From Wikipedia, the free encyclopedia
S Zruckkomma vo Pflanza ond Viechr en frieher Lebensräum isch ebbes, mo zua ama moderna Vrschdendis vo em Läba en dr Nadur bassd.
Dialäkt: Schwäbisch |
Erschde Aaafäng vo soddene Vrsuach warad d Wisent (Bos bonasus), mo ma en Sachsa (1733), em Mecklenburgischa (1689) ond[1] ond em Oschdpreussischa. Drbei warad d Endressa au s jaga kenna.[2]
Mr vrsuachd, alde Obschd- ond Rebasorda (Vitis vinifera L. ssp. vinifera) z fenda ond wiedr aazpflanza. Drbei isch ma an dr genetischa Ondrschied endressierd, mo gega Kranghoida helfa kennd.
D wilde Rebe (Vitis vinifera ssp. sylvestris), mo en de ledschde 150 Joor am Rhei vrschwonda isch, wurd jedsd zruckghold.[3]
Alde Weisorda wia dr Fränkische Burgunder, mo scho dr Karl dr Gross droka hod, werrad wiedr aabaud.[4]
D Deutsche Tamariske(Myricaria germanica) isch – vrdrengd mid Wasserbaumaßnahma – isch a dr Halblechmündung en em Oberallgai wiederaagsiedld worra.[5]
Dr Kantig Lauchs ( (Allium angulosum) hod ma en dr Mörigen Bucht (BE) wiederaagsiedld.[6]
S Heusenkrauts (Ludwigia palustris) isch en dr Bolle di Magadino (TI) zruckbrochd worra.[6]
Neba a baar Geheg wia d Wisent-Wildnis am Rothaarsteig odr Wisentgehege Insel Usedom werrad au em Spreewald, dr Müritz, em Harz odr em Pfälzer Wald Bläds fir s Zruckkomma gsuachd.[7]
Ganz oogfogd sen d Wildkatza zruckkomma.[8]
D Wölf send so guad zruckkomma, daß ma se scho wiedr jaga lao will.[9] D Wölf wandred vo Italie ond Frankreich her en d Schweiz zruck. Seid 2012 ggeids sogar wiedr Wolfsfamilie en dr Schweiz.[10]
Luchs sen en de Voralpa ond em Jura hoimisch worra.[10]
Seid Sommer 2005 kommad emmer wiedr Bära aus Norditalien die Landesgrenze.[10]
En dr Schwiiz send d Lachs en de 1960er Jahren aus de Flüss vrschwonda. Nach dr Wiedraasiedlong am Rhein solled se au en schweizr Flüss zruckkomma. Em Oktober 2008 hod ma en Basel wieder da erschda Lachs gefangan.[11][12]
Scho 1940 em Kaukasus sen Wisent mid Erfolg ausgwildrd worra. Drnoch send om Tschernobyl, en dr Sperrzon ab 1998 ond ab 2004 en dr Slowakei Wisent ausgwildrd worra. Dia hend au Aaschluß an d Wisent vom Bieszczady-Nationalpark gfonda. Au en Rumänien 2012 ond 2013 send Wissen freiglassa worra.
Fir s Wiederaasiedla hod d Weltnaturschutzorganisation (IUCN) Regla aufgschdelld:[13]
„„Wiederansiedlungsprojekte sollten nur dann durchgeführt werden, wenn sie den Anforderungen der Weltnaturschutzorganisation (IUCN) entsprechen.“ Also keine Projekte zur „Entsorgung“ überzähliger Zootiere, keine Ansiedlungen mit Tieren unklarer Herkunft, um Vermischungen von Unterarten zu vermeiden, keine Projekte ohne vorherige Klärung und Beseitigung der Aussterbegründe und keine Ausbringung von Tieren in Regionen, die die Art in absehbarer Zeit von alleine wieder erreichen könnte. Hier muss gelten: „Lebensraumschutz geht vor Artenschutz.““
.
Zom Noochhelfa drmid d Wiederaasiedlong badded, werrad dia Aarda ondr Schuds gschdelld. Do isch oimal a Aufnahm en d Lischd vo de gfährdede Aarda (Rote Liste gefährdeter Arten) ond a Jagdvrbot. Grondlaga send internationale Abkomma wia s Washingtoner Artenschutzabkommen ond d Berner Konvention.[14]
A Vorschduf fir s Ziel vo ara nadierlichera Omweld isch s Aalega vo Samabanka.[15] D nexd Schduf isch s Erhalda vo Aarda en Bodanische Gärda ond en Zoo.[16]
A weidrr Ibrgang isch s Geheg mid ama Zau drom. Ohne Zau drom muaß d Bewegongsfläch größr sei, weil s suschd mid de omliegende Endressa Differenza gea kaa.[17]
S direkde Eisedsa en d Nadur wurd z. B. bei de Fisch gmachd.[18]
Weil en Asie Glasaal a Delikatess sen, werrad se au donaa gschmugggld[19], was en manche Fäll zu ara Ondschdidsong vo Aaasiedlongsarboida wurd.
Fritz Gottschalk: Wisentinseln: Lebensbilder des europäischen Urwaldriesen. Wage-Verlag, 2002, ISBN 978-3-9807492-5-1.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.