From Wikipedia, the free encyclopedia
S Quartär isch dr jingscht Zytabschnitt vu dr Ärdgschicht mitsamt dr „Jetzzyt“.
| < Neogen | Quartär vor 2,588 Millione Johr bis hite | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||
(Durschnitt iber Periodeduur) |
(hitig Nivoo) | |||||||||||||||||||||
(Durschnitt iber Periodeduur) |
(ca. 70% vum hitige Nivoo) | |||||||||||||||||||||
(3 °C unter hitigem Nivoo) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
In dr Historische Geologi rebresentiert s Quartär e chronostratigrafisch Syschtem bzw. e geochronologischi Period. S fangt vor rund 2,6 Millione Johr vor hite aa un umfasst s gsamt letscht Yyszytalter un au dr Zytruum vu dr Mänschwärdig vum hitige Mänsch.
Derwylscht d Antarktika scho lenger vergleschteret gsii isch, isch s am Aafang vum Gelasium au zue Vergletscherige in dr Nordhemisphäre chuu. Dr Aafang vu däre Veryysigsperiod, wu mit eme Wächsel vu Chaltzyte un Warmzyte bis hite goht, wird vu dr Geologe as gaigneti Abgränzig vum Quartär vum vorige Zytabschnitt vum Neogen aagsääne. Dervor isch langi Zyt d Gränz zwische „Tertiär“ un Quartär vor 1,806 Millione Johr zoge wore. Wäg dr no geologische Maßstäb relativ churze Zytduur vum Quartär un syre unterschidlige Entwicklig im marine un im kontinäntale Beraich isch e schlissigi Abgränzig zum Zytruum dervor nit oder nume schlächt megli gsii, d Gränz zum Tertiär isch arg umstritte gsii. Des het anne 2004 sogar derzue gfiert, ass d Uusdruck Tertiär un Quartär us dr Geologische Zytskala gstriche wore sin.
Anne 2005 sin d Bemiejige vu dr verschidene Verainigunge fir Quartärgeologi erfolgryych gsii, ass zmindescht em Uusdruck „Quartär“ wider e Stellewärt in dr Stratigrafi yygruumt woren isch, s het aber no ne baar Johr bruucht, bis s Quartär au in di Geologisch Zytskala wider ufgnuu woren isch. S Quartär chunnt jetz im Känozoikum (Ärdneizyt) no dr Periode Paläogen un Neogen. S Quartär in däm Sinn isch dur di chronostratigrafisch Stapfle vum Gelasium as syy unterscht Ainhait definiert[4] un fangt 2,588 Millione Johr vor dr Gegewart aa. Dodermit het mer e besseri Abgränzig zue dr friejere Zytryym ghaa un di gsamt Zytspanne vu dr yyszytlige Klimaschwankige vu dr Ärd het unter Uusdruck Quartär chenne zämmegfasst wäre.
Glyychzytig isch s Plaischtozän, di elter Epoche vum Quartär, au um s Gelasium verlengeret wore, un doderdur s Pliozän, di jingscht Epoche vum Neogen, um dr nämlig Zytabschnitt verchirzt. Uf s Plaischtozän chunnt im Quartär s Holozän, klimatisch gsääne ne Warmzyt im Yyszytalter, wu di vergangene 11.700 Johr bis hite umfasst.
S Quartär wird unterdailt in zwoo Serie mit insgsamt fimf Stapfle:
Dr Uusdruck Quartär isch scho anne 1760 vum Giovanni Arduino in dr Literatur bruucht wore, wun er vier Gruppe vu Schichte unterschide het, wu ufenander chemme: Primär, Sekundär, Tertiär un Quartär[5]. Anne 1829 het dr Jules Desnoyers dr Uusdruck wider ufgriffe fir Sedimänt im Pariser Becki, wu dytli jinger gsii sin wie di tertiäre Ablagerige. Di quartäre Schichte sin in bstimmte Beckilage seli mächtig aber uf dr andere Syte sin si geologisch no zimli jung. Dur des isch s zuen ere seli uuglyychgsichtige Unterdailig vu dr Ärdneizyt (Känozoikum) chuu, in s Tertiär, wu 63,7 Millione Joh rduurt hget, un s Quartär, wu nume 1,6 Millione Johr duurt. Des Uuglyychgwicht jet bi dr Neifeschtsetzig vu dr Geologische Zytskala (GTS 2004) derzue gfiert, ass d Uusdruck Tertiär un Quartär ersetzt wore sin dur d Uusdruck Paläogen un Neogen mit neie stratigrafische Gränze un Bedytige. Die Gränze sin aber in dr International Stratigraphic Chart[6] vu dr International Commission on Stratigraphy (ICS) anne 2008 revidiert wore, ohne ass e äändgiltige Bschluss gfasst woren isch. Di ändgiltig Ratifizierig isch am 30. Juni 2009 chuu.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
