Aquileia

Aquileia (furlanisch Aquilee, dütsch Aquileja oder Agley oder au Aglar) isch e chlyni Stadt mit öpe 3500 Ywooner i dr norditeliänische Provinz Udine im Friaul.

Aquileia
Vorlage:Infobox Gemeinde in Italien/Wartung/Wappen fehlt	Aquileia (Italien) Aquileia
Staat:	Italie
Region:	Friaul-Julisch Venetien
Provinz:	Udine (UD)
Koordinate:	45° 46′ N, 13° 22′ O45.76666666666713.3666666666675
Hechi:	5 m s.l.m.
Flechi:	36 km²
Yywohner:	3148 (31. Dez. 2022)[1]
Bevelkerigsdichti:	87 Yyw./km²
Poschtleitzahl:	33051
Vorwahl:	0431
ISTAT-Nummer:	030004
Demonym:	Aquileiesi
Schutzpatron:	Santi Ermacora e Fortunato
Website:	http://www.comune.aquileia.ud.it/

S ehemolige antike Forum vo Aquileia

Gschicht

Im Biet vo dr hütige chlyne Gmeind isch i dr antike Zyt e grossi römeschi Stadt gsi. Wil Aquileia als politischs Zäntrum im Middelalter dur d Stedt Cividale, Grado und Venedig abglöst worden isch, sind no Ruiine vo de römische Gebäu erhalte blibe. Ane 452 hend d Hunne d Stadt Aquileia eroberet und kabut gmacht.

D Römerstrooss Via Postumia isch dur ganz Norditalie vo Genua bis uf Aquileia gange, und do isch dr Afang vo de Strosse id Provinze vo de öschtleche Alpe, uf em Balkan und z Griecheland gsi. Bis is Middelalter het Aquileia dr wichtigscht Hafe a dr Adria gha. Dr Plinius dr Elter het über d Hafestadt gschribe.

Scho früe sind z Aquileia Chrischte gsi, noch dr Legände het dr Evangelischt Markus dr häilig Hermagoras i dr Stadt als erschte Bischof ygsetzt. Bis ane 1751, wo s Bischtum ufghobe worden isch, sind d Bischöf vo Aquileia im Rang vo Patriarche gsi.

I dr grosse Bischofschile, dr Basilika vom 11. Joorhundert, het me bi Uusgrabige es Mosaik uf em Fuessbode us em 4. Joorhundert gfunde. Das isch s bedütendschte früechrischtleche Mosaik z Italie. D Basilika ghört zum UNESCO-Wälterb.

Literatur

• Marco Jorio: Aquileja. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

• G. Brusin: Kleiner Führer durch Aquileia und Grado. Dritti Uuflaag, Padova 1955.

Weblink

 Commons: Aquileia – Sammlig vo Multimediadateie

Nowiis

1. Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.