Luengas d'oïl

O termin luenga d'oïl designa globalment a branca d'a luengas galorromanicas que se desembolicoron en a parti norte d'a Galia, ye decir a parti norte de l'actual Francia, o sud de Belchica y en as islas Anglonormandas. Ista branca galorromanica d'o norte ha conservato un substrato celtico mas important y ha tenito una influencia mas gran d'as luengas chermanicas que a luenga galorromanica d'o sud, a luenga d'oc, que ye fruito d'una romanización mas intensa d'o espacio mediterranio debito a razons ligatas a os intercambios comercials, a instalación de colonias romanas en o sud-este y a la mayor proximidat cheografica a la fuent orichinal d'o latín, mientres que ha recibito muitas menos colonizacions chermanicas.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Luengas d'oïl
Familia lingüistica
Atras denominacions:	'
Distribución cheografica:	norte y centro de Francia, Luxemburgo, Belchica y Suiza.
Etnia:
Clasificación lingüistica
Clasificación:	Indoeuropeas Romances Italo-occidentals Occidentals Galorromanicas Luengas d'oïl
Protoluenga:	Francés antigo
Subdivisions:	1) Zona francica 2) Zona franciana 3) Zona borgonyona 4) Zona armoricana 5) Zona petavina
ISO 639-1:
ISO 639-2:
ISO 639-3:
ISO 639-4:
ISO 639-5:	roa
Linguasphere:	'
Glottolog:	oila1234
Mapa de situación
Distribución d'as luengas d'oïl (a mas d'o francés)

Trobamos o termin luenga d'oïl tanto en singular como en plural, as luengas d'oïl, termin que gosa tener a vegatas dos significatos y usos diferents:

• En singular, a luenga d'oïl ye sinonimo de francés en un amplo sentito, adintro d'a clasificación mas tradicional d'a lingüistica romanica. A luenga d'oïl embreca alavez que as variedaz d'o dominio d'oïl son dialectos d'a luenga francesa, u mas bien variants mutuament intelichibles con o francés (ye un caso parellán a o grupo alemán, que en lingüistica s'asocia con a luenga alemana u a os termins occitán y luenga d'oc).
• En plural, luengas d'oïl significa que bi ha una serie de luengas diferents adintro d'o dominio d'oïl: o berrichón, o borgonyón, o campanyés, o francontés, le francés, o galó, o lorenés, o mayenés, o normando, o picardo, o petavín-santonchés con sus dos variedaz: petavín y santonchés,^[1] l'idioma valón. Una luenga d'oïl en singular designa a una d'as luengas d'ista branca. Ista vision s'ha desembolicato dende a decada 1970 compitiendo con l'anterior.

L'Academia francesa emplega a siguient definición: a luenga d'oïl agrupa totas as parlas ta as que si se diz oïl (pronunciato /wi/ u /wil/, d'a on "oui"). Seguntes ista deficinión, no bi ha mica distinción particular entre a parla francesa (francés historico) y totas as atras.^[2] Asinas, en estar a luenga d'oïl un conchunto de parlas no s'habría d'emplegar a denominación en plural de luengas d'oïl.

Referencias

1. Dimpués d'un periodo sin apareixe entre 2007 y o 19 de chinero de 2010, o petavín-santonchés torna a amaneixer en a lista d'as luengas de Francia, luengas d'oïl, en a pachina d'a Delegación Cheneral ta l'idioma francés y as luengas de Francia (DGLFLF, siglas en francés d'a Délégation générale à la langue française et aux langues de France), servicio d'o Ministerio de Cultura, baixo a siguient denominación: "petavín-santonchés] [con as suyas dos variedaz: petavín y santonchés]". Se veiga a web d'a DGLFLF : DGLF - Ministère de la Culture
2. Nota: seguntes ista definición, o galó no fería parti d'a luenga d'oïl, ya que si se diz ya u vé.

• Datos: Q37351
• Multimedia: Oïl languages / Q37351