Luengas chermanicas
From Wikipedia, the free encyclopedia
As luengas chermanicas son una branca de luengas d'a familia indoeuropea.
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Luengas chermanicas | |
---|---|
Atras denominacions: |
' |
Distribución cheografica: |
Prencipalment en o norte, ueste y centro d'Europa, America (America d'o Norte angloparlant, Caribe neerlandés y Surinam), y Oceanía |
Etnia: | Pueblos chermanicos |
Clasificación lingüistica | |
Clasificación: | Indoeuropeas
|
Protoluenga: | Protochermanico |
Subdivisions: | |
ISO 639-1: | |
ISO 639-2: | |
ISO 639-3: | |
ISO 639-4: | |
ISO 639-5: | gem |
Linguasphere: | 52- (phylozone) |
Glottolog: | germ1287 |
Mapa de situación | |
![]() Países a on una luenga chermanica ye a luenga prencipal Países a on una luenga chermanica ye oficial, encara que no a luenga prencipal |
Fonetica
Ta más detalles, veyer l'articlo lei de Grimmveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].
A lei de Grimm ye important pa explicar as evolucions foneticas dende o proto-indoeuropeu a lo proto-chermanico. Ye caracteristica a evolución d'a P- inicial indoeuropea enta una f-, y d'esta traza en anglés tenemos as palabras fish, father, foot, farrow, cognatos de l'aragonés peix, pai, piet y puerco. Atras parolas anglesas que encomienzan por f- y que derivan de radices proto-indoeuropeas con P- inicial son fare ("tarifa", "preu de billet"), fetch ("trayer", "ir a escar"), flee ("fuyir"), forehead ("frent"). En aragonés o galicismo flotar provién d'o francico *flotōn y d'o proto-chermanico *flutōną, que amuestra a mesma lei fonetica a partir d'a radiz proto-indoeuropea *plew-, *plōw-, radiz relacionada con "plevia" y "plever".
Morfolochía
En as os verbos d'as luengas chermanicas se puet fer distinción entre verbos fuertes y verbos febles.
Os verbos fuertes derivan d'os verbos proto-indoeuropeus y presentan cognatos en as atras luengas indoeuropeas. Presentan gradación vocalica (ablaut indoeuropeu) pero tamién pueden presentar reduplicación. En anglés tenemos o verbo break con as formas broke y broken, verbo derivau d'o chermanico *BREKAN y relacionau con a radiz indoeuropea *bhreg como o latín FRANGO[1] ("crebar" u "trencar"), FRAGMENTUM y FRAGILIS.
Os verbos febles u consonantals son verbos que fan servir un sufixo dental pa fer o tiempo pasau, sufixo con -t- u -d-. En proto-chermanico tals verbos no tienen alternancias vocals u ablaut en a radiz. En anglés os verbos regulars que fan o pasau regular con -ed derivan d'estos verbos febles chermanicos, y tamién uns cuantos os verbos irregulars como to tell y to keep, que tienen consonants dentals en os suyo pasaus told y kept.
Clasificación
- Se veiga Clasificación d'os idiomas chermanicos.
Referencias
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.