se ve comúnmente en grabaos a una tinta.
Siguen tres ejemplos antiguos y notables del usu del azur.
.png)
Nel Muséu de Tessé, en Le Mans, caltiénse una placa esmaltada proveniente de la tumba de Godofredo Plantagenet que lo representa empuñando la so espada y el so escudu (d'azur, semáu de leoncillos d'oru). Esta efixe, que se remonta a alredor del añu 1160,[8] ye considerada la imaxe más antigua d'un escudu en color que llegara hasta nós.[9]
D'ente los forros heráldicos, los vevos son típicamente d'azur y plata, anque en rares ocasiones pueden ser d'otros colores. Créese qu'l'azur de los vevos provién del fechu de qu'esti motivu heráldicu, güei bien estilizado, yera d'antiguo un forru iguáu con munches pieles d'esguil gris, que se cosíen ente sigo alternando los retazos correspondientes al llombu (azur) colos que se tomaben del banduyu de los animales (plata).[10]
La figura heráldica llamada «ondes», según les particiones y pieces ondulaes, usáronse con cierta frecuencia pa representar cuerpos y corrientes d'agua (el mar, ríos, etc.); nestos casos la suxerencia d'agua suel reforzase por aciu l'usu del esmalte azur.
Nel casu de les ondes, magar pueden representase en cualquier combinación de color y metal, pa faer referencia a l'agua suel recurrise a les de plata y azur.
Escontra l'entamu del Renacimientu[11] desenvolvióse un sistema de correspondencies simbóliques pa los colores heráldicos que güei s'atopa en desusu. Ye de notar qu'escontra 1828 esti sistema yera consideráu absurdu pol heraldista inglés William Berry,[12][Nota 1] anque l'español Francisco Piferrer, en 1858, comentar como si inda fuera válidu.[7]
Magar Jean Courtois, Heraldo Sicilia del Reinu d'Aragón, menta nel so tratáu -y blason des couleurs (1414) que cualesquier d'estes asociaciones del azur puede usase para blasonar,[13] na práutica ye posible que solamente s'usaron el sistema planetariu y el sistema de piedres precioses. P'Alberto y Arturo García Caraffa (1919), el blasonado con xemes correspondía a los títulos y el de planetes a los soberanos.[14] Arthur Fox-Davies cita un exemplu de blasonado con piedres precioses que data de 1458.[15][Nota 2]
Debaxo danse dalgunes de les antigües correspondencies simbóliques del azur, según dalgunos de los nomes que se-y atribuyeron.
| Nomes «griegos»[Nota 3] | sidero, veneto, stagonne, detrady[13] |
| Metal | el cobre,[12][16] el fierro,[13] l'aceru[17] |
| Planeta | Xúpiter,[12][13] Venus[16][17] |
| Piedra preciosa | el zafiru[12][13][16][17] |
| Signu del Zodiacu | Tauro y Llibra[12][16][17] |
| Elementu | l'aire[12][13][16][17] |
| Estación del añu | la primavera,[12] el seronda,[13] el branu[16] |
| Mes | abril y setiembre[12][16][17] |
| Día de la selmana | el vienres,[16][17] el xueves,[12] el martes[13] |
| Númberos | 4, 9[12][16] |
| Árbol | l'álamu,[7] el carbayu[17] |
| Flor | l'azucena azul,[12] l'aciano,[16] la violeta[17] |
| Ave | el pavu real[7] |
| Cuadrúpedu | el camaleón[17] |
| Edá del home | la segunda infancia,[12][13][16] los quince años[17] |
| Complexón humana | sanguínea,[12][13][16] griespa[13][17] |
| Virtúes teologales y cardinales | la xusticia,[12][13][16] la fortaleza[17] |
| Virtúes y cualidaes mundanes | la llealtá,[12][13] la ciencia,[13][16] la fermosura,[16][17] l'allabancia, la dulzura, la claridá, la pureza, la sonadía,[16] la nobleza, l'esfotu, la vixilancia, la recreación, el celu[7] |
| Obligaciones del portador | defender a los servidores de los príncipes que se quedaron ensin remuneración de los sos servicios[17] |
| Azur | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Anguaño, l'azur ye un color usáu n'ocasiones nel ámbitu de la pintura decorativa, cosmética y otros. Ye importante la influyencia del idioma italianu, onde'l color azzurro (vèase azzurri) ye más claru que'l blu, pero más intensu que'l celeste. N'inglés azure defínese como'l color del cielu estenu.[18] En rusu, Голубой (goluboi = celeste y azul claro) ta definíu como un color distintu de Синий (sinii = azul y azul escuro).
Puede llamase azur a los tonos que se perciben como entemedios ente l'azul y el cian.[19] El so color complementariu ye'l naranxa.
| Nome | Amosanza | Cod. Hex. | RGB | HSV | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Azure (web, Crayola) | #F0FFFF | 240 | 255 | 255 | 180° | 100% | 100% | |
| Azur claro (pintura)[20] | #92cbf1 | 146 | 203 | 241 | 204° | 39% | 95% | |
| Celeste intensu (X11) | #00BFFF | 0 | 191 | 255 | 195° | 100% | 100% | |
| Azul cian (CMYK)[21] | #00B0F6 | 0 | 176 | 246 | 197° | 100% | 96% | |
| Azul azur[22] | #8791BF | 135 | 145 | 191 | 229° | 29% | 75% | |
| Azur[23] | #007FFF | 0 | 127 | 255 | 210° | 100% | 100% | |
| Cerúleo xenuinu[24] | #0087D1 | 0 | 135 | 209 | 201° | 100% | 82% | |
| Azur (HTML)[25] | #0066FF | 0 | 102 | 255 | 216° | 100% | 100% | |
| Azur (oleu)[26] | #0071D1 | 0 | 113 | 209 | 208° | 100% | 82% | |
| Azul azur (RAL)[27] | #025669 | 2 | 86 | 105 | 191° | 98% | 41% | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
