Warm kol (geologie)

’n Warm kol in geologie is ’n vulkaniese gebied wat vermoedelik geskep word deur mantelpluime, wat hipotetiese kolomme warm materiaal is wat van die grens tussen die aarde se mantel en kern, 3 000 km onder die aardoppervlak, af opstyg en warmer as die omliggende mantel is.^[1] Nes by middeloseaniese skeure, ondergaan die stygende mantelrots dekompressiesmelting, wat groot hoeveelhede magma voortbring.

Deursnee van die aardkors (geel), met magma wat van die mantel af opstyg (rooi). Die kors kan relatief tot die pluim beweeg en ’n vulkaanopening skep.

’n Warm kol se posisie op die aardoppervlak is onafhanklik van grense tussen tektoniese plate, en daarom kan warm kolle ’n ketting vulkane skep soos wat die plate bo hulle beweeg. Elke vulkaan word onaktief wanneer dit van die pluim af dryf, en nuwe vulkane word geskep waar die plaat oor die pluim beweeg. Die Hawaise Eilande het vermoedelik op so ’n manier gevorm. Die Yellowstone-kaldera is vermoedelik deel van die Noord-Amerikaanse Plaat wat op die oomblik bo die Yellowstone- warm kol lê.^[2]

’n Ander hipotese

’n Alternatiewe hipotese oor die oorsprong van warm kolle is dat die mantelbron onder ’n warm kol nie abnormaal warm is nie, maar dat die kors daarbo ongewoon dun of swak is. Wanneer die aardkors dan rek, laat dit die passiewe styging van magma uit vlak dieptes toe.^[3][4]

Verwysings

1. "The source of Yellowstone's heat". USGS. 16 April 2018. Besoek op 14 Junie 2021.
2. Schmincke 2003, pp. 18,106-107.
3. "Do plumes exist?". Besoek op 25 April 2010.
4. Foulger, G.R. (2010). Plates vs. Plumes: A Geological Controversy. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6148-0.

Skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Warm kol (geologie).
• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.