Remove ads
From Wikipedia, the free encyclopedia
Gleineri oder greßeri Dialäkt-Werterbiächer gits fer fascht jedi alemannisch Gegend un fer viili Ortschafte. Verschiidini Werterbiächer hän numme e alemannische-standardditsche Deil; bsunders in dr Schwiz hets sich aber iibirgeret, aü e gnapps standartditsch-alemannischs Verzeichnis z mache. So heißts im Bernditsche Werterbuech zum Biispiil: abreiben: abfiegge, abripse. Zum d gnau Bedittig un dr Brüch vu abfiegge usw. rüszbikumme, mueß mer dert noschlage. E standardditsch-alemannische Deil hilft allewäg bim e lebändige Brüch vum Werterbuech.
D alemannische Werterbiächer iberschniide sich zum große Deil – des heißt, in einem isch e großi Zahl vu Werter, wu aü im andere sin, aber halt in der speziälle Form, wu si in däm Ort oder in däre Gegned hän. Werter, wu großi Ähnligkeit mit eme standartspochlige Wort hän un licht zum verstoh sin, sin in viile alemannische Wertebiächer nit ufgnumme. Also z. B. liäb, tiäf, niä fähle in däne Werterbiächer, wel si üs standardditsch „lieb“, „tief“, „nie“ licht kenne abgleitet wäre un s glich beditte. Drgege isch Liächt ufgiährt, wels sich vum standardditsche „Licht“ untypisch unterscheidet. Dä Typ vu Werterbuech, wu numme bsunderi Werter vum e Dialäkt enthaltet un nit diä gmeinverständlige, het mer friähjer in dr Dialäktologie «Idiotikon» gheiße, s bekanntescht isch s Schwizerisch Idiotikon.
Viil gleini Werterbiächer bringe aü no zuesätzlig grammatischi Bemerkige oder heimatkundligi Informatione.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.