Leyón

Leyón (en leyonés Llión, en castellano León) ye una ciudat espanyola, capital d'a provincia de Leyón en a comunidat autonoma de Castiella y Leyón. Ye tamién a capital d'a comarca de Tierras de Leyón y d'o partiu chudicial de Leyón.

Leyón
Municipio de Castiella y Leyón
Plaza Mayor
Entidat  • Estau  • Comunidat  • Provincia  • Comarca	Municipio  Espanya  Castiella y Leyón Leyón Tierras de Leyón
Partiu chudicial	Leyón (capital)
Superficie	39,20 km²
Población  • Total	122 243 hab. (2013)
Altaria  • Meyana	838 m.
Distancia  • 290 km	enta Madrit
Alcalde	José Antonio Diez Díaz
Codigo postal	24001–24010
Chentilicio	Leyonés/a[1]
Coordenadas	42°35’56’’N 5°34’ 0’’U
Leyón Leyón en Castiella y Leyón
Web oficial

En 2005 a suya población yera de 136.414 habitants, en una superficie de 39,20 km². A suya densidat de población ye de 3.480 habitants/km².

Toponimia

Provién d'o latín LEGIO, LEGIONIS a traviés d'a radiz LEGIONE de l'acusativo, nombre que teneba por estar-ie acampada la Legio VI Victrix ("lechión VI victoriosa") en tiempos d'as guerras cantabras. A evolución de LEGIONE en aragonés tien puntos en común con a evolución de SIGILLUM, RIGELLUM, REGAL y LEGAL, que pierden a G dando siello/seyello, Riello/Reyello, Reyal, Leyal:

• LEGIONE > *Legión > Leión.

En o Liber Regum s'escribe Leiion y Manuel Alvar da noticia d'a forma leione entre os elementos parcialment romances d'o latín medieval que estudiaba.

est rei Don Alfonso conquerie Lugo de moros, Tub e Portugal e Bragana e Viseu Flavia e Delesma e Salamancha e Çamora e Astorga e Leiion

D'alcuerdo con a ortografía de l'Academia de l'Aragonés s'escribe a -y- pa marcar a epentesi antihiatica en casos como reyal, leyal que en latín tienen una consonant intervocalica (REGALE(M), LEYALE(M)). O toponimo "Leyón" ye o mesmo caso por provenir de LEGIONEM a diferencia d'o zoonimo "lión" y l'antroponimo que en deriva.

A primera mención d'o toponimo en astur-leyonés ye o documento lº 202 d'a Seu de Leyón, calendau en l'anyo 948:

Obecus episcopis in Lion

Entre os sieglos X y XII os cristianos d'a peninsula gosan escribir-lo leione porque escribiban en latín. Os cronistas hispano-musulmans lo escribiban Al-Uyun, que significa as fuents.

Demografía

Evolución demografica

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 - - 136.414 - - - - - -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 - - 120.951 - - - - - - -

1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE.

Molimentos

• Seu de Santa María de Leyón.

Localidaz achirmanadas

• Dublín (Irlanda).