Remove ads
Die Universiteit van Zambië (Engels: University of Zambia) is Zambië se oudste openbare universiteit en, saam met die Koperstreek-universiteit (Kitwe) en Mulungushi-universiteit (Kabwe) een van net drie universiteite onder staatsbeheer. Die land beskik ook oor vyf privaat universiteite met 'n sesde, Katolieke wat in die vooruitsig gestel word.[1]
| Universiteit van Zambië | |
|---|---|
| Leuse in Afrikaans: | Diens en uitnemendheid |
| Leuse in Engels: | Service and Excellence |
| Gestig: | 1966 |
| Tipe: | Openbare universiteit |
| Ligging: | Lusaka, Lusaka-provinsie, Zambië
15°24′0″S 28°20′0″O |
| Kampus: | stedelike |
| Webtuiste: | unza.zm |
Reeds vroeg in die jare vyftig het die stigting van 'n universiteit in die destydse Noord-Rhodesië ter sprake gekom, maar ná die Sentraal-Afrikaanse Federasie in 1953 tot stand gekom het, is die idee laat vaar ten gunste van 'n veelrassige universiteit in Salisbury. Eers tien jaar later, toe die federasie ontbind en 'n meerderheidsregering aan die bewind gekom het, het die voorstel ernstige aandag gekry.
Die regering het sir John Lockwood, voormalige vise-kanselier van die Universiteit van Londen, aangestel as voorsitter van 'n kommissie wat die idee moes ondersoek. In sy voorlegging in November 1963 beveel die kommissie eenparig aan dat 'n universiteit in Lusaka wenslik is. Vier maande later is 'n voorlopige raad vir die te stigte universiteit aangewys wat moes toesien dat dit tot stand gebring word. In Julie 1964 het die regering die navorsingsinstituut Rhodes-Livingstone, wat sedert 1938 waardevolle werk op die gebied van sosiale antropologie gedoen het, onder die raad se beheer gebring. Dertien maande later is die Oppenheimer College of Social Service ook ingelyf, toe groot uitbreidings aan die kollege se kampus in John Mbita Road, Ridgeway, Lusaka, reeds onder weg was.[2]
In Oktober 1965 onderteken president Kenneth Kaunda Wet No. 66 van 1965 en toe dit op 12 November 1965 in werking tree, kom die Universiteit van Zambië amptelik tot stand. Die eerste studente is op 17 Maart 1966 geregistreer, toe die eerste klasse op die Ridgeway-kampus begin het. Kaunda is op 12 Julie 1966 ingehuldig as eerste kanselier en die volgende dag lê hy die hoeksteen gelê vir die kampus in die Great East Road.
Die universiteit het met drie fakulteite begin: opvoeding, lettere en sosiale wetenskappe, en natuurwetenskappe. Mettertyd het agt gevolg: regte, ingenieurswese, geneeskunde, landbouwetenskap, mynbou, sake-en-nywerheidstudies, (in Ndola), omgewingstudie, (in Ndola) en veeartsenykunde. Die universiteit het met 312 studente begin en daar is verwag dat die getal studente op sowat 8 000 sou afplat. Toe die Lusaka-kampus uit sy nate bars, is in 1975 besluit Unza sou federaal ontwikkel met die eerste fakulteit wat in 1978 in Ndola open. 'n Afdeling op Solwezi is ook in die vooruitsig gestel. Die nuwe samestellende instelling van Unza is gehuisves op die kampus van die Zambia Institute of Technology in Kitwe, die ander groot stad in die Koperstreek. Die verwagting was dat die instelling nie lank daar sou bly nie en uiteindelik na Ndola, daardie provinsie se hoofstad, sou verskuif.
Die regering het egter op 1 Desember 1987 'n wet uitgevaardig wat die instelling op Ndola omskep het in die Koperstreek-universiteit (Copperbelt University) wat sedertdien onafhanklik is en in sy geheel in Kitwe gesetel is.[3]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads