Arquímedes

Arquímedes de Siracusa (en griegu antiguu: Ἀρχιμήδης) (circa 287 de edC, antigua Siracusa ^(es)  – circa 212 de edC, antigua Siracusa ^(es) ) foi un matemáticu griegu, físicu, inxenieru, inventor y astrónomu. Anque se conocen pocos detalles de la so vida, ye consideráu unu de los científicos más importantes de l'antigüedá clásica. Ente les sos meyores en física atópense los sos fundamentos n'hidrostática, estática y la esplicación del principiu de la palanca. Ye reconocíu por tener diseñaes innovadores máquines, incluyendo armes d'asediu y el torniellu d'Arquímedes, que lleva'l so nome. Esperimentos modernos probaron les afirmaciones de qu'Arquímedes llegó a diseñar máquines capaces de sacar barcos enemigos de l'agua o prende-yos fueu utilizando una serie d'espeyos.^[5]

Arquímedes
Vida
Nacimientu	antigua Siracusa (es) [1], circa 287 de edC[2]
Nacionalidá	antigua Siracusa
Residencia	Siracusa
Muerte	antigua Siracusa (es) [3], 212 de edC[4] (74/75 años)
Causa de la muerte	homicidiu
Familia
Padre	Phidias
Estudios
Llingües falaes	griegu antiguu
Oficiu	matemáticu, físicu, astrónomu, inventor, inxenieru militar, filósofu, inxenieru
Trabayos destacaos	Principiu de Arquímedes torniellu d'Arquímedes palimpsesto de Arquímedes (es) número de Arquímedes (es) garra de Arquímedes (es) elipsógrafo (es) espiral de Arquímedes (es) problema del ganado (es) axioma de Arquímedes (es) Archimedes' Heptagon (en) De la esfera y del cilindro (es)

Considérase qu'Arquímedes foi unu de los matemáticos más grandes de l'antigüedá y, polo xeneral, de tola historia.^[6][7] Usó'l métodu refechu pa calcular l'área sol arcu d'una parábola col sumatorio d'una serie infinita, y dio un aproximamientu desaxeradamente precisa del númberu Pi.^[8] Tamién definió la espiral que lleva'l so nome, fórmules pa los volúmenes de les superficies de revolución y un atélite sistema pa espresar númberos bien llargos.

Arquímedes morrió mientres el sitiu de Siracusa (214–212 e.C.), cuando foi asesináu por un soldáu romanu, a pesar de qu'esistíen órdenes de que nun se-y fixera nengún dañu.

A diferencia de los sos inventos, los escritos matemáticos d'Arquímedes nun fueron bien conocíos na antigüedá. Los matemáticos d'Alexandría lléenlu y cítenlu, pero la primer compilación integral de la so obra nun foi realizada hasta c. 530 d. C. por Isidoro de Mileto. Los comentarios de les obres d'Arquímedes escrites por Eutocio nel sieglu VI abriéronles por primer vegada a un públicu más ampliu. Les relativamente poques copies de trabayos escritos d'Arquímedes que sobrevivieron al traviés de la Edá Media fueron una importante fonte d'idees mientres la Renacencia,^[9] ente que'l descubrimientu en 1906 de trabayos desconocíos de Arquímedes nel Palimpsestu de Arquímedes ayudó a entender cómo llogró les sos resultaos matemátiques.^[10]

Biografía

Estatua de bronce de Arquímedes allugada nel observatorio Archenhold en Berlín. Foi esculpida por Gerhard Thieme ya inaugurada en 1972.

Hai pocos datos fiables sobre la vida d'Arquímedes. Sicasí, toles fontes coinciden en que yera natural de Siracusa y que morrió mientres el desenllaz del sitiu d'esa ciudá. Arquímedes nació c. 287 e.C. nel puertu marítimu de Siracusa (Sicilia, Italia), ciudá que naquel tiempu yera una colonia de la Magna Grecia. Conociendo la fecha de la so muerte, l'aproximada fecha de nacencia ta basada nuna afirmación del historiador bizantín Juan Tzetzes, qu'afirmó^[11] qu'Arquímedes vivió hasta la edá de 75 años.^[12] Según una hipótesis de llectura basada nun pasaxe corruptu d'El contador d'arena -que'l so títulu en griegu ye ψαμμίτης (Psammites)-, Arquímedes menta'l nome de so padre, Fidias, un astrónomu.^[13]

Plutarcu escribió na so obra Vides paraleles (Vida de Marcelo, 14, 7) qu'Arquímedes taba emparentáu col tiranu Hierón II de Siracusa.^[14] Sábese qu'un amigu d'Arquímedes, Heráclides, escribió una biografía sobre él pero esti llibru nun se conserva, perdiéndose asina los detalles de la so vida.^[15] Desconozse, por casu, si dalguna vegada se casó o tuvo fíos.

Referencies

1. «Q30092237» (en rusu). Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru.
2. Afirmao en: British Museum person-institution thesaurus. Identificador del Museo Británico para persona-institución: 147595. Apaez como: Archimedes. Data de consulta: 12 avientu 2020.
3. Afirmao en: Archivio di Autorità del Museo Galileo. Museo Galileo authority ID: 5239. Data de consulta: 22 mayu 2021. Llingua de la obra o nome: italianu.
4. Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 12026533n. Apaez como: Archimède (0287-0212 av. J.-C.). Data de consulta: 12 avientu 2020. Llingua de la obra o nome: francés. Autor: Biblioteca Nacional de Francia.
5. «Archimedes Death Ray: Testing with MythBusters». MIT. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-28. Consultáu'l 23-7-2007.
6. Calinger, Ronald (1999). A Contextual History of Mathematics. Prentice-Hall. páxs. 150. ISBN 0-02-318285-7. «Shortly after Euclid, compiler of the definitive textbook, came Archimedes of Syracuse (ca. 287–212 B.C.), the most orixinal and profound mathematician of antiquity.»
7. «Archimedes of Syracuse». The MacTutor History of Mathematics archive (January de 1999). Consultáu'l 09-06-2008.
8. O'Connor, J.J. and Robertson, E.F. (febrero de 1996). «A history of calculus». University of St Andrews. Consultáu'l 7-8-2007.
9. Bursill-Hall, Piers. «Galileo, Archimedes, and Renaissance engineers». sciencelive with the University of Cambridge. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-09-29. Consultáu'l 7-8-2007.
10. «Archimedes - The Palimpsest». Walters Art Museum. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-09-28. Consultáu'l 14-10-2007.
11. Quilíadas, II, Hist. 35, 105.
12. T. L. Heath, Works of Archimedes, 1897
13. La hipótesis fue propuesta por Friederich Blass. Vid. Astronomische Nachrichten 104 (1883), n. 2488, p. 255.
14. Plutarco, Vidas Paralelas: Marcelo XIV
15. O'Connor, J. J. and Robertson, E. F.. «mcs. st-andrews. ac. uk/Biographies/Archimedes. html Archimedes of Syracuse». University of St Andrews. Consultáu'l 2-1-2007.

• Datos: Q8739
• Multimedia: Archimedes
• Cites famoses: Arquímedes
• Testos: Autor:Arquímides