Paläogen

S Paläogen isch s unterscht chronostratigrafisch Syschtem un di eltscht geochronologisch Period vum Känozoikum. S het vor rund 65,5 Millione Johr aagfange mit em Änd vu dr Chryyde un het ufghert vor rund 23,03 Millione Johr.

< Chryyde | Paläogen | Neogen > vor rund 65,5–23,03 Millione Johr
Atmosfärische O2-Aadeil (Durschnitt iber Periodeduur)	ca. 26 Vol %[1] (130 % vum hitige Nivoo)
Atmosfärische CO2-Aadeil (Durschnitt iber Periodeduur)	ca. 500 ppm[2] (2-fachs vorinduschtriälls Nivoo)
Bodetämperatur (Durschnitt iber Periodeduur)	ca. 18 °C[3] (4 °C iber hitigem Nivoo)
Syschtem Serie Stapfle ≈ Alter (mya) hecher hecher hecher jinger Paläogen Oligozän Chattium 28,4–23,03 Rupelium 33,9–28,4 Eozän Priabonium 37,2–33,9 Bartonium 40,4–37,2 Lutetium 48,6–40,4 Ypresium 55,8–48,6 Paläozän Thanetium 58,7–55,8 Seelandium 61,1–58,7 Danium 65,5–61,1 diefer diefer diefer elter

Am Aafang vum Paläogen isch noch em Uustärbe vu dr große Dinosaurier zue dr Entwicklig vu dr Vegel chuu un zuen ere zimlige Uffächerig vu dr Suger, wu vu chleinere Forme in dr vergangene Chryyde zue dr beherrschende Landdier wore sin. Em Änd vum Paläogen zue sin d Rieseldier di greschte Landsuger gsi. Di einzelne Kontinänt sin aafangs isoliert gsi, iber e Landbruck zwische Afrika un Eurasie, wu sich vu 27 Millione Johr bildet gha het, hän si d Dier aber wyt chenne uusbreite. Nume z Auschtralie het s anderi Entwicklig gee.

Unterteilig

S Paläogen wird unterdeilt in drej Serie un insgsamt nyyn Stapfle:

• Syschtem: Paläogen (65,5–23,03 mya)
  • Serie: Oligozän (33,9–23,03 mya)
    • Stapfle: Chattium (28,4–23,03 mya)
    • Stapfle: Rupelium (33,9–28,4 mya)
  • Serie: Eozän (55,8–33,9 mya)
    • Stapfle: Priabonium (37,2–33,9 mya)
    • Stapfle: Bartonium (40,4–37,2 mya)
    • Stapfle: Lutetium (48,6–40,4 mya)
    • Stapfle: Ypresium (55,8–48,6 mya)
  • Serie: Paläozän (65,5–55,8 mya)
    • Stapfle: Thanetium (58,7–55,8 mya)
    • Stapfle: Seelandium (61,1–58,7 mya)
    • Stapfle: Danium (65,5–61,1 mya)

S Paläogen un s Neogen sin friejer zum Syschtem vum Tertiär zämmegfasst wore. D Bezeichnig „Tertiär“ wird aber mittlerwyyli vu dr „International Commission on Stratigraphy“ (ICS) nimi brucht, s Paläogen un s Neogen wäre jetz im hierarchische Rang vu Syschtem brucht.

Paläogeografii

Im Paläogen hän d Kontinänt uugfehr di hitige Lage yygnuu. Nord- un Sidamerika sin nonig dur Mittelamerika verbunde gsi, un au zwische Afrika un Eurasie isch no s schwyynig Meer Thetys gsi. Auschtralie un d Antarktis sin scho drännt gsi, aber no noch byynander gläge. Di Indisch Platte het aagfange geg di Eurasisch z stoße, dr Himalaya het sich bildet. Großi Flechine z Nordamerika, z Eurasie un z Afrika sin verlandet, us dr Inselwält Europa het sich alngsam e zämmehängigi Landflechi bildet.

Literatur

• Deutsche Stratigraphische Kommission (Hrsg.): Stratigraphische Tabelle von Deutschland 2002. Potsdam 2002 ISBN 3-00-010197-7 (PDF; 6,57 MB)
• Kommission für die paläontologische und stratigraphische Erforschung Österreichs der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Hrsg.): Die Stratigraphische Tabelle von Österreich (sedimentäre Schichtfolgen). Wien 2004 (PDF; 376 KB).

Weblink

 Commons: Paleogene – Sammlig vo Multimediadateie

• International Chronostratigraphic Chart 2012 (PDF)
• Byyschpel fir Paläogen-Fossilie

Fueßnote

1. Datei:Sauerstoffgehalt-1000mj.svg
2. Datei:Phanerozoic Carbon Dioxide.png
3. Datei:All palaeotemps.png

Normdate: GND: 4044363-2 | LCCN: sh99011710

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Paläogen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.