Walter Mondale

Walter Frederick "Fritz" Mondale (5 Januarie 1928 - 19 April 2021) was 'n Amerikaanse politikus, diplomaat en prokureur wat van 1977 tot 1981 as 42ste vise-president van die Verenigde State onder president Jimmy Carter gedien het. Hy was 'n Amerikaanse senator van Minnesota van 1964 tot 1976 en was die genomineerde van die Demokratiese Party in die 1984-presidentsverkiesing, maar het verloor teen Ronald Reagan in 'n verkiesingskollege en 'n populêre stem wegholoorwinning. Reagan het 49 state gewen terwyl Mondale sy tuisstaat Minnesota en die District of Columbia gewen het. Sy genomineerde vise-president, die Amerikaanse verteenwoordiger Geraldine Ferraro van New York, was die eerste vroulike visepresident-benoemde van enige groot party in die Amerikaanse geskiedenis.

Walter Mondale
42ste Adjunkpresident van die Verenigde State
Ampstermyn 20 Januarie 1977 – 20 Januarie 1981
President	Jimmy Carter
Voorafgegaan deur	Nelson Rockefeller
Amerikaanse Senator van Minnesota
Ampstermyn 30 Desember 1964 – 30 Desember 1977
Voorafgegaan deur	Hubert Humphrey
Opgevolg deur	Wendell Anderson
Persoonlike besonderhede
Gebore	5 Januarie 1928 (1928-01-05) (96 jaar oud) Ceylon, Minnesota, V.S.A.
Sterf	19 April 2021 Minneapolis, Minnesota, V.S.A.
Politieke party	Demokrate

Mondale is in Ceylon, Minnesota, gebore en studeer in 1951 aan die Universiteit van Minnesota nadat sy Macalester College studeer. Daarna het hy in die Amerikaanse leër gedien tydens die Koreaanse oorlog voordat hy in 1956 'n regte-graad behaal het. Hy is in 1955 met Joan Adams getroud. Mondale werk as advokaat in Minneapolis en word in 1960 deur Goewerneur Orville Freeman aangestel as prokureur-generaal in Minnesota en word verkies tot 'n volle termyn as prokureur-generaal in 1962 met 60% van die stemme. Hy is deur goewerneur Karl Rolvaag in die Amerikaanse Senaat aangestel na die bedanking van senator Hubert Humphrey na die verkiesing van Humphrey as vise-president in 1964. Mondale is in 1966 verkies tot 'n volle Senaatsperiode en herkies in 1972, en bedank in 1976 omdat hy voorberei het om as vise-president te dien in 1977. Terwyl hy in die Senaat was, het hy verbruikersbeskerming, billike behuising, belastinghervorming en die desegregasie van skole gesteun; hy dien in die Church-komitee.^[1]

In 1976 kies Jimmy Carter, die Demokratiese presidentskandidaat, Mondale as sy vise-presidensiële kandidaat. Die Carter – Mondale-kandidatuur het die dienende president Gerald Ford en sy vise-president, Bob Dole, verslaan. Carter en Mondale se ampstyd is benadeel deur 'n verslegtende ekonomie en hulle verloor die verkiesing in 1980 teen die Republikeine Ronald Reagan en George H. W. Bush. In 1984 het Mondale die Demokratiese presidentskandidaat nominasie gewen en hom beywer vir 'n kernwapenbevriesing, die Wysiging vir Gelyke Regte, 'n verhoging in belasting en 'n vermindering van Amerikaanse staatskuld. Mondale en Ferraro het die verkiesing teen die dienende Reagan en Bush verloor.

Na sy nederlaag het Mondale hom aangesluit by die regsfirma Dorsey & Whitney in Minnesota en die National Democratic Institute for International Affairs (1986–1993). President Bill Clinton het in 1993 hom as die Amerikaanse ambassadeur in Japan aangestel; hy het in 1996 uit dié pos getree. In 2002 word Mondale die laaste oomblik die keuse van die Minnesota Democratic – Farmer-Labour Party om hom vir die Senaat aan te bied ná die dood van die Demokratiese senator Paul Wellstone, wat minder as twee weke voor die verkiesing in 'n vliegtuigongeluk gesterf het. Mondale het die wedloop met die burgemeester van Saint Paul, Norm Coleman, naelskraap verloor. Hy keer daarna terug om by Dorsey & Whitney te werk en bly aktief in die Demokratiese Party. Mondale neem later 'n deeltydse dosentepos aan by die Hubert H. Humphrey School of Public Affairs aan die Universiteit van Minnesota.^[2] Mondale was die oudste lewende voormalige Amerikaanse visepresident van 2018 tot 2021 na die dood van George H. W. Bush.

Verwysings

1. Staff Report Geargiveer 3 Oktober 2009 op Wayback Machine of Church Committee, archived by Federation of American Scientists, Retrieved 22 Oktober 2014.
2. "Up Close with Walter Mondale". UNIVERSITY OF MINNESOTA FOUNDATION. University of Minnesota. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 November 2015. Besoek op 2 Mei 2016.