From Wikipedia, the free encyclopedia
O Tacho (Tajo en castellano; Tejo en portugués) ye o río mas largo d'a peninsula Iberica. Ye situato en o centro-ueste d'a peninsula Iberica, trescruzando as comunitaz autonomas d'Aragón (naixedero) Castiella-La Mancha (curso meyo), Extremadura (curso meyo-baixo) y Portugal (curso baixo).
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Tacho Tajo - Tejo | |
---|---|
Río Tacho en Lisbona. | |
Administración | |
Estaus | {{{estaus}}} |
Territorios | Aragón Castiella-La Mancha Comunidat de Madrit Extremadura Portugal |
Cheografía | |
Longaria | 1.006 - 1.008 km |
Altaria d'o naixedero | 1.593 m |
Naixedero | Fuent de García, Sierra d'Albarracín |
Desembocadura | Oceano Atlantico |
Hidrolochía | |
Superficie d'a cuenca | 80.000 km² |
Cabal meyano | 500 m³/s |
Mapa | |
Naixe en os Monts Universals (comarca Sierra d'Albarracín, provincia de Teruel), a 1.600 metros d'altaria y desemboca en l'Oceano Atlantico cerca de Lisbona formando lo estuario de mar d'a Palla (en portugués Mar da Palha). A longaria total d'o río ye de 1.008 km, 816 en territorio espanyol, en una longaria de 47 km se fa servir de muga entre Espanya y Portugal, y recorre a resta de 145 km en Portugal.
Os prencipals afluents son o Jarama (con o suyo afluent o Manzanares), o Guadarrama, l'Alberche y l'Alagón por a dreita, o Guadiela, o Ibor y o Salor por a chucha. As prencipals poblacions por a on pasan son Aranjuez, Toledo, Talavera de la Reina, Cáceres, Alcántara, Santarém, Sacavém y Lisbona.
O puent mas largo sobre o río Tacho ye o puent Vasco da Gama[1] (en Lisbona, Portugal) con un total de 17,2 km, lo que fa que sía tamién o puent mas largo d'Europa.
En tiempos d'os romanos se deciba TAGUS y en a Edat Meya en algarabía u arabe hispanico se deciba نهر تاجوس Wadi Tacho (transliterando a letra chim con o digrafo ch). A G present en o hidronimo latín GALLICUM d'o río Galligo se convertió en Al-Challiq en as cronicas d'o periodo musulmán andaluz.
Seguntes David Lopes y Ramón Menéndez Pidal n'este caso a G latina ha pasado ta chim arabe como en atros casos:
Cosa que no ye estrania porque lo contrario ha esdeveniu: en arabe echipciano a chim arabe se pronuncia como una G.
En o desapareixito aragonés d'as comunidaz aragonesas s'escribiba Tajo d'alcuerdo con a representación d'o fonema africato xordo con grafía etimolochica. Por eixemplo en un texto de 1278 provinient d'a sinyoría d'Albarracín cuan Chuan Núnyez de Lara concede unas tierras a Domingo Pascual de Fridas:
Fan mención d'a Vega de Tacho en aragonés en textos de zaguers d'o sieglo XIV relacionaus con o litichio territorial entre los concellos de Cuenca y Albarracín por la suya posesión[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.